Pszczyna walczy o czyste powietrze

Z danych Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska za 2018 rok wynika, że przekroczenie średniodobowego poziomu dopuszczalnego dla pyłu PM10 (norma to 50 mikrogramów na msześc.) zanotowano tu aż 125 razy.

Z niechlubnego rankingu wynika, że najbardziej zanieczyszczone są małe i średnie miasta. Za Pszczyną znalazły się Rybnik i Wodzisław Śląski, gdzie dni smogowych było po 110 (przy 35 dopuszczalnych przez prawo). Niewielki Godów (1922 mieszkańców) oddycha powietrzem o średniorocznym stężeniu pyłów PM10 wyższym niż w Krakowie czy Katowicach.

CZYTAJ TAKŻE: Są już efekty uchwały antysmogowej w Krakowie

Dramatyczna sytuacja w mniejszych miejscowościach wynika ze spalania węgla i drewna w „kopciuchach”, które są podstawowym źródłem ciepła w ponad czterech milionach polskich domów. Domowe ogrzewanie odpowiada za około połowę emitowanych w Polsce pyłów PM10, czyli drobin o średnicy do 10 mikrometrów.

– Jakość powietrza w naszym kraju podczas sezonu grzewczego wciąż jest dramatyczna – mówi Andrzej Guła, lider Polskiego Alarmu Smogowego. – Jednak nasz ranking nie służy temu, by piętnować „rekordzistów”. Jesteśmy przekonani, że podobnych miejscowości mamy w Polsce tysiące, z tą tylko różnicą, że nikt nie mierzy tam jakości powietrza – dodaje.

Urząd Miasta w Pszczynie wskazuje na trzy główne czynniki smogotwórcze w mieście – ogrzewanie budynków niskiej jakości węglem (w gminie jest ponad 10 tys. domów jednorodzinnych), duże natężenie ruchu (drogą krajową nr 1 przejeżdża średnio 45 tys. samochodów na dobę) oraz warunki naturalne, czyli obniżenie terenu.

CZYTAJ TAKŻE: Smog zatruwa młode mózgi

Miasto jest świadome zagrożeń. Gmina przyjęła „Program ograniczenia niskiej emisji na lata 2017-2022”. W myśl dokumentu na termomodernizację i wymianę starych kotłów (które odpowiadają za niską emisję) należy przeznaczyć ok. 55 mln zł. W 2017 r. ruszył program wymiany źródeł ciepła – wymieniono ponad 130 kotłów węglowych. W zeszłym roku piece wymieniono już w 320 gospodarstwach, a w ponad 140 budynkach przeprowadzono termomodernizację. Koszt realizacji tego etapu zamknął się w 10 mln zł (gmina otrzymała pożyczkę z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej). W latach 2019-2020 zaplanowano prace w kolejnych 290 budynkach. Koszt – blisko 7 mln złotych.

– Gmina przystąpiła także do rządowego programu walki z niską emisją. Jest skierowany dla osób, które ze względu na niskie dochody nie mogą korzystać z innych programów – informuje Piotr Łapa z Urzędu Miasta w Pszczynie. – To trzecia gmina w Polsce, która uzyskała tak duże wsparcie. 10 mln zł pochodzi z Ministerstwa Przedsiębiorczości i Technologii przy prawie 5-milionowym wkładzie własnym. Umowa została podpisana pod koniec października – dodaje.

CZYTAJ TAKŻE: Antysmogowa lotna kontrola

Urząd szacuje, że dzięki temu programowi uda się w ciągu trzech lat wymienić źródła ciepła i przeprowadzić termomodernizację w 300 budynkach. To cieszy. Martwi informacja, że choć aż 90 proc. pszczyńskich domów podłączono do sieci gazowej, jedynie 15 proc. z nich używa gazu do ogrzewania.