Klasycy renesansu i baroku oraz nowi mistrzowie

Dzieła Uccella w Warszawie, Martensa w Krakowie, instalacje Piene we Wrocławiu i fotografie Bergemann w Gdańsku można oglądać od przełomu stycznia i początku lutego.

Publikacja: 01.02.2023 13:05

Paolo Uccello „Madonna z Dzieciątkiem”. Wystawa w Zamku Królewskim w Warszawie

Paolo Uccello „Madonna z Dzieciątkiem”. Wystawa w Zamku Królewskim w Warszawie

Foto: Mat. Pras.

Koniec stycznia to już tradycyjnie czas otwarcia nowych ekspozycji.

W warszawskim Zamku Królewskim po dziełach Caravaggia i Rubensa „Madonna z Dzieciątkiem” Paolo Uccello jest kolejnym arcydziełem, które można oglądać do 30 kwietnia.

Uccello to jeden z najznamienitszych przedstawicieli quattrocenta (XV w.), twórczość zaś Uccella wywarła wpływ na wielu słynnych malarzy, takich jak: Piero della Francesca, Albrecht Dürer czy Leonardo da Vinci, w obrazie zaś „Madonna z dzieciątkiem” zaskakująco oszczędne płaszczyzny architektoniczne tronu w ciekawy sposób kontrastują z bogactwem i złożonością szat oraz oryginalnością póz postaci. To upodobanie do abstrakcji geometrycznej łączone z wpływami sztuki późnego gotyku jest swoistym znakiem rozpoznawczym Paola Uccella.

Dziś wiemy, że Uccello początkowo namalował Jezuska zupełnie nagiego. Dopiero później zdecydował się ubrać go w tunikę z rękawami, co z kolei wymusiło zmianę ułożenia dłoni Madonny.

Czytaj więcej

Międzypokoleniowy szał gwiazd

Obraz wyeksponowany jest w bliskim sąsiedztwie pochodzących z zamkowej kolekcji dzieł czterech innych włoskich mistrzów z okresu średniowiecza i wczesnego renesansu. Paolowi Uccellowi towarzyszą inne arcydzieła z epoki: Taddeo Gaddi i jego „Matka Boska Tronująca z Dzieciątkiem w otoczeniu świętych”, Rossello di Jacopo Franchi i „Matka Boska z Dzieciątkiem i aniołami”, „Matka Boska z Dzieciątkiem na tronie”, „Madonna z Dzieciątkiem” Andrea di Nerio.

Z kolei Zamek Królewski na Wawelu w Krakowie zaprasza do 16 kwietnia na wystawę „Jacob Mertens i malarstwo krakowskie około roku 1600”. To wybitne, chociaż mało znane, w większości nigdy niepokazywane w muzeach dzieła. Ale głównym bohaterem jest oczywiście Martens, uznawany za mistrza detalu, urodzony i wykształcony w Antwerpii, osiadły i tworzący w Krakowie. 23 października 1589 roku wstąpił do miejscowego cechu malarzy, a w roku 1595 przyjął prawo miejskie.

Kuratorzy akcentują w przestrzeni wystawy m.in. interesujące zjawisko przenikania wpływów niderlandzkich do Polski w XVII wieku. Dzięki zgromadzonym dziełom można spojrzeć również na Kraków jako prężne centrum artystyczne doby baroku.

Łącznie ekspozycja prezentuje ponad 30 eksponatów: obrazów, a także innych dzieł – rysunków i rzeźb z kości słoniowej, wykonanych ok. 1600 roku. W centrum jest ołtarz z warsztatu Jakuba Mertensa. Jego najważniejszą część stanowi wysokiej klasy „Zwiastowanie” sygnowane przez artystę, na co dzień znajdujące się w Prałatówce przy kościele Mariackim.

Pośród licznych dzieł malarstwa powstałych w Krakowie na przełomie XVI i XVII stulecia grupa obrazów eksponowanych w Prałatówce, siedzibie archiprezbiterów kościoła Mariackiego, wyróżnia się nieprzeciętnymi walorami artystycznymi. Dokonana ostatnio wzorowa konserwacja tych malowideł przywróciła im pierwotny charakter i ujawniła w całej pełni ich piękno. Na Wawelu można zobaczyć m.in. duże kwatery z nastaw ołtarzowych o charakterze niderlandzkim pochodzące z kościoła Mariackiego w Krakowie oraz kościoła dominikanów pw. św. Jakuba w Sandomierzu, zapewne wykonana w Krakowie.

Czytaj więcej

Przebojowy początek sezonu

Dopełnieniem tych zabytków są związane z Krakowem dzieła malarstwa, niepokazywane dotąd na wystawach muzealnych, takie jak: „Ostatnia Wieczerza” z kościoła św. Piotra, „Matka Boska z Dzieciątkiem oraz świętymi Janem Chrzcicielem i Janem Ewangelistą” z katedry na Wawelu, oraz „Wizja Świętej Jadwigi przed krucyfiksem” z kościoła św. Krzyża. Warto przyjrzeć się „Zmartwychwstaniu Chrystusa” wiązanemu z malarzem Tobiaszem Fendtem, gdzie w tle obrazu ukazana została panorama Krakowa.

Dziełem zupełnie wyjątkowym w skali nie tylko Polski jest naturalnej wielkości grupa „Opłakiwania Chrystusa” wyrzeźbiona w wosku, z kościoła w Górze Kalwarii.

Z kolei Zielona Brama, oddział Muzeum Narodowego w Gdańsku, zaprasza na wystawę „Sibylle Bergemann. Fotografie”. To przegląd twórczości jednej z najciekawszych niemieckich fotograficzek ostatnich kilku dekad, której prace publikowane były w „Die Zeit”, „Der Spiegel”, „Stern”, „The New York Times” i „Geo”. Urodziła się w 1941 roku w Berlinie, mieszkała i tworzyła w jego wschodniej części, zmarła w Margaretenhof (Brandenburgia) w 2010 roku. Jej bogaty dorobek znalazł już swoje miejsce w czołowych zbiorach sztuki nowoczesnej w Niemczech i na świecie. W Polsce będzie to pierwsza ekspozycja.

Bergemann słynie z fotograficznych wypowiedzi na różne tematy. Ważną grupę stanowią prace związane z czasem transformacji Wschodnich Niemiec, poszukiwaniem śladów pozostawionych przez tętniące niegdyś życiem miejsca. Umiejętnie dostrzega różnorodność i specyfikę miast, co widać na przykładzie takich metropolii, jak: Nowy Jork, Paryż, Tokio czy São Paulo. W Afryce zaś i na Bliskim Wschodzie fotografowała codzienne życie płynące między tradycyjną kulturą a początkiem globalizacji. Wystawa będzie czynna od 3 lutego do 3 maja.

Czytaj więcej

Koncertowa jesień: Występów więcej niż liści

Wrocławski Pawilon Czterech Kopuł zaprasza na wystawę „Otto Piene. Gwiazdy”. To będzie pierwsza w Polsce indywidualna wystawa prac światowej sławy niemiecko-amerykańskiego artysty, jednego z założycieli „grupy” ZERO.

Piene zrezygnował z tradycyjnego malarstwa, aby tworzyć dzieła ze światła, ognia i ruchu. Łączył sztukę awangardową z najnowocześniejszą techniką, tworząc uniwersalne dzieła, którym znaczenie nadawali sami widzowie – wypełniając je swoimi emocjami i doświadczeniami. Ożywiał instalacje, aby ruchem i kolorem kreować świat oparty na empatii i równości.

„Długie gwiazdy” („Langen Stars”) to rzeźby, które pod wpływem napompowywania lub upuszczania powietrza unoszą się i zapadają, poruszając się w hipnotyzującym rytmie. Sprawiają wrażenie niemal żywych istot, które przyciągają odbiorcę, zachęcając do interakcji.

Z kolei instalacja „Praska przestrzeń światła” („Light Room Praque”) złożona jest ze świetlistych punktów i kształtów, wyłaniających się z ciemności, obracających się i poruszających we wszystkich kierunkach. Ten efemeryczny balet świetlny poszerza granicę klasycznej rzeźby – artysta zamienia przestrzeń w spektakl świetlny, w którym ludzkie zmysły zanurzają się w kosmicznym świecie. Wystawa czynna będzie do 25 czerwca.

Koniec stycznia to już tradycyjnie czas otwarcia nowych ekspozycji.

W warszawskim Zamku Królewskim po dziełach Caravaggia i Rubensa „Madonna z Dzieciątkiem” Paolo Uccello jest kolejnym arcydziełem, które można oglądać do 30 kwietnia.

Pozostało 97% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Materiał partnera
Muzeum Pamięci Sybiru z nagrodą Rady Europy
Warto zobaczyć
Jednonogi maszeruje w czasie
Warto zobaczyć
Prace Banksy’ego na Kazimierzu. Wystawa z miejską ścieżką dźwiękową
Warto zobaczyć
Miejskie meble – fantazyjne czy zwyczajne?
Warto zobaczyć
Obrazy przeszłości i współczesności. Spektakularne wystawy w polskich miastach