W Krakowie tramwaj pojechał bez motorniczego

W stolicy Małopolski odbyły się pierwsze pokazy przejazdu tramwaju Nevelo z autonomicznym systemem sterowania.

– Oczywiście nie wiemy jak będzie rozwijać się komunikacja, ale system autonomiczny to bardzo ciekawe rozwiązanie i mogłoby zostać wprowadzone jako pomoc w pracy naszych motorniczych – zaznacza Marek Gancarczyk, rzecznik krakowskiego Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego (MPK).

Bez niespodzianek

Autonomiczny układ sterowania komunikuje się z głównym sterownikiem tramwaju i umożliwia jazdę bez motorniczego. Pozwala na precyzyjne sterowanie prędkością, drzwiami i dzwonkiem. Zapewnia też bezpieczeństwo i nadrzędność sygnałów z pokładu pojazdu, np. hamulca bezpieczeństwa, czy hamowania nagłego. Tramwaj przy pomocy bardzo precyzyjnej nawigacji satelitarnej oraz pomiaru przebiegu drogi z kół pojazdu automatycznie zatrzymuje się na przystankach, otwiera i zamyka drzwi, czy uruchamia sygnał ostrzegawczy przed ruszeniem.

CZYTAJ TAKŻE: Tramwaje w Krakowie pojadą bez trakcji

Te właśnie możliwości pojazdu zostały zaprezentowane w stolicy Małopolski. Tramwaj typu 126N „Nevelo” w trybie sterowania autonomicznego przejechał na trasie Muzeum Narodowe Krakowa – Cichy Kącik. Na czas przeprowadzania jazdy autonomicznej, motorniczy opuścił swoje stanowisko. Cały czas jednak nadzorował jazdę, by w razie potrzeby zatrzymać tramwaj. – Przejazd odbył się bez jakichkolwiek niespodzianek – podkreśla Marek Gancarczyk.

Kolejne etapy

Pokazane w Krakowie funkcje to jeszcze nie wszystko, co ma umieć autonomiczny układ sterowania. To zaledwie pierwszy etap prac. W ramach kolejnych etapów planowane jest wyposażenie tramwaju w kompleksowe, inteligentne systemy wykrywania przeszkód (etap drugi). – Prace przy tym etapie planujemy zakończyć w tym roku – mówi Maciej Górowski z Instytutu Pojazdów Szynowych Politechniki Krakowskiej.

CZYTAJ TAKŻE: Od Wrocławia do Olsztyna: tramwajem po mieście dalej i wygodniej

Kolejnym, trzecim etapem będzie zaprogramowanie konkretnej trasy liniowej tramwaju, a samo rozpoczęcie eksploatacji tramwaju z zastosowanym asystentem nadzorującym jazdę będzie etapem czwartym projektu. Głównym jego celem jest stworzenie tzw. asystenta dla prowadzącego, który wspomagałby jego pracę i nadzorował parametry jazdy. Co mógłby robić taki automatyczny asystent? Na przykład nadzorować prędkość – i zwalniać w przypadku, gdy motorniczy jedzie za szybko. Mógłby wykrywać przeszkody i weryfikować możliwości przejazdu, a może nawet komunikować się z sygnalizacją świetlną i dostosować prędkość do cyklu świateł, tak by zapewnić płynny przejazd.

Ostatecznie zakładane jest oczywiście wdrożenie pełnej autonomizacji jazdy tramwaju w ruchu miejskim. – Jednak na razie pełna autonomizacja jest niemożliwa ze względu na obowiązujące przepisy. Musiałoby się zmienić prawo, a to jak wiadomo może potrwać. Dlatego też myślimy głównie o wykorzystaniu systemu asystenta motorniczego. Coś na kształt asystenta jazdy w samochodach – podkreśla Górowski.

 

O projekcie

Projekt  „Autonomizacja jazdy tramwajem jako narzędzie wspierające pracę motorniczych” jest dziełem kilku instytucji. Ich działania koordynował Maciej Górowski, pracownik Instytutu Pojazdów Szynowych Politechniki Krakowskiej. Pomysłodawcą jest Maciej Michnej z Instytutu Pojazdów Szynowych na Wydziale Mechanicznym Politechniki Krakowskiej. A tramwaj „Nevelo” do prac badawczych został udostępniony przez Newag, polskiego producenta taboru szynowego. Firmy CYBID i MEDCOM odpowiadały za stworzenie programu komputerowego sterującego tramwajem oraz zaprojektowanie komputera komunikującego się ze sterownikami tramwaju. Realizacja projektu rozpoczęła się w 2019 r.