Odwrót od plastiku, a plastik do zwrotu

W Polsce nigdy nie udało się stworzyć przyjaznego i funkcjonalnego systemu skupu szklanych opakowań. Jak będzie z plastikiem?

W ostatnim czasie w kilku polskich miastach pojawiły się recyklomaty przyjmujące plastikowe butelki i metalowe puszki po napojach. Czasem na krótko – tak jak w Krakowie, gdzie maszyna działała do czasu wyczerpania pieniędzy (10 lub 20 groszy za butelkę). Ustawienie butelkomatu w krakowskim Urzędzie Miasta było inicjatywą miejscowego radnego Łukasza Wantucha, który, wraz z innym mieszkańcem Krakowa, przeznaczył 1,5 tys. zł na pierwsze wypłaty.

– Butelkomat w Urzędzie Miasta potraktowaliśmy jako pilotaż, który miał pokazać zainteresowanie mieszkańców kwestią zwrotu plastikowych butelek – wyjaśnia Kamil Popiela z krakowskiego magistratu. – W tej chwili prowadzimy rozmowy z jednym z koncernów paliwowych, ich tematem jest finansowanie lub współfinansowanie podobnego przedsięwzięcia na większą skalę – dodaje.

CZYTAJ TAKŻE: Żywa gotówka w zamian za plastikowe butelki

Rozmowy z partnerami trwają także w Warszawie. Tu również stanęły recyklomaty – w liczbie dwóch – jednak już ich nie ma. Jak informuje Dominika Wiśniewska ze stołecznego Ratusza, nowy plan recyklingu zostanie przedstawiony wkrótce.

Być może działania gmin przyspieszyłaby odpowiednia ustawa. Podczas niedawnej kampanii wyborczej można było odnieść wrażenie, że kwestia kaucji za plastikowe butelki leży kandydatom na sercu (a przynajmniej na ustach).

Polskie Stowarzyszenie Zero Waste prowadzi kampanię, która miałaby nakłonić Ministerstwo Środowiska do wprowadzenia obowiązkowego systemu kaucyjnego na opakowania po napojach. Odpowiednia petycja – do ewentualnego podpisania – znajduje się na stronie petycjeonline.com.

„W 2017 r. do recyklingu trafiło tylko 35 proc. butelek plastikowych. Producenci ponoszą minimalne opłaty za zbieranie i przetwarzanie opakowań. Główny ciężar kosztów spoczywa na konsumentach” – informuje Zero Waste, dodając, że system kaucyjny obowiązuje już w 10 państwach UE, m.in. na Litwie i w Estonii. Odsetek zwrotu opakowań po napojach w tych krajach sięga 90 proc. (w Niemczech jest to 98 proc.). We wrześniu ustawę dotyczącą wprowadzenia kaucji uchwalił parlament Słowacji.

CZYTAJ TAKŻE: Więcej odpadów poza systemem

„Chcemy, żeby Polska zmierzała w kierunku gospodarki o obiegu zamkniętym, wspierając wielokrotne wykorzystywanie materiałów i chroniąc środowisko naturalne przed negatywnym wpływem składowania czy spalania odpadów. Obowiązkowy system kaucyjny na opakowania jedno- i wielorazowe po napojach to najbardziej skuteczny i zrównoważony sposób na osiągnięcie tego celu” – argumentuje Zero Waste.

Za argumentami ekologicznymi stoją też finansowe – w ubiegłym roku koszt usuwania tego rodzaju odpadów z polskich lasów przekroczył 18 mln złotych.