Poznań liderem nowoczesności

Te­go­rocz­ny ran­king „In­no­wa­cyj­ny sa­mo­rząd" nie przy­niósł re­wo­lu­cyj­nych zmian. Ubie­gło­rocz­ni li­de­rzy in­no­wa­cyj­no­ści trzy­ma­ją się moc­no, tyl­ko ich ko­lej­ność na li­ście nie­co się zmie­ni­ła. Po­znań, któ­ry w ubie­głym ro­ku zna­lazł się na miej­scu trze­cim, w tym roku zwy­ciężył w ka­te­go­rii miast na pra­wach po­wia­tu. Wśród gmin miej­sko-wiej­skich na pierw­szym miej­scu utrzy­mał się li­der z 2012 r. – Alek­san­drów Łódz­ki. Gmi­na wiej­ska Straw­czyn, któ­ra rok temu była na czwar­tej po­zy­cji, teraz jest pierw­sza.

Elektroniczne okienko

Jak co ro­ku oce­nia­li­śmy spraw­ność w udo­stęp­nia­niu miesz­kań­com usług e-urzę­du oraz za­an­ga­żo­wa­nie w in­ter­ne­ty­za­cję i kom­pu­te­ry­za­cję gmin. Nie­co le­piej niż w ubie­głych la­tach wy­pa­dła oce­na wy­ko­rzy­sta­nia elek­tro­nicz­nych skrzy­nek po­daw­czych. Są to spe­cjal­ne miejsca na stro­nie in­ter­ne­to­wej da­ne­go urzę­du, gdzie można zło­żyć ofi­cjal­ne pi­smo czy do­ku­ment ma­ją­cy ta­ką sa­mą moc praw­ną jak kwit przyniesiony oso­bi­ście.

Ta­ką możli­wość ofe­ru­je już więk­szość miast, bli­sko po­ło­wa gmin miej­sko-wiej­skich i jed­na czwar­ta gmin wiej­skich. In­na spra­wa, czy miesz­kań­cy rze­czy­wi­ście chcą ko­rzy­stać z tej usłu­gi. W więk­szo­ści przy­pad­ków nie cie­szy się ona du­żą po­pu­lar­no­ścią. Jest to w du­żej mie­rze wina pol­skiego usta­wo­daw­stwa, zgodnie z któ­rym do­ku­ment skła­da­ny w elek­tro­nicz­nej skrzyn­ce po­daw­czej musi być opatrzony tzw. kwa­li­fi­ko­wa­nym pod­pi­sem elek­tro­nicz­nym (alternatywą jest po­sia­da­nie tzw. za­ufa­ne­go pro­fi­lu ePU­AP). Dla wie­lu osób spełnienie tego warunku jest kło­po­tliwe.

– W tym za­kre­sie mu­si dojść do zmia­ny wi­zji roz­wo­ju pol­skiej ad­mi­ni­stra­cji tak, aby jak naj­wię­cej e-usług zna­la­zło swo­ich ma­so­wych od­bior­ców. Bez te­go roz­wi­ja­nie elek­tro­nicz­nej ad­mi­ni­stra­cji się nie po­wie­dzie – twier­dzi Krzysz­tof Głomb, pre­zes Sto­wa­rzy­sze­nia Mia­sta w In­ter­ne­cie.

O tym, jak wie­le mo­że zmie­nić uprosz­cze­nie tej pro­ce­du­ry, świad­czy eks­plo­zja po­pu­lar­no­ści in­ter­ne­to­we­go roz­li­cza­nia rocz­nych ze­znań po­dat­ko­wych, któ­rych nie trze­ba opa­try­wać kwa­li­fi­ko­wa­nym pod­pi­sem elek­tro­nicz­nym.

Przez Internet można już załatwić spo­ro spraw. Więk­szość gmin do­pusz­cza wy­peł­nie­nie tą dro­gą for­mal­no­ści zwią­za­nych z ewi­den­cją dzia­łal­no­ści go­spo­dar­czej, w tym jej re­je­stra­cję czy za­mknię­cie. Go­rzej jest z za­ła­twianiem kwe­stii mel­dun­ko­wych czy spraw zwią­za­nych z po­dat­ka­mi lo­kal­ny­mi. Naj­sła­biej na­to­miast wy­glą­da za­ła­twia­nie w sie­ci spraw dotyczących ko­mu­ni­ka­cji, takich jak np. udzie­le­nie li­cen­cji na trans­port kra­jo­wy. Tyl­ko po­ło­wa miast umożli­wia ta­kie dzia­ła­nia. Nie po­zwa­la na to przy­tła­cza­ją­ca więk­szość gmin wiej­skich i miej­sko-wiej­skich. Kom­plet po­wyższych świad­czeń udo­stęp­ni­li głów­nie li­de­rzy na­sze­go ran­kin­gu.

Za darmo online

Tra­dy­cyj­nie już sła­bo pol­skie sa­mo­rzą­dy wypadły pod względem ko­rzy­sta­nia z możli­wo­ści elek­tro­nicz­ne­go udzie­la­nia za­mó­wień pu­blicz­nych. Przy­tła­cza­ją­ca więk­szość na­szych re­spon­den­tów po­da­ła, że nie stosuje takiej praktyki.

O po­zio­mie cy­fry­za­cji gmin świad­czy licz­ba kom­pu­te­rów znaj­du­ją­cych się w wy­po­sa­że­niu szkol­nych pra­cow­ni in­for­ma­tycz­nych. Ob­li­czy­li­śmy, ilu uczniów przy­pa­da na jed­ną ma­szy­nę. W tej ka­te­go­rii na pro­wa­dze­nie wy­su­nę­ły się zde­cy­do­wa­nie gmi­ny wiej­skie. Tam bli­sko po­ło­wa szkół dys­po­nu­je sta­no­wi­ska­mi do­stęp­ny­mi dla mniej niż 10 uczniów. Wśród gmin miej­sko-wiej­skich tyl­ko jed­na szó­sta za­pew­nia dzie­ciom i mło­dzie­ży po­dob­ne wa­run­ki. W mia­stach od­se­tek ten jest du­żo niższy, co świad­czy o tym, że do­stęp­ność kom­pu­te­rów dla uczniów jest tam raczej teoretyczna.

50 proc. miast, które odpowiedziały na ankietę, dysponuje SMS-owym systemem informacji i ostrzeżeń

W an­kie­cie za­py­ta­li­śmy też sa­mo­rzą­dy o licz­bę do­stęp­nych dla miesz­kań­ców gmin­nych sta­no­wisk kom­pu­te­ro­wych znaj­du­ją­cych się w bi­blio­te­kach pu­blicz­nych czy w ośrod­kach po­mo­cy spo­łecz­nej. Od­po­wie­dzi, po­dob­nie jak przed ro­kiem, nie na­pa­wa­ją opty­mi­zmem. Kiep­sko wy­pa­dły w tym ze­sta­wie­niu gmi­ny miej­skie; ma­ło któ­ra dys­po­nu­je wię­cej niż 100 pu­blicz­nie do­stęp­ny­mi kom­pu­te­ra­mi. Mniej niż 10 ma­szyn udo­stęp­nia miesz­kań­com bli­sko jed­na czwar­ta gmin wiej­skich i 40 proc. gmin miej­sko-wiej­skich. Li­de­ra­mi w tej ka­te­go­rii są Cho­rzów (402 sta­no­wi­ska), Świd­ni­ca (122) oraz Za­bie­rzów (268).

Z ko­lei gdy spoj­rzy­my na  licz­bę dar­mo­wych punk­tów do­stę­pu do Internetu, dostrzeżemy w tej dziedzinie spowolnienie po la­tach szyb­kie­go rozwoju. W ubie­głym ro­ku naj­wię­cej punk­tów Wi-Fi za­fun­do­wał swo­im miesz­kań­com Gdańsk (218), wśród gmin miej­sko-wiej­skich Mu­szy­na (66), a wśród gmin wiej­skich Gnie­wi­no (34).

Powiadomienia SMS

Szyb­ko ro­śnie na­to­miast licz­ba pry­wat­nych ser­wi­sów in­ter­ne­to­wych o te­ma­ty­ce lo­kal­nej, któ­rych twór­ca­mi są miesz­kań­cy gmin. W tej ka­te­go­rii przo­du­ją oczy­wi­ście mia­sta. Re­kor­dzi­stą jest Gdy­nia, gdzie na­li­czono aż 117 ta­kich wi­tryn. Wśród gmin miej­sko-wiej­skich li­de­rem jest Świd­ni­ca (40 ser­wi­sów), a wśród gmin wiej­skich – Słupsk, któ­ry po­in­for­mo­wał o 101 ser­wi­sach o te­ma­ty­ce lo­kal­nej.

Co­raz wię­cej gmin wiej­skich mo­że się już po­chwa­lić stro­na­mi WWW na swój te­mat, ale wciąż jed­na trze­cia z nich w ogóle o takich witrynach nie wspomina. Zda­rza­ło się, że od od­po­wie­dzi uchy­la­ły się rów­nież gmi­ny, na któ­rych te­re­nie dzia­ła­ją me­dia lo­kal­ne obec­ne w In­ter­ne­cie.

W tym ro­ku do py­tań an­kie­to­wych do­łą­czy­li­śmy punkt do­ty­czą­cy wy­ko­rzy­sta­nia urzą­dzeń mo­bil­nych (smart­fo­nów, ta­ble­tów) przez gmi­ny. Zde­cy­do­wa­li­śmy się wpro­wa­dzić ten punkt, po­nie­waż już po­nad po­ło­wa sprze­da­wa­nych w Pol­sce te­le­fo­nów ko­mór­ko­wych to smart­fo­ny, a sprze­daż ta­ble­tów w na­szym kra­ju ma w tym ro­ku się­gnąć 1,8 mln.

Oka­zu­je się, że po­nad po­ło­wa miast, ok. 40 proc. gmin miej­sko-wiej­skich i jed­na szó­sta gmin wiej­skich, dys­po­nu­je SMS-owym sys­te­mem in­for­ma­cji i ostrze­żeń. Tym wy­god­nym spo­so­bem sa­mo­rzą­dy po­wia­da­mia­ją miesz­kań­ców m. in. o bu­rzach, po­wo­dziach czy or­ga­ni­zo­wa­nych na te­re­nie gmi­ny im­pre­zach ma­so­wych.

W an­kie­cie po­ja­wił się jesz­cze je­den punkt do­ty­czą­cy roz­wią­zań mo­bil­nych. Za­py­ta­li­śmy sa­mo­rzą­dow­ców, czy gmi­na dys­po­nu­je apli­ka­cją lub plat­for­mą mo­bil­ną umożli­wiającą kon­takt z miesz­kań­ca­mi, wspo­ma­gającą pra­cę urzęd­ni­ków al­bo będącą na­rzę­dziem pro­mo­wa­nia gmi­ny. Przy­kła­dem ta­kie­go roz­wią­za­nia jest „Mo­bil­ny sa­mo­rząd" – plat­for­ma umożli­wia­ją­ca za­pro­jek­to­wa­nie, wy­ko­na­nie oraz bie­żą­cą ob­słu­gę in­dy­wi­du­al­nych in­for­ma­to­rów mo­bil­nych dla miast, gmin i po­wia­tów. Z roz­wią­za­nia te­go ko­rzy­sta­ją gmi­ny Ja­worz­no, Gli­wi­ce i Raj­cza.

Z od­po­wie­dzi udzielonych przez samorządy wy­ni­ka, że apli­ka­cja­mi mo­bil­ny­mi dys­po­nu­je już po­nad po­ło­wa miast, po­nad jed­na szó­sta gmin miej­sko-wiej­skich i tyl­ko trzy gmi­ny wiej­skie.