Głosujmy na cuda z Kujaw

W internetowym plebiscycie miesięcznika „National Geographic Traveler" nominowano łącznie 32 obiekty z całej Polski. W siódmej edycji wakacyjnego plebiscytu „7 cudów Polski" znalazły się dwa obiekty z regionu: pierwszy to Kujawsko-Dobrzyński Park Etnograficzny w Kłóbce, drugi to Szlak Wody, Przemysłu i Rzemiosła TeH2O w Bydgoszczy.

Można na nie głosować za pośrednictwem strony internetowej (do końca sierpnia), jednak niezależnie od wyników plebiscytu, oba na pewno warto odwiedzić.

– Kłóbka to perła na turystycznej mapie województwa. Położona na malowniczym terenie Kujaw, jest wyjątkowym miejscem, w którym pielęgnuje się pamięć o życiu mieszkańców dawnej wsi. Z pewnością zasługuje na to, by znaleźć się w gronie 7 nowych cudów Polski – zaznacza marszałek Piotr Całbecki.

Redakcja miesięcznika wyróżniła park w Kłóbce ze względu na unikatowe stare zakłady rzemieślnicze, w tym kuźnię, olejarnię i garncarnię, a także wiatrak „koźlak". Doceniono to, że miłośnicy dawnej architektury mogą zobaczyć tutaj również zabytkowe chałupy, stodoły, obórki, karczmę, a także szkołę i remizę strażacką – najstarsze obiekty pochodzą z XVIII wieku.

Częścią kompleksu jest dwór rodziny Orpiszewskich w Kłóbce. To w nim ostatnie lata życia spędziła Maria Wodzińska-Orpiszewska, XIX-wieczna malarka, narzeczona Chopina i muza Słowackiego.

Po 1945 r. mieściła się tu szkoła, jednak później dwór popadł w ruinę. Położone w pobliżu istniejącego skansenu wiejskiego dwór i otaczający go 7,5-hektarowy park były w ruinie, kiedy latem 2010 zostały kupione przez samorząd województwa kujawsko-pomorskiego – Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej we Włocławku.

Wielkim wysiłkiem dwór został odbudowany, odtworzono każdy detal wnętrza. Ponieważ prawie nic z oryginalnego wyposażenia się nie zachowało, pomieszczenia zapełniły podobne stylistycznie, wyszukane zabytkowe przedmioty, które dobierano, kierując się zachowanymi opisami.

Muzeum zakupiło też spuściznę po Marii Wodzińskiej – jej rysunki, szkice, pamiątki.

– Niektórych obrazów szukaliśmy pięć lat – opowiadał nam o tych zabiegach Piotr Nowakowski, dyrektor Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej we Włocławku. – Korzystaliśmy z przekazów rodziny ostatnich przedwojennych właścicieli Kłóbki.

Prace restauracyjne zostały docenione i nagrodzone w konkursie Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego „Zabytek Zadbany 2016".

W plebiscycie na „7 cudów Polski" znalazł się również Bydgoski Szlak Wody, Przemysłu i Rzemiosła – TeH2O. Jego twórcy chcą przyciągnąć turystów zainteresowanych dziedzictwem przemysłowym. Ale atrakcji nie brakuje tu także dla innych.

To przemysłowa trasa tematyczna, która łączy historię 15 miejsc wpisanych w przestrzeń miasta organicznie związanego z wodą. Każda z powieści splata ze sobą losy bydgoszczan – rzemieślników, przedsiębiorców, społeczników – z rozwojem lokalnego przemysłu i rzemiosła.

Wszystko zaczęło się od inwentaryzacji 34 obiektów przemysłowych, które pasowały do pomysłu. Ostatecznie wytypowano 15 – w tym 4, które są dziś wizytówkami szlaku. To Wyspa Młyńska, Kanał Bydgoski, spichrze nad Brdą i wieżę ciśnień.

Szczególnym miejscem na szlaku jest Exploseum – ekspozycja umiejscowiona w budynkach poniemieckiej DAG Fabrik Bromberg, gdzie produkowano materiały wybuchowe na potrzeby Trzeciej Rzeszy. Dziś pofabrycznych budynków jest 7, ale szacuje się, że pod koniec 1944 roku stało ich ponad tysiąc.

Jednym z ciekawszych punktów jest też Muzeum Mydła i Historii Brudu. Mieści się na starówce, przy ulicy Długiej 13-17. Założone w 2012 r., przedstawia historię brudu i higieny od czasów starożytnych po współczesność. Można zobaczyć m.in. średniowieczną łaźnię, XIX-wieczny pokój kąpielowy, maglownice, pralki, suszarki oraz kolekcję mydeł z różnych zakątków świata. Wszystkiego można dotknąć i powąchać, a w zaimprowizowanym laboratorium samodzielnie wykonać mydło.

Szlak TeH2O może być jedną z odpowiedzi na wnioski sformułowane w „Raporcie na temat wielkich miast Polski", przygotowanym w 2011 roku przez firmę badawczą PwC.