Bezpieczeństwo przede wszystkim. Rosną wyzwania dla miast i gmin

Transformacja energetyczna, cyfryzacja usług publicznych, cyberbezpieczeństwo, ochrona ludności w razie zagrożeń – to już nie jakaś odległa przyszłość, ale nowa codzienność samorządów.

– Jesteśmy przed kolejną wielką zmianą, wielkim przełomem. Najważniejsze wyzwania, jakie dziś stoją przed samorządami, to budowa odporności i poczucia szeroko pojętego bezpieczeństwa mieszkańców – podkreślał prof. Jerzy Buzek, podczas Forum Liderów Samorządowych i gali Rankingu Samorządów 2025. – Nie mamy na to dekady czy dwóch, musimy to zrobić teraz, w ciągu zaledwie kilku lat – zaznaczył. 

prof. Jerzy Buzek, przewodniczący kapituły Rankingu Samorządów "Rzeczpospolitej"

Foto: Cezary Piwowarski

Zielona rewolucja w rękach samorządów

Jednym z tych wielkich wyzwań jest niewątpliwie transformacja energetyczna. Konrad Wojnarowski, podsekretarz stanu w Ministerstwie Energii, gość Forum, podkreślał, że to projekt o znaczeniu strategicznym dla rozwoju kraju, w wymiarze zarówno gospodarczym jak i społecznym. A jego powodzenie zależy od dobrej współpracy rządu również z samorządami.

– W wielu miejscach to właśnie samorządy stają się liderami zmian. To one wiedzą najlepiej, jako gospodarze, jakie są potrzeby i jakie rozwiązania sprawdzą się na danym terenie i jakie największe korzyści przyniosą – podkreślał wiceminister Wojnarowski.

Konrad Wojnarowski, podsekretarz stanu w Ministerstwie Energii, odpowiada na pytania z sali

Foto: Cezary Piwowarski

Ministerstwo Energii skupia się na projektach związanych z modernizacją sieci energetycznej, rozwojem odnawialnych źródeł energii, czy poprawą efektywności energetycznej, co również dla samorządów jest kluczowym obszarem działań. Źródeł finansowania takich przedsięwzięć również nie brakuje, można tu wskazać choćby unijne wsparcie w ramach Krajowego Planu Odbudowy czy funduszy UE na lata 2021-2027 r.

Cyberbezpieczeństwo na poziomie lokalnym

Z kolei Rafał Rosiński, podsekretarz stanu w Ministerstwie Cyfryzacji, w swoim wystąpieniu mówił o wyzwaniach związanych z bezpieczeństwem informacyjnym. Jak wskazał, Polska jest najczęściej atakowanym przez cyberprzestępców państwem w UE, to ok. 100 tys. cyberataków rocznie. Siłą rzeczy swoją cyberodporność musi budować także szeroko pojęta administracja publiczna.

Rafał Rosiński, podsekretarz stanu w Ministerstwie Cyfryzacji, był jednym z gości Forum Liderów Samorządowych

Foto: Cezary Piwowarski

– Wiele naszych programów przygotowanych jest z myślą właśnie o samorządach – podkreślał wiceminister Rafał Rosiński. Dotyczą one zarówno ochrony infrastruktury krytycznej (np. program cyberbezpieczeństwa wodociągów, w ramach którego wpłynęło już ok. 900 wniosków o wsparcie), wspólnych rozwiązań cyfryzacji usług publicznych i zastosowania sztucznej inteligencji, szkoleń, wsparcia zasobów itp.

– Plan na 2026 r. to stworzenie lokalnych centrów bezpieczeństwa, wyposażonych w odpowiednie kompetencje cyfrowe, czego może brakować w mniejszych ośrodkach – zaznaczył Rosiński.

Zwycięzcy Rankingu Samorządów 2025

Podczas poniedziałkowej gali wręczyliśmy również wyróżnienia zwycięzcom XXI Rankingu Samorządów „Rzeczpospolitej”, który wyłania najlepsze miasta i gminy pod względem zrównoważonego rozwoju. Formuła oceny rankingu w tym roku została uzupełniona o kilka wskaźników dotyczących bezpieczeństwa, w tym głównie energetycznego.

W kategorii miast na prawach powiatu w tegorocznej edycji naszego zestawienia zostali w kolejności: Sopot, Płock oraz Opole.

Ranking Samorządów 2025: wyróżnieni w kategorii miast na prawach powiatu

Foto: Cezary Piwowarski

W kategorii gmin miejskich i miejsko-wiejskich pierwsze miejsce zajęły ex aequo Łeba (woj. pomorskie) oraz Polanica-Zdrój (woj. dolnośląskie), drugie – Kamieńsk (woj. łódzkie), trzecie zaś – Międzyzdroje (woj. zachodniopomorskie).

W kategorii gmin wiejskich na podium stanęły: Kleszczów (woj. łódzkie), Grębocice (woj. dolnośląskie) oraz Czarnocin (woj. łódzkie).