– Samorządy dokonały cudów przez ostatnie dekady, jeśli chodzi o inwestycje i jakość usług świadczonych dla mieszkańców. Ale przed nami kolejna gigantyczna transformacja, rozłożona na wiele lat, i dotycząca wszystkich obszarów naszego życia – mówił prof. Jerzy Buzek, były premier RP, przewodniczący kapituły Rankingu Samorządów „Rzeczpospolitej” podczas dyskusji „Jaka przyszłość samorządu”. Debata towarzyszyła poniedziałkowej gali wręczenie wyróżnień i nagród specjalnych w naszych rankingu.
Więcej kompetencji
Prof. Buzek podkreślał, że do tego ogromnego wysiłku konieczny jest ponowny zryw decentralizacji. Jak mówił, to decentralizacja decyduje o sile samorządów i była źródłem sukcesu samorządności. Ale niestety ostatnie lata rządów PiS to odwrócenie tych tendencji. – Na szczęście jesteśmy w przełomowym momencie. W nowym Sejmie i Senacie zasiadać będzie szczególnie dużo samorządowców. To wielka szansa na wzmocnienie idei samorządu terytorialnego w Polsce, na wywalczenie dla lokalnych wspólnot większych kompetencji i większych pieniędzy. To ważne, bo przekazywanie samych kompetencji, bez odpowiedniego finansowania, to rujnowanie samorządu – mówił prof. Buzek.
Dodał, że wzmocnienie kompetencji i finansowania samorządów jest niezwykle ważne w kontekście wielkich wyzwań w obszarze zielonej rewolucji, ale także w edukacji, ochronie zdrowia, budowania społeczeństwa obywatelskiego, itp. To tym ważniejsze, że w nieodległej pewnie przyszłości, po rozszerzeniu UE, Polska będzie dostawać coraz mniej funduszy UE.
Liderzy za silni?
– Jeśli chodzi o przyszłość samorządu w Polsce, to zwróciłbym uwagę, że trochę brakuje nam prawdziwej samorządności, czyli rządzenia oddanego w ręce społeczności lokalnej – mówił z kolei prof. Mikołaj Lewicki, socjolog z Uniwersytetu Warszawskiego.
– Z naszych badań wynika, że społeczności lokalne są aktywne, ale relatywnie słaba jest infrastruktura, gdzie ten kapitał społeczny mógłby być przekształcony w instytucje. Gdzie mógłby stać się zarzewiem do tworzenia organizacji, przedsiębiorstw, kooperatyw, różnego rodzaju platform, które są w stanie odpowiedzieć na rosnące wyzwania cywilizacyjne, z którymi się dziś mierzymy, takie jak środowisko i klimat, starzenie się społeczeństwa, ogromne migracje, itp. – przekonywał Lewicki.
