Centra usług społecznych będą wypełniały zadania własne gminy oraz zadania z zakresu administracji rządowej zlecone gminie. Centrum może realizować usługi społeczne będące zadaniami powiatu po uprzednim zawarciu porozumienia pomiędzy gminą, która utworzyła centrum, a powiatem. W przypadku miasta na prawach powiatu realizacja przez centrum usług społecznych nie wymaga porozumienia.
Od 1 stycznia przyszłego roku zacznie obowiązywać uchwalona 19 lipca ustawa o realizowaniu usług społecznych przez centrum usług społecznych. To rada gminy będzie mogła przyjąć, w drodze uchwały, program usług społecznych. Podjęcie takiej uchwały nie będzie obowiązkowe. Chodzi m.in. o sprawy: polityki prorodzinnej, wspierania rodziny, systemu pieczy zastępczej, pomocy społecznej, promocji i ochrony zdrowia, wspierania osób niepełnosprawnych.
Wykonawcą usług określonych w programie przyjętym przez radę gminy może być: urząd gminy, jednostka organizacyjna gminy, w tym centrum usług społecznych, lub organizacja pozarządowa oraz podmiot wyłoniony w przetargu albo też podmiot leczniczy.
Dyrektor centrum usług społecznych ma przedstawiać corocznie radzie gminy sprawozdanie z działalności centrum oraz wnioski wynikające z rozeznania potrzeb i potencjału wspólnoty samorządowej,
Ponadto cus w celu integracji i wspierania rozwoju wspólnoty mają opracowywać plan organizowania społeczności lokalnej. Wójt (burmistrz, prezydent miasta) udzielać będzie dyrektorowi centrum upoważnienia do prowadzenia postępowań w indywidualnych sprawach określonych w programach usług społecznych, w tym do wydawania decyzji administracyjnych.
