Zmiany na mapie Polski: 1 stycznia pojawią się nowe miasta

Siedem nowych miast przybędzie na mapie Polski od Nowego Roku. Część z nich odzyska prawa miejskie po wielu latach.

Publikacja: 31.12.2024 11:31

Rynek w Kazanowie

Rynek w Kazanowie

Foto: Websyst, CC0, via Wikimedia Commons

- To podniesie prestiż naszej miejscowości oraz pobudzi jej rozwój. Odzyskanie praw miejskich jest wyrazem szacunku i pamięci naszych przodków, biorących czynny udział w powstaniu styczniowym oraz otworzeniem nowych możliwości pozyskiwania środków zewnętrznych i nawiązania współpracy z innymi jednostki samorządu terytorialnego – mówi Teresa Pancerz-Pyrka, wójt gminy Kazanów.

Kurów odzyskuje prawa miejskie po 155 latach. Kazanów – po 156 latach

Od 1 stycznia siedmiu miejscowościom: Końskowola, Kurów, Wąwolnica, Kazanów, Kobylnica, Sobków i Zaniemyśl zostanie nadany status miasta. Niektóre z nich będą ponownie miastami. Tak będzie chociażby w przypadku Kurowa na Lubelszczyźnie.

- 6 stycznia 1442 roku, za uprzednim zezwoleniem królewskim, Piotr Kurowski kasztelan lubelski i sądecki, nadał dokument lokacyjny miasta Kurowa na prawie magdeburskim – mówi Arkadiusz Małecki, wójt Kurowa. Dodaje, że prawa miejskie zostały odebrane w 1870 roku w ramach represji mieszkańców za udział w powstaniu styczniowym.

Także Kazanów położony w woj. mazowieckim w przeszłości posiadał prawa miejskie. Utracił je w 1869 roku, także za udział mieszkańców w powstaniu styczniowym w 1863 roku.

Czytaj więcej

Dolny Śląsk i Opolszczyzna po powodzi: Czekamy na zimowe odbicie w turystyce

Z kolei dzieje Zaniemyśla w Wielkopolsce sięgają XII wieku, gdy na skrzyżowaniu szlaków z Poznania do Wrocławia oraz z Gniezna do Głogowa została założona wieś Niezamyśl. „Udokumentowane historyczne dzieje terenów gminy sięgają do 1239 r., to właśnie w tym roku po raz pierwszy w dokumentach pisanych zaistniała nazwa osady Niezamyśl w formie Niesamisele, a w 1292 roku jako Nezamisl” - przekazał nam Urząd Gminy. W 1742 roku, dzięki staraniom Mateusza Ponińskiego król August III nadał prawa miejskie i osada Niezamyśl uzyskała lokację miejską. „Osadnictwo przywierało na sile, pojawili się sukiennicy niemieccy, utworzono również dla nich w 1775 roku parafię ewangelicką. W mieście znajdowały się kościoły – katolicki i ewangelicki oraz szkoła ewangelicka” - chwali się gmina.

W wyniku II rozbioru Polski tereny Niezamyśla znalazły się w zaborze pruskim. Ówczesne miasto, zamieszkałe było przez 745 mieszkańców, wśród profesji jakimi się zajmowali, było m.in. garncarstwo, krawiectwo, płóciennictwo. Oprócz Polaków mieszkali również Niemcy oraz Żydzi.

W 1918 roku mieszkańcy Zaniemyśla i okolic brali udział w powstaniu wielkopolskim. Ludność Zaniemyśla wstąpiła w szeregi kompanii średzkiej, kórnickiej i śremskiej walcząc o niepodległość. Ale w 1934 roku Zaniemyśl utracił prawa miejskie. Ich ponowne nadanie nastąpiło w 1941 roku, a kolejne pozbawienie praw miejskich nastąpiło 14 lat później. Od tego czasu Zaniemyśl był wsią.

Czytaj więcej

Przed samorządami kolejny trudny rok w finansowaniu oświaty. Nie szczędzą krytyki rządowi

Prawa miejskie - to szacunek dla przodków

Aby wsie stały się miastami - muszą spełniać szereg warunków. Na ich terenie musi mieszkać co najmniej dwa tysiące osób, a dodatkowo co najmniej 60 proc. mieszkańców musi utrzymywać się z działalności pozarolniczej, a dodatkowo musi być wyodrębnione centrum miejscowości. Poza tym taka wieś musi mieć niezbędną infrastrukturę techniczną, tzn. wodociągi oraz kanalizację. Jeśli w przeszłości miała prawa miejskie, może się starać o ich odzyskanie. I w takich przypadkach nie bierze się pod uwagę liczby mieszkańców.

Zgodnie z ustawą o samorządzie gminnym, uzyskanie praw miejskich może nastąpić m.in. na podstawie wniosku rady gminy uzupełnionego o uzasadnienie, opis konsultacji społecznych, mapy oraz opinię wojewody. Aby zmiana statusu mogła nastąpić od początku kolejnego roku, wniosek musi zostać złożony do 31 marca. Rada Ministrów odpowiednie rozporządzenie musi wydać do końca lipca. A samo nadanie praw miejskich następuje od nowego roku.

- Odzyskanie praw miejskich jest wyrazem szacunku i pamięci dla naszych przodków, biorących czynny udział w powstaniu styczniowym oraz otwarciem nowych możliwości pozyskania środków zewnętrznych i nawiązania współpracy z innymi jednostkami samorządu terytorialnego – zauważa Arkadiusz Małecki, wójt Kurowa.

Czytaj więcej

Prezydenci miast upominają się o opłatę turystyczną i uregulowanie krótkiego najmu

Małecki dodaje, że status miasta wpłynie na podniesienie atrakcyjności inwestycyjnej gminy, która ze względu na swoje położenie jest miejscem atrakcyjnym dla inwestorów. - Aktualnie prowadzimy prace nad zmianami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego w przedmiocie stworzenia przy węźle Kurów-Wschód trasy S17 około 213 ha terenów inwestycyjnych, które pozwolą na stworzenie nowych miejsc pracy dla mieszkańców oraz osób chcących osiedlić się na terenie miasta i gminy - dodaje wójt.

Małecki podkreśla, że działania gminy nakierowane są na stworzenie dogodnych warunków dla mieszkańców w wielu obszarach życia społecznego jak opieka nad dziećmi do lat 3, edukacja, opieka zdrowotna, opieka społeczna, wsparcie seniorów, oferta kulturalna, turystyczna i sportowa, a to sprzyja również osiedlaniu się nowych mieszkańców.

Uzyskanie praw miejskich: Wspólny sukces mieszkańców i samorządu

Kobylnica na Pomorzu nigdy wcześniej miastem nie była. Ale od stycznia będzie. W maju 2024 roku Beata Rutkiewicz, wojewoda pomorska, pozytywnie zaopiniowała wniosek o nadanie Kobylnicy statusu miasta.

„Występuje tam zwarta zabudowa typu miejskiego, asfaltowe nawierzchnie ulic, kanalizacja burzowa, rozbudowane chodniki oraz oświetlenie uliczne. Kobylnica dysponuje wysokiej jakości infrastrukturą, zapewniającą mieszkańcom standard życia odpowiadający warunkom uznawanym za miejskie” – napisała wojewoda.

Czytaj więcej

Ministerstwo Infrastruktury zapowiada więcej inwestycji w koleje i drogi

Później pozytywną opinię do Rady Ministrów przekazało MSWiA, a wszystko zakończył podpis Donalda Tuska, prezesa Rady Ministrów pod rozporządzeniem w sprawie ustalenia granic niektórych gmin i miast, nadania niektórym miejscowościom statusu miasta oraz zmiany siedziby władz gminy.

- Wcześniej oczywiście były konsultacje społeczne i opinia Rady Gminy Kobylnica. W tym miejscu nie możemy rzecz jasna zapomnieć, że śp. Wójt Leszek Kuliński był – mówiąc wprost – inicjatorem i siłą napędową tego procesu. Dzisiaj bardzo się cieszę, że udało nam się przez pracę naszego zespołu doprowadzić ten projekt do szczęśliwego finału i decyzją Rady Ministrów Kobylnica otrzymała prawa miejskie. To nasz wspólny sukces: mieszkańców, radnych i urzędników oraz wspierających nas ekspertów - mówi Anna Gliniecka-Woś, wójt gminy Kobylnica.

Nowe miasta na mapie Polski: Będą zmiany tabliczek i pieczątek

Wójt Kobylnicy podkreśla, że uzyskanie statusu miasta otworzy przed samorządem szansę na pozyskiwanie dodatkowych środków z funduszy dla gmin wiejsko-miejskich, które do tej pory były dla kobylnickiego samorządu niedostępne. Poza tym gminie będzie także łatwiej uzasadniać inwestycje kojarzone jako miejskie, wzrośnie także jej prestiż w regionie oraz atrakcyjność samorządu w oczach potencjalnych inwestorów.

- Chcę kolejny raz uspokoić mieszkańców, dla których uzyskanie statusu miasta nie wiąże się z żadnymi kosztami. Nie ma potrzeby wymiany dokumentów, nie wprowadzamy żadnych nowych podatków czy opłat lokalnych tylko dlatego, że Kobylnica stanie się miastem. Urząd Gminy i niektóre jednostki organizacyjne czeka zmiana tabliczek i kilku pieczątek - mówi Gliniecka-Woś.

Czytaj więcej

Piotr Borys: Nowa strategia rozwoju będzie dla polskiej turystyki przełomem

Z kolei Pancerz-Pyrka, wójt gminy Kazanów mówi, że główne zalety statusu miasta: to nawiązanie do historii, tradycji i kultury, rozwój miejscowości, ale też podniesienie prestiż miejscowości. - Stanowisko wójta zostanie zastąpione stanowiskiem burmistrza, zaś Urząd Gminy w Kazanowie zmieni nazwę na Urząd Miasta i Gminy w Kazanowie, a to może przyciągnąć nowych inwestorów oraz mieszkańców – uważa wójt. Jej zdaniem miasto ma szansę na dodatkowe źródła finansowania, ale ma też większy potencjał administracyjny i finansowy.

Także Grzegorz Grala, wójt Zaniemyśla widzi sporo korzyści z odzyskania praw miejskich. - Oznacza to nowe możliwości i większe wyzwania. Szansą jest wzrost prestiżu, łatwiejsze przyciąganie inwestorów oraz rozwój infrastruktury. Z kolei wyzwania obejmują dostosowanie się do nowych obowiązków administracyjnych oraz odpowiedzialność za rozwój miasta przy zachowaniu jego wyjątkowego charakteru - wylicza wójt.

Dodaje, że plany na rozwój miasta obejmują inwestycje w infrastrukturę, rozwój turystyki oraz wsparcie dla lokalnych przedsiębiorstw, a priorytety będą dostosowane do miejskiego charakteru Zaniemyśla. - Nadal będziemy stawiać na zrównoważony rozwój i dobro mieszkańców - zapewnia.

Zaniemyśl zamierza celebrować przywrócenie praw miejskich. W mieście zapowiedziano uroczyste obchody tego wydarzenia 6 stycznia. W planach jest koncert oraz wystawy m.in. w szkołach czy w bibliotekach. - Chcemy też odsłonić tablicę pamiątkową oraz podejmiemy inne inicjatywy, które upamiętnią ten przełomowy moment w historii Zaniemyśla - dodaje wójt Grala.

W Polsce jest 1013 miast, a od Nowego Roku ich liczba wzrośnie do 1020. Obecnie 32 miasta maja poniżej tysiąca mieszkańców. Najmniejszym jest Opatowiec w województwie świętokrzyskim, gdzie żyje zaledwie nieco ponad 300 osób.

- To podniesie prestiż naszej miejscowości oraz pobudzi jej rozwój. Odzyskanie praw miejskich jest wyrazem szacunku i pamięci naszych przodków, biorących czynny udział w powstaniu styczniowym oraz otworzeniem nowych możliwości pozyskiwania środków zewnętrznych i nawiązania współpracy z innymi jednostki samorządu terytorialnego – mówi Teresa Pancerz-Pyrka, wójt gminy Kazanów.

Kurów odzyskuje prawa miejskie po 155 latach. Kazanów – po 156 latach

Pozostało jeszcze 96% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Prawo w regionach
Mieszkańcy coraz częściej podróżują między gminami. Granice blokują samorządy
Materiał Promocyjny
Jak przez ćwierć wieku zmieniał się rynek leasingu
Prawo w regionach
Będzie nowy podatek dla turystów? Chcą tego samorządy
Prawo w regionach
Powódź odsłoniła zagmatwanie prawa w Polsce
Prawo w regionach
Powódź w Polsce. Trzeba zmienić prawo, by skrócić odbudowę po wielkiej wodzie?
Materiał Promocyjny
5G – przepis na rozwój twojej firmy i miejscowości
Prawo w regionach
Wiatraki na lądzie z nowymi problemami
Materiał Promocyjny
Nowości dla przedsiębiorców w aplikacji PeoPay