Bezpłatne porady prawne będą dostępne bez zwyczajowych obostrzeń

Zmienią się zasady prowadzenia punktów bezpłatnych porad prawnych. Nie muszą być one stacjonarne. Korzystający z punktu nie zawsze będą składać oświadczenie, że nie są w stanie ponieść kosztów odpłatnej pomocy prawnej. A z porad skorzystają także prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą. Samorządy chwalą większość zmian. Uważają jednak, że nie powinno się rezygnować z oświadczeń. Ich brak może prowadzić do nadużyć.

Na odległość

W tym tygodniu parlament powinien zakończyć prace nad ustawą zmieniającą niektóre ustawy w zakresie działań osłonowych w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2, czyli tzw. covidową ustawą osłonową. Modyfikuje ona m.in. ustawę o nieodpłatnej pomocy prawnej.

Nowe przepisy przewidują, że w czasie stanu zagrożenia epidemicznego, stanu epidemii albo stanu nadzwyczajnego można udzielać nieodpłatnej pomocy prawnej lub poradnictwa obywatelskiego, za pośrednictwem środków komunikowania się na odległość lub poza punktem.

CZYTAJ TAKŻE: Brakuje pieniędzy na działanie punktów pomocy prawnej

Dla samorządów nie jest to żadne zaskoczenie. Wszystkie w połowie marca zamknęły stacjonarne punkty. Większość udziela teraz pomocy zdalnie, głównie telefonicznie lub e-mailowo. Niektóre też przy pomocy komunikatorów. Oznacza to, że zmiana sankcjonuje już to co się obecnie dzieje m.in. w: Warszawie, Krakowie, Lublinie, Olsztynie Wrocławiu, Rzeszowie czy Bełchatowie.

– W 31 krakowskich punktach od 16 marca 2020 r. porad udzielamy zdalnie. Zainteresowany pomocą pocztą elektroniczną wysyła skan lub zdjęcie wniosku w tej sprawie oraz oświadczenia, że nie jest się w stanie pokryć kosztów pomocy. Następnie czeka się na telefon od prawnika. W wyjątkowych sytuacjach, uzasadnionych brakiem dostępu do Internetu wniosek i oświadczenie można złożyć telefonicznie – wyjaśnia Dariusz Nowak z Urzędu Miasta w w Krakowie.

W Rzeszowie porady są również udzielane przy pomocy aplikacji Skype lub Google Hangouts.

Nie wszędzie tak jest. W mniejszych miastach i miejscowościach punkty nie działają aż odwołania nawet zdalnie. W ich wypadku zmiana w przepisach nic nie zmieni. – Punkt uruchomimy dopiero po odwołaniu epidemii – potwierdza Jan Golba, burmistrz Muszyny.

Bez oświadczenia

W ustawie osłonowej rezygnuje się z obowiązku składania oświadczenia o braku możliwości pokrycia kosztów odpłatnej pomocy prawnej w czasie epidemii lub stanu nadzwyczajnego.

– To może rodzić nadużycia ze strony osób, które nie są uprawnione do otrzymania nieodpłatnej pomocy oraz doprowadzić do sytuacji, w której osoby znajdujące się w trudnej sytuacji życiowej nie otrzymają tej pomocy na czas – uważa Karolina Gałecka z warszawskiego ratusza.

CZYTAJ TAKŻE: Koronawirus pogrąża miejskie budżety. Zapłacą również mieszkańcy