Konieczność wizji lokalnej ogranicza konkurencję

Gmina nie może uzależniać udziału w przetargu od sprawdzenia przez wykonawców zamówienia przyszłego miejsca wykonania prac.

Publikacja: 05.03.2019 15:50

Konieczność wizji lokalnej ogranicza konkurencję

Foto: AdobeStock

Zarząd województwa domagał się od gminy zwrotu kwoty z tytułu naruszenia procedur związanych z realizacją termomodernizacji budynku gminnego, który to projekt był finansowany z udziałem środków europejskich.

Chodziło o naruszenie przepisów prawa zamówień publicznych (pzp) poprzez żądanie od wykonawców przedsięwzięcia oświadczenia o zapoznaniu się z terenem budowy poprzez wizję lokalną. Zarząd województwa stanął na stanowisku, że zamawiający może żądać od wykonawców jedynie dokumentów niezbędnych do przeprowadzenia postępowania. Nałożenie na nich dodatkowych obowiązków, chociażby w postaci dokonania wizji lokalnej, narusza zasadę uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców poprzez zaniechanie prawidłowego i wyczerpującego opisu przedmiotu zamówienia. Uprzywilejowani mogli być oferenci posiadający siedzibę bliżej miejsca wykonania przedsięwzięcia.

Nie można bowiem było wykluczyć, że wykonawcy oferujący niższe ceny nie złożyli ofert ze względu na wymóg przeprowadzenia wizji lokalnej. Tym samym potencjalnie mogło dojść do uszczerbku w budżecie UE w wysokości stanowiącej różnicę pomiędzy ceną zaoferowaną przez wybranego wykonawcę a ceną proponowaną przez podmioty, które nie wzięły udziału w przetargu ze względu na konieczność złożenia oświadczenia o przeprowadzeniu wizji lokalnej.

Na takie rozstrzygnięcie gmina złożyła skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego.

Skarga nie została uznana. Sąd potwierdził, że postępowanie gminy naruszyło zasadę uczciwej konkurencji oraz równego traktowania wykonawców. Zdaniem WSA z postanowień specyfikacji istotnych warunków zamówienie (siwz) oraz ogłoszenia o zamówieniu wynika, że gmina nie dopuszczała możliwości złożenia oferty w inny sposób niż na załączonym do siwz wzorze. Ponadto wykonawca, składając ofertę, musiał zaparafować wzór umowy w sprawie udzielenia zamówienia publicznego, w którym znajdowało się oświadczenie o dokonaniu wizji lokalnej. Każdy oferent, chcąc wziąć udział w postępowaniu, musiał przeprowadzić wizję lokalną, by móc złożyć formularz ofertowy, a tym samym oświadczenie zgodne ze stanem faktycznym. W ocenie WSA powyższa sytuacja jednoznacznie wskazuje, iż przeprowadzenie wizji lokalnej nie było jedynie sugestią, jak twierdziła gmina, lecz obowiązkiem potencjalnego wykonawcy.

Ostatecznie sprawa trafiła do Naczelnego Sądu Administracyjnego, który również nie uwzględnił skargi kasacyjnej złożonej przez gminę. NSA przypomniał, że zgodnie z art. 25 ust. 1 pzp w postępowaniu o udzielenie zamówienia można żądać od wykonawców wyłącznie oświadczeń lub dokumentów niezbędnych do przeprowadzenia postępowania. Oznacza to, że zamawiający określa tylko te warunki udziału w postępowaniu, które są niezbędne do zapewnienia należytego wykonania zamówienia. Art. 7 ust. 1 pzp wymaga przygotowania i przeprowadzenia postępowania o udzielenie zamówienia w sposób zapewniający zachowanie uczciwej konkurencji oraz równe traktowanie wykonawców. Żądanie od wykonawców złożenia oświadczenia o dokonaniu wizji lokalnej oraz zdobyciu wszelkich informacji koniecznych do właściwego przygotowania oferty należy zakwalifikować jako działanie naruszające art. 25 ust. 1 pzp.

Zdaniem sędziów NSA brak podpisu pod formularzem ofertowym, jak również niezaparafowanie wzoru umowy mogłyby stanowić podstawę do odrzucenia oferty. Stąd nie można było uznać, że brak złożenia oświadczenia o odbyciu wizji lokalnej nie powodowałby żadnych niekorzystnych dla wykonawców konsekwencji. W swoim orzecznictwie NSA potwierdził już wcześniej pogląd, że żądanie wykonania wizji lokalnej oraz złożenia potwierdzenia jej wykonania narusza art. 25 ust. 1 pzp oraz zasadę równego traktowania wykonawców i w konsekwencji zasadę równej konkurencji. ©?

sygn. I GSK 3157/18

Zarząd województwa domagał się od gminy zwrotu kwoty z tytułu naruszenia procedur związanych z realizacją termomodernizacji budynku gminnego, który to projekt był finansowany z udziałem środków europejskich.

Chodziło o naruszenie przepisów prawa zamówień publicznych (pzp) poprzez żądanie od wykonawców przedsięwzięcia oświadczenia o zapoznaniu się z terenem budowy poprzez wizję lokalną. Zarząd województwa stanął na stanowisku, że zamawiający może żądać od wykonawców jedynie dokumentów niezbędnych do przeprowadzenia postępowania. Nałożenie na nich dodatkowych obowiązków, chociażby w postaci dokonania wizji lokalnej, narusza zasadę uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców poprzez zaniechanie prawidłowego i wyczerpującego opisu przedmiotu zamówienia. Uprzywilejowani mogli być oferenci posiadający siedzibę bliżej miejsca wykonania przedsięwzięcia.

2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Prawo w regionach
Powódź odsłoniła zagmatwanie prawa w Polsce
Prawo w regionach
Powódź w Polsce. Trzeba zmienić prawo, by skrócić odbudowę po wielkiej wodzie?
Prawo w regionach
Wiatraki na lądzie z nowymi problemami
Prawo w regionach
Jak sprawić, by imigranci stali się sąsiadami Polaków
Prawo w regionach
Południe Polski może najszybciej dodawać nowe OZE