Program Kolej Plus wchodzi na drugi etap rozwoju

Ponad 80 proc. wniosków do programu Kolej Plus spełnia wymagania formalne i zakwalifikowało się do drugiego etapu.

79 z 96 zgłoszonych propozycji spełnia kryteria i cele programu, zatem może przejść do kolejnego etapu naboru. Jednak awans nie oznacza jeszcze sukcesu. Łączna wartość zaakceptowanych wstępnie projektów przekracza 30 mld zł. Budżet programu – wraz z wkładem własnym samorządów – ma zamknąć się w kwocie 6,6 mld zł.

– Kolejnym etapem będzie opracowanie wstępnych studiów planistyczno-prognostycznych – przypomina Ireneusz Merchel, prezes Zarządu PKP Polskich Linii Kolejowych.

Samorządy będą miały na to 12 miesięcy. Po tym etapie wnioski zostaną poddane kolejnej ocenie – jej wynikiem będzie stworzenie listy rankingowej i przekazanie najlepszych projektów do realizacji.

Czas obietnic

Celem programu Kolej Plus ma być – zgodnie z jego pełną nazwą – uzupełnianie lokalnej i regionalnej infrastruktury kolejowej. Chodzi przede wszystkim o połączenie miejscowości liczących powyżej 10 tys. mieszkańców z miastami wojewódzkimi.

Z danych Ministerstwa Infrastruktury wynika, że od 1990 roku – gdy w Polsce było blisko 26 tys. km linii kolejowych – rozebrano 7 tys. km torów. To spowodowało, że do około stu miejscowości powyżej 10 tys. mieszkańców nie można już dojechać koleją.

CZYTAJ TAKŻE: Kolej plus Metropolia: śląska specyfika

– Program Kolej Plus to niespodzianka, gdyż wcześniej również i rząd PiS przykładał rękę do rozbiórek linii kolejowych – mówi Michał Beim z Instytutu Sobieskiego, zauważając jednocześnie, że realizacja programu została wpisana w kalendarz wyborczy. – Czas pokaże, na ile Kolej Plus jest przełomem w polityce transportowej państwa, a na ile błyskotliwym zabiegiem marketingu politycznego – dodaje ekspert.

Śląsk ma plan

Do drugiego etapu zakwalifikowało się m.in. 18 projektów z województwa śląskiego (z 19 zgłoszonych), w tym wszystkie 15 propozycji z terenu Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii. To sześć projektów liniowych, których celem jest usprawnienie połączeń kilku gmin na trasie do Katowic oraz dziewięć punktowych, które mają poprawić funkcjonowanie kolei w ramach jednej gminy.

– Jesteśmy w pełni gotowi do drugiego etapu, mamy zabezpieczone na ten cel fundusze. Metropolia sfinansuje wymagany w programie 15-procentowy wkład własny – zapewnia Grzegorz Kwitek, członek zarządu GZM.

– Wymagane studium planistyczno-prognostyczne zamierzamy zrealizować w ramach opracowywanego obecnie Wstępnego Studium Wykonalności Kolei Metropolitalnej. Zatem gminy nie będą musiały ponosić dodatkowych kosztów na opracowanie tego dokumentu – dodaje.

Zgodnie z założeniami GZM każdy wyremontowany, zrewitalizowany czy wybudowany kilometr torów lub przystanek powstały w ramach programu Kolej Plus, stanie się elementem projektowanej Kolei Metropolitalnej.

CZYTAJ TAKŻE: Rewitalizacja kolejek wąskotorowych. Zaczyna się lato na wąskim torze

Kiedy i za ile

15-procentowy wkład własny samorządów uznawany jest za barierę, która może być trudna do pokonania. Zwłaszcza biorąc pod uwagę szacunkowe koszty inwestycji przedstawiane wcześniej przez PKP Polskie Linie Kolejowe, które ma być jedynym realizatorem kontraktów na Kolej Plus.

Przykładowo, koszt przywrócenia ruchu osobowego na odcinku Jastrzębie Zdrój – Wodzisław Śląski oszacowano wówczas na 500 mln zł.

Program ma potrwać do 2028 roku. Zgodnie z założeniami większe kwoty na jego realizację miałyby być przekazywane dopiero od 2024 roku. Na budżet przedsięwzięcia miałyby złożyć się środki z budżetu państwa (5,6 mld zł) i samorządów (1 mld zł).