„Roszczenia samorządu Województwa Wielkopolskiego oraz szpitali, dla których Województwo jest podmiotem tworzącym, są konsekwencją wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 20 listopada 2019 r., w którym Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że przepisy art. 59 ust. 2 Ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej, pozwalające na przenoszenie ciężaru finansowego świadczeń opieki zdrowotnej z NFZ na podmioty tworzące, są niezgodne z Konstytucją RP” – informuje Departament Zdrowia Urzędu Marszałkowskiego Woj. Wielkopolskiego.

Bazując na tym wyroku urząd marszałkowski w Poznaniu oraz szpitale wojewódzkie w Lesznie, Koninie, Poznaniu i Kaliszu domagają się od NFZ zwrotu prawie 100,3 mln zł. – Roszczenia te obejmują konsekwencje pokrywania przez samorząd i szpitale straty netto za 2018 i 2019 r. – wyjaśnia urząd.

Art. 59 ust. 2 przez kilka lat nakładał na samorządy obowiązek pokrywania tego typu strat. Jednak w 2019 r. TK orzekł, że jest on niezgodny z konstytucją, ponieważ to nie na samorządach, a na władzy centralnej ciąży obowiązek zapewnienie środków publicznych na finansowanie świadczeń opieki zdrowotnej. Na ten sam wyrok powołuje się woj. mazowieckie, które na początku grudnia br. również zapowiedziało, że będzie ubiegać się o zwrot nakładów poniesionych na pokrycie strat szpitali. Chodzi o kwotę ok. 83 mln zł (z odsetkami – ponad 100 mln zł). Na Mazowszu sprawa jest na etapie wezwania do zapłaty. Ale, jak zapowiedział marszałek woj. Adam Struzik, jeśli okaże się ono nieskuteczne, samorząd jest gotów na skierowanie jej do sądu.

Ważną „motywacją” dla samorządów do ubiegania się zwrot nakładów ponoszonych na szpitale w poprzednich latach może być obecna, pogarszająca się kondycja finansowa wielu placówek (związana m.in. z rosnącymi kosztami działalności, jak i wprowadzonymi ustawowo podwyżkami). Zapytaliśmy, jak urząd marszałkowski woj. wielkopolskiego ocenia kondycje podlegających sobie placówek? W odpowiedzi Departamentu Zdrowia czytamy: „Samorząd Województwa Wielkopolskiego krytycznie ocenia sytuacje finansową szpitali, której pogarszający się stan bynajmniej nie jest konsekwencją niewłaściwego zarządzania placówkami ochrony zdrowia, lecz jest skutkiem utrzymującego się wadliwego systemu finansowania świadczeń opieki zdrowotnej przez NFZ, w szczególności niewłaściwej wyceny wartości tychże świadczeń, odbiegającej znacząco od realnych kosztów ich faktycznego udzielania przez szpitale”.

Na potwierdzenie samorząd przywołuje wyrok TK w sprawie K 4/17, jak i jeden z raportów Najwyższej Izby Kontroli wskazujący, że źródłem narastającego zadłużenia jest nieadekwatna wycena świadczeń opieki zdrowotnych, której zaniżenie skutkuje przeniesieniem ciężaru finansowego świadczeń opieki zdrowotnej z NFZ na szpitale i podmioty je tworzące.