Kampania na ostatniej prostej. Jakich zmian w prawie oczekują samorządowcy?

Stawką zbliżających się wyborów jest nie tylko to, kto będzie sprawował władzę w Polsce przez kolejne cztery lata, ale też to, jak będą wyglądały relacje władzy z samorządem – a nawet kształt samorządu jako takiego.

Publikacja: 04.10.2023 10:43

Samorządowcy z inicjatywy TAK! Dla Polski chcą m.in. zmian w finansowaniu samorządu i oświaty

Samorządowcy z inicjatywy TAK! Dla Polski chcą m.in. zmian w finansowaniu samorządu i oświaty

Foto: Piotr Hukalo/East News

Czego oczekują samorządowcy? Wiosną 2022 roku z inicjatywy TAK! Dla Polski liderzy głównych sił politycznych – które stworzyły później Pakt Senacki 2023 – podpisali nawet pakt dla samorządów, który ma być w przyszłości wzorcem, jeśli chodzi o zmiany w prawie. Priorytetem są wydatki bieżące samorządów, wprowadzanie większego udziału samorządu i jego mieszkańców w dochodach z PIT jako pewnej „rekompensaty” za odebranie wpływów z PIT, które są efektem m.in. Polskiego Ładu.

Najważniejsze jest przygotowanie nowej ustawy o finansach samorządu

– Rząd zapomina, że pieniądze, które zabiera samorządom z PIT, to pieniądze mieszkańców, ciężko przez nich zarobione. Rząd robi krzywdę nie mnie, prezydentowi, ale mieszkańcom Sopotu, Gdańska, Przywidza, Skarszew, Pelplina czy Tczewa, zabierając ich pieniądze i rozdając je potem według swojego uznania. Samorząd to mieszkańcy, my, samorządowcy, pracujemy dla mieszkańców i o ich interes się troszczymy. Najważniejszą więc rzeczą, zaraz po wygraniu wyborów przez opozycję demokratyczną, będzie pilne przygotowanie nowej ustawy o finansach samorządu, biorąc także pod uwagę propozycje i obietnice wyborcze partii opozycyjnych, które będą sprawowały władzę – mówi nam Jacek Karnowski, prezydent Sopotu i lider Ruchu Samorządowego TAK! Dla Polski, kandydat nr 2 na liście KO z okręgu gdańskiego.

Czytaj więcej

Z samorządu na Wiejską. Którzy samorządowcy startują w wyborach?

– Osobiście cieszy mnie podpisanie przez liderów opozycji naszych sześciu postulatów samorządowych przygotowanych przez Ruch Samorządowy TAK! dla Polski. Co do finansów optymistyczne jest to, że Donald Tusk wspomniał niedawno o możliwym udziale samorządu w VAT. Ogólnie zmiany w finansowaniu samorządu trzeba szybko przeprowadzić, bo wiele gmin zbankrutuje. Druga najważniejsza sprawa dla samorządów, dla mieszkańców, także zawarta w sześciu postulatach, to zwiększenie nakładów na oświatę. Bo za chwilę nie będzie miał kto uczyć dzieci w szkołach. Musimy poważnie porozmawiać o subwencji oświatowej. Trzecia rzecz to przekazanie wojewódzkich funduszy ochrony środowiska samorządom wojewódzkim – wylicza w rozmowie z „Życiem Regionów” Karnowski.

Stabilne finanse gmin i miast priorytetem po wyborach

Samorządowcy spoglądający w przyszłość – po ewentualnym zwycięstwie opozycji – mówią o stabilizacji sytuacji samorządu, przede wszystkim finansowej. Ale też o zmianach, jeśli chodzi o sam proces stanowienia prawa.

– To, że liderzy wszystkich formacji podpisali wspólną deklarację samorządową w 2022 roku, to ważny fakt polityczny. Główne przesłanie całości jest takie, że jeśli samorządy będą obarczane nowymi zadaniami, to należy zapewnić na to finanse, a jednocześnie jeśli będą zmieniane podatki odciążające kieszeń obywateli, to samorządy muszą mieć automatycznie alternatywne źródła finansowania. Na przykład słyszymy, że Koalicja Obywatelska chce podnieść kwotę wolną od podatku do 60 tysięcy złotych. Popieramy to, ale nie wyobrażamy sobie, aby ta zmiana odbyła się kosztem samorządów. Stabilne oraz przewidywalne finanse gmin i miast muszą być priorytetem po wyborach – mówi nam Krzysztof Kosiński, prezydent Ciechanowa i sekretarz Związku Miast Polskich.

Obowiązkowe konsultacje każdej ustawy

– Naszym ważnym postulatem jest to, aby każda ustawa, która wkracza w sferę działalności samorządu, podlegała obowiązkowym konsultacjom przez środowisko samorządowe. Dziś PiS dokonuje wrzutek legislacyjnych poprzez inicjatywy poselskie, co odbywa się bez jakichkolwiek konsultacji. To podstawowa zmiana, której oczekujemy po wyborach, jeśli chodzi o uczciwy i transparentny proces legislacyjny – dodaje w rozmowie z nami Kosiński.

Czytaj więcej

Samorządowcy i Unia Metropolii Polskich zachęcają do udziału w wyborach

Samorządowcy z TAK! Dla Polski włączyli się też bezpośrednio w kampanię parlamentarną. W ramach Tour de Samorząd odwiedzają kolejne regiony i okręgi, z których startują kandydaci TAK! Dla Polski. – Ruszamy w Tour de Samorząd po całym kraju, aby przypomnieć, jak ważna jest samorządność lokalna. Teraz w tych wyborach, być może najważniejszych od 30 lat, chcemy to pokazać. Warto na listach demokratycznej opozycji popierać samorządowców. To oni będą gwarantowali w parlamencie stabilność samorządów – mówił w trakcie jednej z takich konferencji prasowych pod koniec września w Mielcu prezydent Rzeszowa Konrad Fijołek.

Bo znaczenie wpływu samorządowców w Sejmie na nową legislację będzie oczywiście zależało też od tego, jak wielu z nich trafi do parlamentu po nadchodzących wyborach 15 października. O ile opozycja wygra wybory.

Czego oczekują samorządowcy? Wiosną 2022 roku z inicjatywy TAK! Dla Polski liderzy głównych sił politycznych – które stworzyły później Pakt Senacki 2023 – podpisali nawet pakt dla samorządów, który ma być w przyszłości wzorcem, jeśli chodzi o zmiany w prawie. Priorytetem są wydatki bieżące samorządów, wprowadzanie większego udziału samorządu i jego mieszkańców w dochodach z PIT jako pewnej „rekompensaty” za odebranie wpływów z PIT, które są efektem m.in. Polskiego Ładu.

Pozostało 90% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Debata publiczna
Nie wydawać funduszy z KPO za wszelką cenę
Debata publiczna
Samorządy realizują połowę podstawowych praw człowieka
Debata publiczna
Debata "Rzeczpospolitej": Rozmontowane budżety samorządów
Debata publiczna
Wybory 2023: Samorządowa posucha w programach głównych partii
Debata publiczna
Wybór mieszkańców musi być szanowany