Góralska muzyka pod Giewontem

Rz: Czym się będzie wyróżniać 49. edycja festiwalu – który odbędzie się w dniach 17– 25 sierpnia 2017 r. – na tle poprzednich?

Agnieszka Nowak-Gąsienica: Tradycyjnie pod Giewontem spotkają się góralskie zespoły z całego świata oraz znawcy i miłośnicy folkloru. Co roku zapraszamy inne zespoły, tym razem będą to reprezentanci Francji, Słowacji, Rumunii, Węgier, Ukrainy, Portugalii, Bułgarii, Macedonii, Serbii, Turcji, Kazachstanu, Rosji (Jakucja – Syberia), Tajwanu oraz Ameryki Północnej (polonijny zespół Wanta z Chicago), a także polskie zespoły zakwalifikowane podczas Festiwalu Folkloru Górali Polskich w Żywcu: Giewont z Zakopanego, Magurzanie z Łodygowic, Jakubkowianie z Łososiny Dolnej, Śwarni Łojce z Sadku-Kostrzy oraz gospodarz festiwalu, Zespół im. Klimka Bachledy z Zakopanego. Nowe będzie miejsce – piękny zielony plener na Górnej Równi Krupowej, nowy, bardziej komfortowy namiot festiwalowy i trochę nowości, które urozmaicą program konkursowych występów.

Czy z myślą o tegorocznej edycji przygotowano specjalne premiery?

W ramach koncertów towarzyszących pokażemy w tym roku dwa ciekawe projekty. 23 sierpnia zespół 9 SIYŁ, promując swój nowy album, wystąpi z koncertem „Nowej wiesny przyseł cas”. Będzie to okazja, by posłuchać tradycyjnych śpiewek i nut podhalańskich, ale także być świadkiem ciągłości kulturowego przekazu i przekonać się, że wyniesione z domu rodzinnego umiłowanie tradycji jest kontynuowane i pielęgnowane przez młode pokolenie. Z kolei 24 sierpnia zobaczymy widowisko „Chłopcy pośli na zbój” prezentujące folklor górali podhalańskich, żywieckich i spiskich w wykonaniu trzech zespołów: Grojcowianie z Wieprza, Zielony Jawor z Krempach i Zornica z Zakopanego. Specjalny repertuar zaproszeni artyści przygotowali także na koncert „Na folkową nutę”, który odbędzie się 18 sierpnia. Wspólnie wystąpią najpierw dwie wyjątkowe wokalistki z Polski i Ukrainy: Hanka Wójciak i Susanna Jara, a w drugiej części Tatrzańska Orkiestra Klimatyczna pod dyrekcją Agnieszki Kreiner, Barbara Giewont i zespół Turnioki zabiorą nas w muzyczną podróż inspirowaną folklorem w muzyce i to zarówno w dziełach klasycznych, jak i w piosence oraz muzyce folkowo-rockowej.

Czy są inne podobnego typu imprezy folklorystyczne o podobnej skali na świecie?

Oczywiście w Polsce, Europie i na świecie jest wiele festiwali folklorystycznych, nasz jednak wyróżnia się na ich tle. Jego siłą jest sięganie do korzeni, do dziedzictwa przodków, które odbywa się na wielu płaszczyznach – od animacji i warsztatów dla dzieci, przez spotkania z kulturą różnych regionów podczas Dni Narodowych, po konferencję naukową. Wyjątkowa jest także konkursowa formuła. To dzięki niej festiwal uznawany jest nie tylko za jeden z największych i najstarszych, ale także za najbardziej prestiżowy. Tym samym doskonale promuje on polską kulturę ludową, podhalański folklor i jest wizytówką Zakopanego.

Jak wygląda rywalizacja w konkursie o Złotą Ciupagę?

Zespoły uczestniczące prezentują programy przygotowane zgodnie z wytycznymi określonymi w regulaminie. Oceniane są przez międzynarodowe jury w trzech równorzędnych kategoriach: tradycyjnej, artystycznie opracowanej i stylizowanej. Duch rywalizacji jest bardzo mocny, ale zespoły z różnych stron świata przede wszystkim tworzą w Zakopanem niezwykłą atmosferę. Wszyscy stajemy się wtedy jedną wielką festiwalową rodziną. Nagrodami dla zwycięzców są piękne statuetki Złota, Srebrna i Brązowa Ciupaga, a także wyróżnienia w formie góralskiej parzenicy, wykonane przez artystów z Podhala.

Jakich konkursów możemy się jeszcze spodziewać?

W ramach festiwalu odbywają się także Międzynarodowy Konkurs Kapel, Śpiewaków i Instrumentalistów Ludowych im. Władysława Trebuni-Tutki, Konkurs Literacki im. Tadeusza Staicha na wiersz o tematyce górskiej, Mistrzostwa Podhala w Powożeniu, Konkurs na Dziecięcy Plakat Festiwalowy oraz Konkurs Fotograficzny „Żywioł folkloru”.

Poza konkursową rywalizacją festiwal to także wiele ciekawych wydarzeń towarzyszących. O jednym już pani wspomniała.

Z festiwalem nierozłącznie związane są takie wydarzenia, jak koncert „Muzyka Łuku Karpat”, Wystawa Owczarków Podhalańskich, Kiermasz Sztuki Ludowej i Rzemiosła Artystycznego, a także koncert „Mali górale” oraz cieszące się wielkim zainteresowaniem ciekawe animacje dla dzieci, których tematem tym razem będą sianokosy, tradycje budarskie, pieczenie moskoli oraz muzyczne zajęcia „Dźwięki wygrane palcami jednej ręki”. Zaplanowane zostały także warsztaty dla młodzieży i dorosłych z nauką tańców: zbójnickiego, mazurka i choro. Tak jak co roku będzie można również podpatrzyć zakopiańskich artystów w ich pracowniach podczas wycieczek szlakiem pracowni twórców ludowych.

Do jakich miejsc w Zakopanem zaprasza turystów w tym roku festiwal?

Tym wydarzeniem żyć będzie całe miasto. Radosne dźwięki i atmosfera festiwalu dotrą w różne zakątki, chociażby podczas spotkań z zespołami zatytułowanymi „Roztańczone Zakopane”. Parada dorożek wyruszy spod Wielkiej Krokwi, na Krupówkach zobaczymy weselny orszak i niedzielny tradycyjny festiwalowy korowód. W niedzielę rano muzykanci, śpiewacy i tancerze, zaprezentują się także na pięknej polanie u wylotu Doliny Strążyskiej, gdzie odbędzie się krótki plenerowy koncert przy góralskich watrach.

Motywem przewodnim festiwalu będzie „Dziecko w kulturze tradycyjnej”. Czego możemy się spodziewać w tym kontekście?

Motyw przewodni odzwierciedlony został przede wszystkim w tematyce międzynarodowej konferencji naukowej. Dziecku w kulturze tradycyjnej poświęcona będzie plenerowa wystawa. Jak zwykle zadbaliśmy także o liczne atrakcje dla dzieci, które mają walor edukacyjny. Troszczymy się, by nowe pokolenie wzrastało w poszanowaniu kultury i tradycji przodków. Szczególnie więc najmłodszych zapraszamy do odwiedzenia Festiwalowej Wioski.

Festiwal ma wieloletnią tradycję, czy ma też swoją stałą publiczność?