Materiał powstał we współpracy z Obserwatorium Polityki Miejskiej IRMiR
W spotkaniu o charakterze hybrydowym uczestniczyło 180 ekspertów analityków, urbanistów, samorządowców i działaczy zajmujących się planowaniem przestrzeni miejskiej – sam program Kongresu jest wynikiem ich półrocznej pracy. Celem Kongresu było także przygotowanie Polski na przyszłoroczne Światowe Forum Miejskie (WUF11), które także odbędzie się w Katowicach. Jest to najważniejsze wydarzenie tego typu – za jego organizację odpowiada UN-Habitat – Program Narodów Zjednoczonych ds. Osiedli Ludzkich.
Ideę kongresu i jego cele opisywał Marcin Krupa, prezydent Katowic. – To jest prolog do szczytów miast, które będą w przyszłym roku, również w czerwcu, gdzie będziemy tworzyli instrukcję obsługi do realizacji 17 celów zrównoważonego rozwoju, a więc tego, co jest tematem przewodnim każdego szczytu miast, czyli jak zarządzać miastem, aby było zrównoważone – mówił prezydent.
Wagę tego wydarzenia dla Polski i polskich samorządów podkreślał także Wojciech Jarczewski z Instytutu Rozwoju Miast. – Zastanawiamy się, w jakim miejscu powinna być Polska, jeśli chodzi o politykę miejską, i co chcielibyśmy pokazać. Przyjadą tu za rok ludzie z całego świata. Oczywiście, będą rozmawiali o problemach, które ich dotykają, ale będą także chcieli zobaczyć, jak wygląda sytuacja na miejscu. Chcielibyśmy się do tego przygotować i pokazać, że także w Polsce problemy te są dostrzegane i istotne. Jakie to problemy?
Przestrzeń miejska
Po pierwsze, w trakcie Kongresu poruszano temat zmian w kształtowaniu się przestrzeni miejskiej na skutek pandemii Covid-19. Podkreślono, że epidemia może być też szansą dla miast, ponieważ zmusza samorządy, aktywistów i mieszkańców do refleksji i znalezienia bardziej zrównoważonych strategii rozwoju. Szczególnie ważna wydaje się tu polityka miejska względem rozbudowy miast, ale przy zachowaniu historycznych centrów. Zbadano także nowe możliwości otwierające się w okresie postpandemicznym.
Transport publiczny
Na uwagę zasługuje także panel zorganizowany przez Górnośląsko-Zagłębiowską Metropolię. Uczestnicy dowodzili, jak ważny dla miasta i jego mieszkańców jest transport publiczny, a dobrze zorganizowany – jest zrównoważony, czyli taki, który daje wiele możliwości wyboru środka lokomocji. Paneliści argumentowali, że zrównoważony transport to nie tylko wspólny bilet na pociąg, autobus i tramwaj, ale także rozbudowana infrastruktura rowerowa i sieć nowoczesnych kolei. Według prognoz w przyszłości transport miejski będzie oparty na pojazdach elektrycznych, autonomicznych i współdzielonych.