Smog zatruwa młode mózgi

Naukowcy zamierzają przebadać kilkaset dzieci, aby ustalić, jak smog wpływa na rozwijający się mózg.

– Sądzimy, że uzyskamy solidne i wiarygodne dane na temat tego, co mózgom dzieci robi smog w stężeniach, które spotykamy na co dzień w Polsce – zapowiada dr hab. Marcin Szwed z Instytutu Psychologii Uniwersytetu Jagiellońskiego, kierownik programu badawczego. – Jeśli efekty smogu są rzeczywiście tak złowrogie, jak przypuszczamy, to mamy nadzieję, że nasze odkrycia poruszą do działania rządzących odpowiedzialnych za jakość powietrza w Polsce i w Europie.

Prace będą prowadzone przez Instytuty Psychologii i Psychologii Stosowanej UJ oraz Instytut Ochrony Środowiska w Warszawie, w którym powstają mapy zanieczyszczeń powietrza.

CZYTAJ TAKŻE: Smogowy alarm dla polskich miast

Smog wpływa niekorzystnie nie tylko na drogi oddechowe – toksyczne cząsteczki przedostające się do organizmu mogą spowodować stany zapalne i uszkodzenia w niemal wszystkich tkankach i narządach.

Z badań wynika, że zanieczyszczenie powietrza przyczynia się do występowania m.in. choroby Alzheimera, depresji, nowotworów, zakrzepicy, miażdżycy, zaburzeń hormonalnych i otyłości.

U osób żyjących w zanieczyszczonych aglomeracjach występują przewlekłe bóle głowy, przewlekłe zmęczenie i zaburzenia koncentracji. Wiele skazuje na to, że smog obniża płodność, a ciężarne oddychające zanieczyszczonym powietrzem są narażone na poronienia. Rodzą też dzieci o mniejszej masie, które są  – prawdopodobnie – podatniejsze na występowanie zaburzeń neurorozwojowych, takich jak ADHD.

– Badania przeprowadzimy wśród 800 dzieci w wieku 10-13 lat. Będą to zarówno dzieci ze zdiagnozowanym ADHD, jak i dzieci bez jawnych problemów neuropsychologicznych. Oprócz obrazowania mózgu, wszyscy uczestnicy badania będą poddani szczegółowym testom psychologicznym, tak aby ich ocena psychologiczna była jak najbardziej wiarygodna – podkreśla Marcin Szwed.

CZYTAJ TAKŻE: Są już efekty uchwały antysmogowej w Krakowie

Badania będą prowadzone w woj. małopolskim, świętokrzyskim i podkarpackim. Naukowcy działają w ramach konsorcjum NeuroSmog, na które składają się zespoły modelowania zanieczyszczeń powietrza, psychologii dziecka, neuroobrazowania i epidemiologiczny.

Konsorcjum otrzymało ponad 15 mln zł od Fundacji na rzecz Nauki Polskiej w ramach programu Team-Net, wspomagającego prowadzenie nowatorskich badań naukowych.

Do konkursu – finansowanego z unijnych środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego – zgłoszono 39 projektów, z których 11 otrzymało dofinansowanie na łączną kwotę ponad 201 mln zł.

W ostatnich dniach ogłoszono też wyniki badań ankietowych dotyczących wpływu smogu na zdrowie dzieci. Zostały przeprowadzone przez Klinikę Pneumonologii i Alergologii Wieku Dziecięcego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, Zakład Informatyki i Badań Jakości Środowiska Politechniki Warszawskiej oraz firmę ARC Rynek i Opinia. Pytanie, jakie zadali badacze, dotyczyło wpływu podwyższonego stężenia pyłów zawieszonych PM10 i PM2,5 na występowanie chorób górnych dróg oddechowych, a także na rozwój oraz przebieg przeziębień i infekcji. W tym celu przebadano 1475 dzieci w wieku od 3 do 12 lat.

CZYTAJ TAKŻE: Za smog mandacik zamiast mandatu

Okazało się, że smog działa skrycie i długofalowo. Nie potwierdziła się hipoteza o krótkoterminowym wpływie stężenia pyłów zawieszonych na występowanie objawów ze strony górnych dróg oddechowych. Stwierdzono jednak, że pyły składające się na smog długofalowo stymulują nie tylko katar, kichanie czy kaszel, ale też problemy z myśleniem. W ostatnim przypadku winne okazało się zwłaszcza wysokie stężenie pyłu PM2,5, którego drobiny, za sprawą małych rozmiarów – do 2,5 mikrometra – mogą przenikać z płuc do krwi.