Od wstąpienia Polski do Unii Europejskiej region pozyskał przeszło 50 miliardów złotych. Dzięki tym środkom możliwa była realizacja niemal 40 tys. projektów we wszystkich dziedzinach życia gospodarczego i społecznego.
Materiał powstał we współpracy z Urzędem Marszałkowskim Województwa Pomorskiego
Z początkiem maja minęła 17. rocznica wejścia Polski do Unii Europejskiej. Obecność naszego kraju we Wspólnocie otworzyła polskim regionom, w tym Pomorzu, szerokie możliwości wszechstronnego rozwoju zarówno infrastruktury, jak i kapitału ludzkiego.
Korzyści przynosi zarówno dostęp do wspólnego rynku, który umożliwia swobodny przepływ ludzi, towarów, usług i kapitału, jak i możliwość korzystania ze środków unijnych. I choć pandemia przez ostatnich kilkanaście miesięcy zamroziła wiele sektorów gospodarki, to region nie zamierza schodzić ze ścieżki rozwoju. Sejmik Województwa Pomorskiego przyjął właśnie strategię rozwoju województwa pomorskiego 2030.
Realne wsparcie
Od 2004 r. Pomorze pozyskało przeszło 50 mld zł, dzięki którym możliwa była realizacja niemal 40 tys. projektów. Były to różnorodne inwestycje obejmujące wszystkie dziedziny życia gospodarczego i społecznego Pomorza. Przy udziale pieniędzy z UE w regionie powstały m.in. nowe drogi, linie kolejowe, pojawiły się nowe pociągi, nowoczesne budynki szpitali i specjalistyczny sprzęt, nowe zrewitalizowane oblicze zyskało wiele miast.
Ale środki te posłużyły także do budowy i rozwijania kompetencji mieszkańców Pomorza, a także poprawy poziomu i jakości życia. Były to m.in. inwestycje w edukację, szkolenia podnoszące kwalifikacje pracowników czy szkolenia dla bezrobotnych. Ale też projekty społeczne, służące integracji mieszkańców i wspieraniu ich w rozwiązywaniu różnych problemów.
Korzyści odniósł również biznes, który zyskał możliwości wsparcia w zwiększaniu konkurencyjności, rozwoju innowacji czy wzroście eksportu towarów i usług. Według szacunków, z unijnego wsparcia skorzystało ponad 33 tys. pomorskich przedsiębiorców.
– Województwo pomorskie od dawna znajduje się wśród tych regionów, które najlepiej radzą sobie z wydatkowaniem funduszy unijnych. W ciągu ostatnich sześciu lat z programu regionalnego wydaliśmy ponad 8 mld zł ze środków UE, dzięki czemu nasze województwo dynamicznie się rozwija, a my możemy pochwalić się licznymi projektami, np. Instytutem Informatyki przy Uniwersytecie Gdańskim, Muzeum Pomorza Środkowego w Słupsku, Centrum Opieki Geriatrycznej w Sopocie czy rewitalizacją miast m.in. w Czarnem, Skarszewach, Bytowie i Chojnicach – mówi Mieczysław Struk, marszałek województwa pomorskiego.
Skok cywilizacyjny
Fundusze europejskie pozwoliły na realizację w regionie wielu ważnych inwestycji. Największą z nich jest Pomorska Kolej Metropolitalna. Przed pandemią liczba pasażerów PKM corocznie wzrastała o 1 mln osób. Rok 2019 zamknął się rekordową liczbą 4,3 mln podróżnych.
Jeszcze większą, sięgającą 5,4 mln liczbę pasażerów, odprawiono w rekordowym 2019 roku w Porcie Lotniczym Gdańsk im. Lecha Wałęsy. Samorząd regionu stale inwestuje w rozwój gdańskiego lotniska, które jest już trzecim co do wielkości lotniskiem regionalnym w Polsce.
Ponadto współfinansowane ze środków unijnych inwestycje infrastrukturalne objęły porty morskie w Gdańsku i Gdyni. Także eealizację pomorskiego odcinka trasy S7, utworzenie Europejskiego Centrum Solidarności, Pomorskiego Parku Naukowo-Technologicznego w Gdyni czy inkubatora STARTER w Gdańsku. Wsparły rozwój transportu zbiorowego w miastach. Nowe autobusy zakupiono m.in. w Gdyni, Słupsku i Starogardzie Gdańskim. Województwo pomorskie jest też liderem w rozwoju komunikacji rowerowej. Obecnie modernizowane są 34 węzły przesiadkowe m.in. w Gdańsku, Rumi, Tczewie, Starogardzie Gdańskim, Chojnicach czy Kwidzynie.
Fundusze unijne zmieniają także pomorską służbę zdrowia. Pozwoliły m.in. na remonty w Wojewódzkim Centrum Onkologii, Gdyńskim Centrum Onkologii, Szpitalu Morskim i Szpitalu św. Wincentego a Paulo w Gdyni, Szpitalu im. J.K. Łukowicza w Chojnicach czy szpitalu specjalistycznym w Słupsku. Wsparły także zakupy specjalistycznego sprzętu, m.in. do tomografii czy rezonansu magnetycznego. To inwestycje kluczowe w pomocy osobom zmagającym się z chorobami cywilizacyjnymi, takimi jak nowotwory, cukrzyca czy choroby układu sercowo-naczyniowego. Wsparcie uzyskały też liczne szpitalne oddziały ratunkowe.
Wykorzystać szansę rozwojową
Obecności Polski w Unii Europejskiej pozwoliła także na wzbogacenie oferty kulturalnej regionu. Pierwszym, a przy tym jednym z najbardziej spektakularnych projektów współfinansowanych z pieniędzy UE była adaptacja dawnego budynku elektrociepłowni na siedzibę Polskiej Filharmonii Bałtyckiej w Gdańsku. Dziś to największa instytucja życia muzycznego w północnej Polsce.
Z udziałem środków unijnych powstały też takie obiekty, jak Europejskie Centrum Solidarności (w 2017 roku uhonorowane prestiżową Nagrodą Muzealną Rady Europy), Teatr Szekspirowski, Centrum św. Jana (centrum kultury w odbudowanym kościele św. Jana w Gdańsku), Żuławski Park Historyczny, Spichlerze Sztuki w Słupsku czy tzw. Kraina w Kratę w Swołowie. Christopher Todd, dyrektor wydziału ds. Polski w Dyrekcji Generalnej ds. Polityki Regionalnej i Miejskiej Komisji Europejskiej, zwracał w ubiegłym roku uwagę, gdzie widoczny jest wpływ unijnych pieniędzy.
– Powstało wiele inwestycji ważnych nie tylko z punktu widzenia gospodarki regionu, ale przede wszystkim takich, które ułatwiają codzienne życie mieszkańcom. To choćby rewitalizacja pomorskich miast czy poszerzenie oferty komunikacyjnej – wskazywał.
– Naszym wspólnym sukcesem jest nie tylko budowa nowoczesnej infrastruktury, z jakiej korzystają mieszkańcy, ale także w nie mniejszym stopniu ogromny postęp w jakości działań administracji – podkreślał Christopher Todd. I dodał:
– Z pełną odpowiedzialnością mogę powiedzieć, że Pomorskie w pełni korzysta z członkostwa w Unii i dobrze wykorzystuje swoją szansę rozwojową.
Wizja do 2030 r.
Sejmik Województwa Pomorskiego przyjął niedawno strategię rozwoju województwa pomorskiego 2030. Jak wskazuje dokument, na rozwój regionu w perspektywie 2030 roku będą mieć wpływ trzy megatrendy: zmiany klimatyczne, postęp technologiczny i zmiany demograficzne.
– Po trwającym ponad dwa lata procesie 12 kwietnia Sejmik Województwa Pomorskiego przyjął strategię rozwoju województwa pomorskiego 2030. Podczas jej tworzenia, współpracowaliśmy z reprezentantami wielu środowisk – naukowcami, samorządowcami, a także przedstawicielami instytucji publicznych, organizacji pozarządowych i przedsiębiorców – zaznacza Mieczysław Struk.
Strategia w perspektywie 2030 roku wyznacza trzy wzajemnie uzupełniające się i równie ważne cele strategiczne. Są nimi trwałe bezpieczeństwo, otwarta wspólnota regionalna i odporna gospodarka – dodaje marszałek. Wśród najważniejszych obszarów aktywności samorządu regionu w obecnej dekadzie znalazły się odpowiedź na wyzwania związane z zahamowaniem degradacji środowiska i niekorzystnych zmian klimatu. Wpisująca się w europejski Nowy Zielony Ład, działania na rzecz cyfryzacji życia i robotyzacji gospodarki, odpowiedź na zjawiska związane ze starzeniem się społeczeństwa i niwelowanie nierówności społecznych, a także dalsze podnoszenie jakości życia i budowanie odpornej gospodarki. Jest to szczególnie ważne w okresie wychodzenia z pandemii.
Jakie wskazówki ma Christopher Todd?
– Polska skróciła już dystans cywilizacyjny do państw rozwiniętych i kończy się już oczywisty „prosty” potencjał takich projektów infrastrukturalnych w tym zakresie, jak sieci autostrad i dróg szybkiego ruchu czy budowa sieci wodno-ściekowej – mówi ekspert KE.
– Teraz od polskich władz samorządowych i rządowych będziemy oczekiwali myślenia niestandardowego. Chodzi o to, by reagując na pandemię, nie wracać do starych schematów, lecz odbudowywać Unię bardziej ekologiczną, bardziej innowacyjną. Przyszłe inwestycje w ramach polityki spójności, w ramach budżetu 2021–2027 i instrumentu Next Generation EU w Polsce powinny mieć na celu „uodpornienie” społeczeństwa i naszej planety, dzięki m.in. inwestycjom w energię ze źródeł odnawialnych czy wspieranie produkcji „czystych” samochodów – podsumowuje Christopher Todd.
