Tego dnia sala koncertowa filharmonii w ramach uroczystego koncertu jubileuszowego wypełni się dźwiękami wielkich mistrzów i wspaniałych artystów. Gościem specjalnym będzie Lukas Geniušas – wybitny pianista, laureat wielu konkursów pianistycznych, w tym II Nagrody na XVI Międzynarodowym Konkursie Pianistycznym im. F. Chopina w Warszawie oraz nagrody specjalnej Towarzystwa im. F. Chopina za najlepsze wykonanie poloneza w II etapie. Wykona on II Koncert fortepianowy S. Rachmaninowa oraz, wraz z chórami lubelskich szkół i Orkiestrą Symfoniczną Filharmonii Lubelskiej, Fantazję c-moll L. van Beethovena pod dyrekcją Wojciecha Rodka.
Reprodukcja plakatu z programem pierwszego koncertu symfonicznego Lubelskiej Orkiestry Symfonicznej pod dyrekcją Zygmunta Szczepańskiego, 18 maja 1945 r. / mat.pras.
Jubileusz jest okazją do przypomnienia najważniejszych wydarzeń z historii Filharmonii. Początek tworzenia się zespołu instrumentalnego w Lublinie, który potem stał się orkiestrą symfoniczną występującą pod szyldem Filharmonii Lubelskiej, sięga końca II wojny światowej i czasu „wyzwalania” ziem Rzeczypospolitej spod okupacji niemieckiej. Pomimo istnienia życia muzycznego i zespołów muzycznych w XIX-wiecznym Lublinie, zespół ten powstawał w sposób zupełnie oddolny i spontaniczny. Tworzyło go grono muzyków związanych z miastem. Wkrótce rozrósł się w jedną z pierwszych orkiestr symfonicznych w powojennej Polsce. W połowie grudnia 1944 roku powstała Lubelska Orkiestra Kameralna, która rok później występowała już jako Lubelska Orkiestra Symfoniczna. Moment ten uznaje się za symboliczny początek tej instytucji.
Po miesiącach prób i przygotowań w dniu 18 maja 1945 roku odbył się legendarny premierowy koncert zespołu. Koncert prowadził jego założyciel – młody warszawski dyrygent Zygmunt Szczepański. Jako solista wystąpił skrzypek Stefan Rachoń. Na koncercie inauguracyjnym nie mogło zabraknąć utworów Stanisława Moniuszki (uwertura do opery „Halka”), czy Henryka Wieniawskiego (Koncert skrzypcowy d-moll). Ponadto wykonano wtedy bardzo lubianą i rozpoznawalną serenadę „Eine kleine Nachtmusik” Wolfganga Amadeusza Mozarta oraz Symfonię h-moll „Niedokończoną” Franza Schuberta.
Zygmunt Szczepański – organizator i pierwszy kierownik artystyczny Lubelskiej Orkiestry Symfonicznej / mat.pras.
„Koncert i orkiestrę przyjęto entuzjastycznie – wspominał tamte wydarzenia Zygmunt Szczepański. – W poszukiwaniu pieniędzy zmieniamy nazwy i protektorów: najpierw jest to Lubelska Orkiestra Symfoniczna przy Towarzystwie Muzycznym, a od stycznia 1947 r. – Miejska Filharmonia. Z koncertu na koncert orkiestra gra coraz lepiej. (…) Ogłaszam cykl symfonii Beethovena (wykonujemy osiem). Mały festiwal Mozarta i Karłowicza. Sala Towarzystwa Muzycznego robi się za mała. (…) W dowód uznania Ministerstwo mianuje nas Państwową Filharmonią Lubelską i bierze pod swoją opiekę. Przechodzimy z czterech koncertów w miesiącu na osiem. Dobra opinia o orkiestrze idzie w Polskę”.
Tak, jak wspomina założyciel, orkiestra przeszła najpierw pod patronat Towarzystwa Muzycznego w Lublinie, by niedługo potem stać się Miejską Orkiestrą Filharmoniczną. 21 listopada 1949 roku orkiestra została upaństwowiona, zyskując możliwość prowadzenia systematycznej działalności. Sezon artystyczny 1959/1960 przyniósł uroczyste nadanie imienia filharmonii – z okazji 15-lecia istnienia otrzymała ona miano im. Henryka Wieniawskiego, lublinianina, wielkiego pedagoga, skrzypka i kompozytora. Prasa lubelska anonsowała w tym czasie: „Niezwykłe były to uroczystości i niepodobne do żadnych z tych, jakie obchodzono już w Lublinie „z okazji 15-lecia”. Charakteryzowały się dużą kulturą, umiarem i kameralnością. A przy tym wszystkim nie straciły na swojej powadze i wspaniałości”. Wkrótce potem filharmonia przedsięwzięła rozmaite formy popularyzowania muzyki w środowiskach szkolnych, akademickich i innych obejmując swym zasięgiem nie tylko Lublin, ale i wiele miejscowości województwa lubelskiego, co pozostaje stałą i rozpoznawalną praktyką tej instytucji do dziś.
Z Filharmonią Lubelską najdłużej związany był Adam Natanek – ponad 30 lat (od 1961 jako dyrygent i od 1969 jako dyrektor naczelny i artystyczny). W tym czasie zwiększył się skład orkiestry, działalność filharmonii wzbogaciła się o nowe, interesujące formy (oratoria, kantaty, msze, czy opery w wersji estradowej) oraz regularne koncerty zagraniczne. Dyrektor Natanek doprowadził też do zmiany projektu rozpoczętej w 1971 r. budowy gmachu zwanego później „Teatrem w Budowie”, która uwzględniła istnienie w nim sali Filharmonii. Przeprowadzka do nowej siedziby miała miejsce w 1995 roku. Rok później Agnieszka Kreiner nagrała pierwszą w historii Filharmonii płytę z udziałem skrzypka Edwarda Zbigniewa Zienkowskiego „Souvenir de Lublin”, zawierającą utwory Moniuszki, Wieniawskiego, Szymanowskiego, Ogińskiego i Chopina. Podczas kadencji Teresy Księskiej-Falger w sali koncertowej zainstalowano organy firmy Schuke. Sezon artystyczny 1999/2000 to czas reformy administracyjnej w kraju. Państwowa Filharmonia Lubelska im. Henryka Wieniawskiego staje się Instytucją Samorządu Województwa Lubelskiego. Zmienia się jej nazwa, która brzmi: Filharmonia im. H. Wieniawskiego w Lublinie.
Jedno z pierwszych zdjęć Miejskiej Orkiestry Filharmonicznej wraz z jej organizatorem i kierownikiem artystycznym Zygmuntem Szczepańskim. Zdjęcie upamiętnia wykonanie przez orkiestrę „Stabat Mater” Karola Szymanowskiego wraz z chórem Towarzystwa Śpiewaczego „Echo”, kwiecień 1947 r. / mat.pras.
Obecna dekada w historii Filharmonii to czas modernizacji. Jej efektem jest gruntowny remont budynku Filharmonii, a w sferze artystycznej powołanie do życia dwóch zespołów: Chóru oraz Zespołu Muzyki Dawnej. Natomiast najnowszy artystyczny rozdział na kartach historii tej instytucji zapisuje Wojciech Rodek, wybitny dyrygent, a jednocześnie niezwykle dynamiczny i twórczy dyrektor naczelny.
Przy okazji jubileuszu 50-lecia istnienia Filharmonii recenzent muzyczny i dziennikarz radiowy Stefan Münch pisał: „Bez ryzyka pomyłki można stwierdzić, że niemal wszyscy wybitni polscy soliści na estradzie Filharmonii Lubelskiej występowali”. Byli wśród nich m.in.: Wanda Wiłkomirska, Antoni Wit, Konstanty Andrzej Kulka, Krzysztof Penderecki, Jerzy Swoboda, Elżbieta Karaś-Krasztel, Marek Pijarowski, Krzysztof Jakowicz, Swiatosław Richter, Bartłomiej Nizioł, Kazimierz Kord, Piotr Paleczny, Roman Lasocki, Tomasz Bugaj, Rafał Blechacz, Urszula Kryger, Ewa Pobłocka, Piotr Pławner, Maciej Niesiołowski, Jadwiga Rappe, Janusz Olejniczak, Kaja Danczowska, Agnieszka Duczmal, Leszek Możdżer i inni.
Z kolei wśród wybitnych gości spoza naszych granic należy wymienić osobistości m.in. takie jak: Philippe Giusiano, Idil Biret, Marc Laforet, Lukas Geniušas, Ingolf Wunder, Julianna Awdiejewa, Vadim Brodski, Vladimir Kiradijev, Ilia Grubert, Dina Joffe, Kevin Kenner, Yair Kless czy Nigel Kennedy.
