Subwencje sa ratunkiem dla finansów biednych gmin

Potok Górny w woj. lubelskim to najbiedniejsza gmina w Polsce – wynika z ostatnich danych Ministerstwa Finansów na temat dochodów podatkowych w poszczególnych samorządach w 2010 r.

W Potoku Górnym wyniosły one średnio 254 zł na mieszkańca. To trochę więcej niż 20 proc. średniej krajowej. Dla porównania, w najbogatszym Kleszczowie (woj. łódzkie), wpływy z podatków sięgają aż 34,7 tys. zł per capita. – No cóż, jesteśmy typową rolniczą gminą, nie ma przedsiębiorczości, sporo osób korzysta z pomocy społecznej, więc i wpływy z podatków są niskie – wyjaśnia Alina Deryło, sekretarz gminy.

Inne biedne gminy podobnie tłumaczą sytuację. – Aż 75 proc. naszego areału nie podlega opodatkowaniu, bo to grunty rolne V i VI klasy – mówi Marek Kopia, sekretarz gminy Radgoszcz (woj. małopolskie).

– Działalność gospodarcza na naszym terenie to parę sklepików, kilkadziesiąt małych firm oraz brak średnich i małych spółek – podkreśla Zdzisław Dzik, wójt gminy Mirów (woj. mazowieckie). Aż 24 proc. mieszkańców w wieku produkcyjnym zarejestrowanych jest jako bezrobotni, co jest jednym z najwyższych wskaźników w kraju.

Najwięcej takich biednych, zwykle rolniczych, gmin znajduje się w woj. lubelskim, małopolskim, mazowieckim i świętokrzyskim. – W porównaniu z ubiegłym rokiem, a także z latami poprzednimi lista tych najuboższych praktycznie się nie zmienia – komentuje Wojciech Dziemianowicz z Uniwersytetu Warszawskiego.

Pomogłoby zapewne pozyskanie dużego inwestora, który miałby wpływ na całą lokalną gospodarkę.

– Było kilka zainteresowanych firm. Przykładowo Włosi, którzy chcieli u nas składać rowery górskie. Ale jak zobaczyli nasze wąskie drogi, pełne zakrętów i drewnianych mostków, zrezygnowali, bo nie mogły po nich jeździć tiry – opowiada Czesława Rzadkosz, wójt gminy Łukowica (woj. małopolskie). – Staramy się o inwestorów, ale nie ma zainteresowania z ich strony – mówi wójt Dzik z Mirowa. – Może coś się zmieni, bo podobno ma ruszyć budowa obwodnicy Szydłowca, co by nas lepiej skomunikowało.

Ewa Dłuska-Redes, sekretarz Domanic (woj. mazowieckie), zwraca uwagę, że gmina położona jest o godzinę jazdy od dróg krajowych, a to dla większych firm poważna bariera. – Lokalna siła nabywcza mieszkańców też jest bardzo nikła, więc nie mamy co liczyć nawet na supermarket – wylicza. Ale przed gminą wielka szansa na zmianę. – Na terenie miejscowości Pieńki prowadzone są już badania złóż gazu łupkowego. Jeśli wyniki będą pomyślne, powinno to wpłynąć na ożywienie gospodarcze – mówi z nadzieją.

Dziemianowicza nie dziwią nieudane próby pozyskania inwestorów. – Mamy w Polsce tak dużo działek inwestycyjnych, że biznes wybiera te najbliżej szlaków komunikacyjnych, wielkich miast itp. Tereny peryferyjne raczej nie mają szans.

Co ciekawe, mimo minimalnych wpływów z podatków władze lokalne czasami sporo inwestują. Przykładowo w gminie Potok Górny wydatki majątkowe w tym roku mają sięgnąć aż 15,2 mln zł, przy dochodach rzędu 16 mln zł. – Staramy się wykorzystać każde źródło dotacji, głównie unijnych – wyjaśnia sekretarz Alina Deryło. W gminie buduje się więc sieć wodociągową i oczyszczalnię ścieków, remontowane są drogi, powstają przedszkola i świetlica, a nawet amfiteatr. Samorząd realizuje też tak nietypowe projekty, jak instalacja solarów czy szerokopasmowy Internet.

– W tym roku przeznaczymy na inwestycje ponad 7 mln zł z 26 mln zł wydatków ogółem – mówi Marek Kopia z Radgoszczy. Głównie są to projekty drogowe związane z usuwaniem skutków klęsk żywiołowych. Ale też w gminie powstały i przedszkole, i Orlik, i remontowane są szkoły.