W astrobazach można spojrzeć w gwiazdy

Sfinansowany z kujawsko-pomorskiego Regionalnego Programu Operacyjnego 2007-2013 marszałkowski program budowy nowoczesnych, ogólnodostępnych obserwatoriów astronomicznych zakończył się powstaniem w województwie czternastu takich obiektów. Każdy z nich może się pochwalić wykwalifikowaną kadrą i własnym programem wydarzeń edukacyjnych.

– Pełnią rolę dydaktyczną i popularyzatorską, korzystają z nich zarówno szkoły, jak i lokalni pasjonaci. Od początku zależało nam, by oferowały interesujące zajęcia także latem – mówi Piotr Całbecki, marszałek województwa kujawsko-pomorskiego.

Atrobazy powstały przy szkołach w mniejszych ośrodkach m.in.w Brodnicy, Dobrzyniu nad Wisłą, Gniewkowie, Golubiu-Dobrzyniu, Kruszwicy, Jabłonowie, Radziejowie czy Świeciu nad Wisłą.

– Do programu wybierane były szkoły z astronomicznymi tradycjami lub zapleczem - np. mające klasę o proflu astronomicznym, astronomiczne koło zainteresowań. Poszukiwaliśmy też miejsc, gdzie działają pasjonaci, chętni do szerzenia wiedzy wśród młodych ludzi – opowiada Czesław Ficner, wicedyrektor departamentu edukacji w Urzędzie Marszałkowskim. Dodaje, że o wyborze mniejszych miejscowości zdecydowało także to, że są tam lepsze warunki do obserwacji nieba. Inwestycje zostały zrealizowane przez Urząd Marszałkowski w partnerstwie z lokalnymi samorządami.

- Obecnie każde obserwatorium ma swojego koordynatora, a wstęp na teren astrobazy oraz zajęcia tam prowadzone są bezpłatne – tłumaczy dyr. Ficner.

Województwo kujawsko-pomorskie jest pierwszym i jedynym regionem w kraju, w którym działa sieć czternastu w pełni wyposażonych obserwatoriów astronomicznych.

W astrobazach można obserwować planety Układy Słonecznego, planetoidy, komety, słońce, układy podwójne lub wielokrotne, mgławice planetarne i galaktyki, a także wyjątkowe zjawiska dziejące na niebie, takie jak zaćmienia słońca lub księżyca. Każda z nich została wyposażona w teleskopy, cyfrowe stacje pogody, lornetki oraz fachową literaturę astronomiczną. Większość obserwatoriów otwarta jest także w sierpniu. Zajęcia organizowane są przez lokalnych koordynatorów. W Brodnicy podczas wakacji obserwatorium otwarte jest w każdy poniedziałek. Nawet nie trzeba się umawiać.

– 22 sierpnia było u nas 18 osób, głównie rodzice z dziećmi – opowiada Agnieszka Sternicka, koordynator atrobazy w I Liceum Ogólnokształcącym w Brodnicy. Dodaje, że na podobnych zasadach działa ona przez cały rok. Większe zainteresowanie obiektem jest podczas zjawisk astronomicznych np. przejścia planet przez tarczę słońca.

Ilona Dybicz, jest koordynatorem astrobazy w Kruszwicy, która jest ulokowana w gimnazjum nr 1 w tym mieście. Jest tam 18 teleskopów. Aż 13 z nich zakupił Urząd Marszałkowski, kolejne pięć szkoła zdobyła sama.

– Na cztery dostaliśmy pieniądze z gminy, która nas wspiera, a jeden z nich - MTO 1000 - dostaliśmy od lokalnego pasjonata astronomii Janusza Piweckiego – opowiada Ilona Dybicz.

Choć jej astrobaza oficjalnie w sierpniu jest zamknięta, to gdy są chętne grupy do jej odwiedzenia, mogą to zrobić po wcześniejszym umówieniu. Korzystają z tego zwłaszcza uczestnicy półkolonii. Ta astrobaza otwiera się na mieszkańców. Jej teleskopy są prezentowane na różnych imprezach lokalnych m.in. podczas lipcowego festynu „Kujawskie nowalijki" czy wrześniowego „Lata w Parku".