Aktualna sytuacja Kompanii Węglowej jest wynikiem braku racjonalnych i zdecydowanych działań restrukturyzacyjnych, a pozyskane do tej pory środki finansowe z emisji obligacji, sprzedaży majątku czy przedpłat od energetyki zostały wydane na bieżącą działalność – stwierdził specjalny zespół audytorski, powołany na wniosek ministra energii. Węglowa spółka zapewnia, że raport zapoczątkuje duże zmiany w firmie.

Przerost zatrudnienia

Audyty w trzech śląskich spółkach węglowych przeprowadziły zespoły złożone z przedstawicieli tych firm, strony społecznej, resortu energii, a także parlamentarzystów. Jak dotąd przedstawiono jedynie wyniki badania z Kompanii Węglowej, które trwało zaledwie kilka tygodni. Raport nie napawa optymizmem.

Audytorzy wskazali m.in. na zbyt mocno rozbudowane działy administracyjne. Zwrócili uwagę na zbyt dużą ilość stanowisk kierowniczych i dyrektorskich w kopalniach i centrali spółki. Zauważyli, że w grupie pracuje około 600 osób, które nabyły już uprawnienia emerytalne. Wśród nich najwięcej pracuje na stanowiskach inżynieryjno-technicznych, a w tej akurat grupie występuje przerost zatrudnienia. Rekordzista nabył uprawnienia emerytalne już w 2001 r.

Raport wskazuje też na brak elastyczności w redukcji kosztów Kompanii Węglowej. W przypadku niektórych kopalń poziom kosztów stałych, do których zalicza się głównie koszty pracownicze, sięga niemal 80 proc. wszystkich wydatków. W efekcie spółka nie jest zdolna do konkurowania z węglem importowanym oraz z prywatnymi kopalniami działającymi w Polsce. W minionym roku tylko trzy z jedenastu kopalń Kompanii Węglowej odnotowały zyski na sprzedaży węgla.

Recepta na przetrwanie

Ministerstwo Energii zadeklarowało już, że nie będzie likwidować kopalń. Nawet tych, które radzą sobie najgorzej i przynoszą największe straty, ciągnąc w dół całą Kompanię Węglową. Zgodnie z zaleceniami audytorów pomocne w obniżeniu kosztów może być natomiast łączenie zakładów górniczych. Pozwolić ma to na sprawniejsze zarządzanie, optymalizację zatrudnienia i produkcji, lepsze wykorzystanie maszyn, a także realizację wspólnych dla kilku kopalń inwestycji.

Receptą na przerost zatrudnienia ma być z kolei program dobrowolnych odejść dla pracowników powierzchni, w tym dla administracji, a dla pracowników dołowych program alokacji pomiędzy kopalniami.

Kompania ma ponadto wzmocnić dział eksportu. Do tej pory spółka radziła sobie z nadmiarem produkcji, sprzedając węgiel energetyczny zagranicznym klientom drogą morską, co przy obecnych niskich cenach węgla wiązało się ze stratami. Raport wskazuje, że spółka powinna koncentrować się na zwiększaniu sprzedaży eksportowej drogą lądową, szczególnie do krajów sąsiadujących z Polską. Komisja zaproponowała także, by spółka zwiększyła nadzór nad własną siecią dystrybucji węgla oraz dokładnie zbadała zapotrzebowanie rynku krajowego w poszczególnych segmentach.

Prezes Kompanii Węglowej Tomasz Rogala zapewnił, że zarząd przeanalizuje wszystkie wnioski i wdroży konieczne zmiany. Zastrzegł jednak, że na efekty tych działań trzeba będzie poczekać.