Nie każdy czyn za który grozi kara to przestępstwo

Jak wynika z art. 24 ust. 1 pkt 13 lit. c prawa zamówień publicznych, z postępowania przetargowego wyklucza się wykonawcę będącego osobą fizyczną, którego prawomocnie skazano za przestępstwo skarbowe. Z kolej zgodnie z art. 53 § 1 kodeksu karnego skarbowego określenie czynu zabronionego jako przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego może nastąpić tylko w tym kodeksie.

Rozpatrując jedną ze spraw dotyczącą odwołania od wykluczenia z postępowania w sprawie zamówienia publicznego, Krajowa Izba Odwoławcza podkreśliła, że definicja przestępstwa skarbowego nie może być interpretowana w sposób rozszerzający, tym samym do przestępstw skarbowych nie mogą być zaliczane czyny zabronione określone w innych aktach prawnych. KIO zajmowała się przypadkiem osoby skazanej za naruszenie przepisów o rachunkowości, co przez zamawiającego uznane zostało za przestępstwo skarbowe i podstawę do wykluczenia z postępowania przetargowego. Osoba, która została wykluczona z postępowania, naruszyła art. 79 pkt 4 ustawy o rachunkowości, a więc mogła nie złożyć np. sprawozdania finansowego, skonsolidowanego sprawozdania finansowego, sprawozdania z działalności czy sprawozdania z działalności grupy kapitałowej.

KIO uznała, że nie można przyjąć, że czyn, za który został skazany odwołujący, jest przestępstwem skarbowym. Nie można zgodzić się z zamawiającym, że naruszenie przepisów o rachunkowości, o których mowa, można uznać za przestępstwo w oparciu o rozporządzenie ministra sprawiedliwości z 28 października 2015 r. w sprawie organów uprawnionych obok policji do prowadzenia dochodzeń oraz organów uprawnionych do wnoszenia i popierania oskarżenia przed sądem pierwszej instancji w sprawach… (DzU poz. 1725 ze zm.). Według KIO m.in. sam fakt, że rozporządzenie wskazuje jako organy właściwe w sprawach o przestępstwa z zakresu rachunkowości m.in. urzędy skarbowe, nie przesądza o tym, że przestępstwa te automatycznie stają się przestępstwa skarbowymi. Nie wszystkie przestępstwa, których rozpoznawaniem, wykrywaniem i zwalczaniem zajmują się urzędy skarbowe, są przestępstwami skarbowymi.

W podsumowaniu wyroku KIO stwierdziła m.in., że w myśl art. 53 § 1 i 2 k.k.s. przestępstwami skarbowymi są czyny zabronione określone w tym kodeksie, a nie w innych aktach prawnych. Tym samym odwołujący, który był skazany za czyn określony w ustawie o rachunkowości, nie może zostać uznany za skazanego za przestępstwo skarbowe. Oznacza to, że zamawiający niezasadnie wykluczył odwołującego z postępowania na podstawie prawa zamówień publicznych. KIO zauważyła również, że z przesłanej zamawiającemu informacji z KRK wyraźnie wynika, że kara grzywny, na którą został skazany odwołujący, została przez niego wykonana. W razie skazania na grzywnę zatarcie skazania następuje z mocy prawa z upływem roku od wykonania kary. Jak wynika z art. 24 ust. 1 pkt 13 ustawy pzp, przesłanką wykluczenia wykonawcy z postępowania jest jego prawomocne skazanie za wymienione w tym przepisie przestępstwa. Skoro nastąpiło zatarcie skazania, to nie można przyjąć, że w czasie prowadzenia postępowania o zamówienia publiczne jeden z zainteresowanych nim był w ogóle „skazany”.

Sygnatura akt: KIO 30/19