Około 8,6 mld euro rocznie wynosiły inwestycje sektora samorządowego w Polsce przez ostatnich siedem lat – wynika z analizy danych europejskiego urzędu statystycznego Eurostat przeprowadzonej przez „Życie Regionów". W porównaniu z wydatkami tego sektora w Niemczech, które sięgnęły 43 mld euro, czy we Francji – 44 mld euro, nie jest to może imponująca kwota, ale trzeba wziąć pod uwagę różnice w wielkości gospodarek.
Równamy do najlepszych
W takim ujęciu wypadamy znacznie lepiej, a wręcz doskonale. W latach 2011–2017 wydatki naszych samorządów sięgały przeciętnie 2,1 proc. PKB, co oznacza, że znaleźliśmy się w grupie największych europejskich lokalnych inwestorów. Podobnie wysokim poziomem pochwalić się może kilka krajów postkomunistycznych (np. Rumunia, Bułgaria czy Czechy), ale przede wszystkim takie kraje jak Szwecja, Finlandia czy Szwajcaria, gdzie samorządy odgrywają dużą rolę w społeczeństwie.
– Takie wyniki bardzo dobrze świadczą o polskich samorządach – komentuje Andrzej Porawski, dyrektor biura Związku Miasta Polskich. – Poziom lokalnych inwestycji zależy między innymi od tego, jak w ogóle zorganizowane jest państwo. To znaczy, jaką rolę odgrywają samorządy, jaką część zadań publicznych realizują, jakie mają obowiązki i za co odpowiadają. Im władza bardziej zdecentralizowana, tym lokalne i regionalne instytucje mają więcej do powiedzenia także pod względem polityki rozwoju – zaznacza Porawski.
Jakie zadania, takie wydatki
Jednym z prostszych wskaźników decentralizacji jest wartość wydatków samorządów w relacji do PKB czy też w relacji do wydatków publicznych ogółem. W takim ujęciu najbardziej zdecentralizowana jest Dania. Samorządowe wydatki sięgają tam aż 34 proc. PKB i 65 proc. wydatków państwa ogółem, ponieważ obejmują m.in. wypłatę emerytur i służbę zdrowia. W Szwecji, Belgii, Szwajcarii, Hiszpanii, Niemczech czy Finlandii lokalne budżety (wszystkich szczebli razem z landami w Niemczech czy kantonami w Szwajcarii) to 20–26 proc. PKB (40–60 proc. wydatków publicznych ogółem).
W Polsce poziom decentralizacji jest niższy – wydatki samorządów to ok. 13,5 proc. PKB i ponad 30 proc. wydatków państwa ogółem (dane za 2017 r.). – Tym bardziej może cieszyć, że pod względem inwestycji zajmujemy w Europie wysokie pozycje – podkreśla Tadeusz Truskolaski, prezydent Białegostoku.