Innowacyjność w regionach w powijakach

Regionalne Strategie Innowacji (RSI) istnieją w Polsce blisko dziesięć lat. Jednak jak wynika z analizy porównawczej 16 polskich województw przeprowadzonej przez firmę doradczą Deloitte, są one w większości dopiero na początku budowy systemu wspierania innowacji. Strategie innowacyjności są dobrze przygotowanymi planami, które często nie są efektywnie wdrażane, a urzędy marszałkowskie w większości przypadków dopiero zaczynają tworzyć skuteczny system łączący przedsiębiorców i świat nauki. Udaje się jednak w Polsce znaleźć przykłady dobrych praktyk, jak program wspierania klastrów na Pomorzu czy system szkolnictwa zawodowego na Podkarpaciu. Każdy region może pochwalić się dobrymi inicjatywami, które z powodzeniem mogą być naśladowane przez innych.

Analiza Deloitte jest pierwszym tego typu zestawieniem przygotowanym pod patronatem Ministerstwa Rozwoju Regionalnego i Ministerstwa Gospodarki. Eksperci Deloitte zebrali niezbędne dane statystyczne, a w okresie od czerwca do sierpnia br. spotkali się z przedstawicielami 16 samorządów wojewódzkich. Następna edycja raportu zaplanowana jest za rok.

Jak wynika z danych Innovation Union Scoreboard Polsce daleko jest do europejskich liderów innowacji  – państw Europy Zachodniej i Skandynawii. Najprężniejszy pod tym względem region w Polsce (województwo mazowieckie) wypada zaledwie średnio na tle Europy. Reszta województw została zakwalifikowana jako „skromni innowatorzy".

- Słabą stroną polskiej innowacyjności jest jakość systemu badań, w tym przede wszystkim transfer osiągnięć naukowych do przedsiębiorstw oraz brak współpracy pomiędzy poszczególnymi sektorami. Barierą w tworzeniu innowacji jest też niski kapitał społeczny, a to z kolei rodzi konsekwencję w postaci nadmiernej biurokratyzacji. – tłumaczy Magdalena Burnat-Mikosz, Partner Zarządzająca Zespołem R&D and Government Incentives w Europie Środkowej w Deloitte.

Aktywność badawczo-rozwojowa  polskich regionów została przeanalizowana w pięciu obszarach: Polityka Innowacyjności RSI, Regionalne Strategie Innowacji, Zasoby, Zarządzanie RSI oraz Wyniki RSI.

Najbardziej rozwiniętym spośród pięciu badanych i nie odstający poziomem od najlepszych innowatorów w Europie okazał się obszar polityki innowacyjności RSI. Średnia dla wszystkich 16 województw wyniosła prawie sześć punktów, a najlepszy region otrzymał 8,29 punktów.

Regionalny System Innowacji to podział zadań, podejmowane projekty i inicjatywy oraz instytucje, które są w nie zaangażowane. W dziesięciostopniowej skali średnia dla wszystkich regionów wyniosła 4,1, a lider został oceniony na 5,71 punktów. Te oceny pokazują, że regiony dopiero budują efektywny system wspierania innowacji. Na wyróżnienie w tym obszarze zasługuje m.in. system wspierania klastrów w Pomorskiem.

Zasoby oceniają m.in. infrastrukturę, dostępność środków finansowych i zaangażowanie ludzi. Okazało się, że odpowiedzialność w urzędach marszałkowskich za wdrażanie RSI jest często rozproszona, a same urzędy rzadko delegują zadania instytucjom zewnętrznym. To wszystko powoduje, że ten obszar został oceniony jedynie na 3,8 punkty (lider uzyskał 5,81 punktów). Przykładem godnym naśladowania są Małopolskie Targi Innowacji.

Zarządzanie RSI w Urzędach Marszałkowskich sprawdza zaangażowanie organów samorządowych w proces wprowadzania innowacji. Ten zakres oceniono na 5,4 punkty, co sprawia, że znalazł się on na drugim miejscu spośród wszystkich analizowanych. Najlepsze województwo otrzymało 6,94 punkty. Rozwiązaniem godnym uwagi jest zarządzanie szkolnictwem zawodowym na Podkarpaciu. Utworzono tam sieć Regionalnych Centrów Transferu Nowoczesnych Technologii Wytwarzania, w których jest kształcona młodzież i dorośli na potrzeby przedsiębiorstw działających w branży lotniczej, mocno zakorzenionej w tamtym regionie.

Najgorzej spośród przeanalizowanych obszarów wypadają wyniki RSI. Wskaźnik został bowiem oceniony jedynie na 2,7 punktów (lider uzyskał 5,03 punkty). Dane na temat postępu prac są trudno dostępne w poszczególnych województwach, a system pomiaru efektywności i wskaźniki wdrażania RSI różni się między regionami. Przykładem dobrych praktyk w tym zakresie jest m.in. Łódzka Platforma Transferu Wiedzy, która umożliwia kojarzenie partnerów, poszukiwanie konkretnych zasobów informacji oraz realizację szkoleń.

- Wyniki badania wskazują na zaawansowanie regionów w zakresie tworzenia dokumentów strategicznych. Wyzwaniem jest natomiast ich wdrażanie oraz budowa systemu innowacji, który powiązałby wszystkie podmioty oraz wskazał na ich zadania i odpowiedzialności. To dlatego kluczem do powodzenia będzie sprawność systemu innowacji oraz jakość współpracy kluczowych aktorów systemu innowacji: sektora publicznego, biznesu i nauki – wyjaśnia Dionizy Smoleń, Menedżer w Dziale Konsultingu Deloitte.