Jerzy Satanowski: Poznań jako artystyczna trampolina

Rz: Choć urodził się pan w Warszawie i od lat w niej mieszka, to jednak drugim ważnym miastem był i jest dla pana Poznań. Pamięta pan swój pierwszy pobyt w tym mieście?

Jerzy Satanowski: Ten pierwszy kontakt z Poznaniem miałem dość wcześnie, bo jako 14-letnie pacholę zostałem wywieziony przez mamę właśnie do Poznania. Od razu trzeba zaznaczyć, że nie były to przenosiny z wielkiej Warszawy do mniejszego Poznania, tylko ze wsi do miasta. Mieszkaliśmy bowiem na przedmieściach Warszawy, w osadzie Opacz, w czasach, kiedy był to teren całkowicie rolniczy. Kiedy zacząłem chodzić do ogólniaka w Warszawie, były to dla mnie wycieczki do wielkiego miasta. Tak więc nie czułem się wtedy w tej Warszawie zadomowiony. Pierwsze spotkanie z Poznaniem było zetknięciem się z mentalnością wielkiego miasta. Nieznany wcześniej rodzaj spotkań koleżeńskich, spędzania wolnego czasu, kontaktów z kumplami. Inna szkoła.

Wychował się pan więc właściwie w Poznaniu.

Tak. Z tym że najpierw byłem tylko półtora roku w Poznaniu, potem był półtoraroczny pobyt w Wolsztynie i powrót do Poznania. Tam zdałem maturę, dostałem się na polonistykę na Uniwersytecie Adama Mickiewicza i spędziłem w tym mieście kolejne lata. Dopiero gdy wróciłem do Warszawy i zacząłem pracę w teatrach jako kompozytor, ta Warszawa powoli przywracała mi poczucie, że jestem jednak stąd.

W Poznaniu były właściwie trzy bardzo ważne dla pana adresy: uniwersytet, Teatr Nowy oraz słynne mieszkanie, o którym krążą legendy.

Los sprawił, że mój ojciec Robert Satanowski został zaangażowany do opery w Zurychu i pozostawił mi w Poznaniu 170-metrowe mieszkanie. Dla studenta była to niezwykle wygodna sytuacja, bo miałem dodatkowo systematycznie płacony czynsz i jeszcze jakieś stypendium na przeżycie. Było to więc sześć lat beztroski, oczywiście trzeba było się jeszcze uczyć. Ale szybko się zorientowałem, że nie jest to takie trudne.

To mieszkanie stało się miejscem spotkań artystycznej bohemy...

Oprócz nauki wiele czasu zajmowało nam życie towarzyskie. Miałem gitarę i z grupą przyjaciół organizowaliśmy wspólne muzykowanie. Wtedy nie tylko sporo grałem, ale chętnie udzielałem się jako wokalista. W pewnym momencie ten dom stał się miejscem, w którym po koncertach, spektaklach czy wernisażach miałem sporo gości. Wszyscy chcieli gdzieś pójść i przychodzili do mnie. To właśnie w tym mieszkaniu gościło wielu ważnych artystów tamtego okresu: Jonasz Kofta, Marek Grechuta, Jan Kanty Pawluśkiewicz, Tadeusz Woźniak. Poza tym cała masa muzyków, dziennikarzy, jazzmanów. Oni wpadali do tego domu, a bywało, że i chętnie w nim pomieszkiwali.

Tu zaczęła się pana przyjaźń z Edwardem Stachurą.

Na filologii polskiej siedziałem w jednej ławce z poetą Wincentym Różańskim, który jest współbohaterem „Całej jaskrawości" Stachury. Edward przez lata się nim opiekował, ponieważ Różański bardzo często – nazwijmy to – „tracił kontakt z rzeczywistością". Stachura opiekował się zresztą też innym poetą, Andrzejem Babińskim, również niespokojnym duchem, z którym studiowałem. Obaj nie mieli warunków, by go gościć, więc Sted zatrzymywał się u mnie. Z tej znajomości, a potem przyjaźni, ukształtowała się cała moja droga życiowa. W tym mieszkaniu przy Lubeckiego napisaliśmy wspólnie 15 piosenek, które stały się kanonem mojego debiutu teatralnego w teatrze w Kaliszu.

Było to w czasach tzw. złotej dyrekcji kaliskiej Izabelli Cywińskiej.