Wielka energia wiedzy

W budynku EC1 Zachód powstaje Centrum Nauki i Techniki. Zapowiada się hit podobny do warszawskiego Kopernika.

Publikacja: 03.05.2017 22:30

Ścieżka „Przetwarzanie energii” jest już gotowa.

Foto: Rzeczpospolita, Sebastian Glapiński

Łódzkie CNiT reklamuje się jako unikatowe połączenie nowych technologii z historycznymi wnętrzami. Na razie trwają prace nad wystawami stałymi: „Przetwarzanie energii", „Rozwój wiedzy i cywilizacji" oraz „Mikroświat – Makroświat".

Pierwsza ze ścieżek – Przetwarzanie energii – jest już gotowa. Jej tematyka jest blisko związana z duchem miejsca – to stąd w 1908 roku popłynął prąd dla miasta.

Po ponad stuleciu od epokowego wydarzenia Łódź wciąż płynie z prądem, dlatego dla gości Centrum przygotowano mapping (czyli projekcję wyświetlaną na budynku lub, w tym przypadku, na urządzeniu) pozwalający zajrzeć do wnętrza historycznego turbogeneratora, który pracował w elektrowni od 1930 roku – prezentacja pokazuje, co działo się wtedy wewnątrz maszyny.

W pomieszczeniu dawnej nastawni na zwiedzających czeka strategiczna gra kooperacyjna – jej celem jest sprawne dowodzenie elektrownią. Strategiczna, bo zarządzanie kolejnymi elementami systemu (konwejer, kotły, turbozespoły, systemy chłodzenia i usuwania odpadów) wymaga pomyślunku i śledzenia aż 12 ekranów. Kooperacyjna – bo sukces zależy od współpracy i komunikacji w grupie uczestników.

Nagrodą za opanowanie pojedynczych elementów systemu będzie awans i kod dostępu do jednego z dwóch ekranów kierowniczych, które zarządzają pracą całej elektrowni.

– W ten sposób nasi goście poznają skomplikowane zagadnienia techniczne i naukowe – mówi Michał Buława, kierownik działu ekspozycji CNiT EC1. – Dzięki nowoczesnym technologiom i aktywności zwiedzających pierwsza łódzka elektrownia znów pośle w świat niezwykłą energię: energię wiedzy.

Dostrzec niezauważalne

W przygotowaniu są też dwie pozostałe ścieżki. „Rozwój wiedzy i cywilizacji" opowiada o historii nauki, uzupełnieniem zwiedzania będą tu projekcje w sferycznym kinie 3D na 40 miejsc.

„Mikroświat – Makroświat" przybliży zwiedzającym obiekty i zjawiska niezauważalne gołym okiem. To mogą być oddalone od ziemi galaktyki albo niedostrzegalne cząstki elementarne. Ale także przedstawiciele świata owadów oraz zjawiska i substancje, którym poświęcamy niewiele uwagi, jak wiatr i ciecz.

– Wszystkie eksponaty tworzące ścieżkę „Przetwarzanie energii" są już na miejscu. Obecnie sprawdzamy poprawność ich działania i wprowadzamy korekty – mówi „Rz" Michał Kędzierski z EC1 Łódź. – Jeśli chodzi o dwie pozostałe, jesteśmy w trakcie ich wyposażania.

Stanowiska na wszystkich ścieżkach mają umożliwiać odwiedzającym prowadzenie eksperymentów i stawianie własnych hipotez. Oprócz wystaw Centrum zaoferuje zajęcia popularyzatorskie i edukacyjne.

Leonardo i Kazimierz

Powierzchnia CNiT przekroczy 18 tys. mkw, a koszt aranżacji, wykonania ekspozycji i wyposażenia – 45 mln złotych. Otwarcie planowane jest na początek grudnia.

– Przesunęliśmy je, bo 17 listopada, w budynku EC1 Wschód, otwieramy wystawę „Leonardo da Vinci – Energia umysłu". Nie chcielibyśmy, aby oba te wydarzenia się nałożyły – wyjaśnia Michał Kędzierski.

Ekspozycja przygotowana przez Cité des Sciences et de l'industrie z siedzibą w Paryżu oraz włoskie Museo Nazionale della Scienza e della Tecnologia Leonardo da Vinci podróżuje po świecie – była już w Brazylii, Wielkiej Brytanii i Niemczech. Składa się na nią 70 eksponatów – modeli, instalacji, filmów – związanych z twórczością genialnego Włocha.

W Łodzi suplementem do wystawy będzie m.in. część opracowana przez zespół Narodowego Centrum Kultury Filmowej (na co dzień urzędującego w EC1 Wschód) prezentująca archeologię mediów – wynalazki i projekty poprzedzające powstanie fotografii, filmu i kina.

Przy tej okazji odbędzie się pokaz zrekonstruowanego pleografu – urządzenia zbudowanego przez pioniera światowej kinematografii Kazimierza Prószyńskiego. Przyrząd służący do „kopiowania z natury i odtwarzania wrażeń świetlnych, jakie odbiera oko nasze przy wszelkich widocznych ruchach ciał z zachowaniem wrażenie ciągłości danych ruchów" został skonstruowany w roku 1894, czyli rok wcześniej niż kinematograf braci Lumiere. Czas przypomnieć o Prószyńskim, „polskim Leonardo", który miał w dorobku także inne kinematograficzne wynalazki.

Spojrzenie w przestrzeń

Ofertę popularnonaukową uzupełnia działające od ubiegłego roku w budynku EC1 Wschód Planetarium, jedno z najnowocześniejszych w Europie. Pod kopułą o średnicy 18 metrów znajduje się sferyczny ekran o średnicy 14 m i system projekcyjny o rozdzielczości 8K. W pierwszym roku z kosmicznej oferty skorzystało 150 tysięcy widzów – widać, że zagłosowali na „tak".

Podobnie jak specjaliści, od których Planetarium EC1 też dostaje dobre recenzje – ostatnio otrzymało certyfikat Najlepszego Produktu Turystycznego 2016 roku przyznany przez Polską Organizację Turystyczną. Podobnym wyróżnieniem mogły się do tej pory pochwalić ulica Piotrkowska, Manufaktura, Festiwal Dialogu Czterech Kultur oraz Light Move Festival.