Nowe pociągi na Pomorzu Zachodnim Elektryczna czterdziestka

"Duma Pomorza", czyli pociąg pomalowany w barwy Pogoni Szczecin, dojechał do stolicy Pomorza Zachodniego 7 września. Na Dworcu Głównym w Szczecinie witali go nie tylko podróżni, ale i kibice piłkarscy oraz sami piłkarze Pogoni Szczecin. Z nieba sypało się granatowo-bordowe konfetti.

– Cieszę się, że w tak wspaniałym dniu zaszczyciło nas tak wielu wspaniałych gości, zaszczycili nas piłkarze, którzy powiedzieli, że często jeżdżą pociągiem, ale jakoś im nie wierzę, bo wydaje mi się, że jednak częściej autokarem – żartował Olgierd Geblewicz, marszałek zachodniopomorski.

„Duma Pomorza" będzie kursowała po torach regionu, gdzie Pogoń Szczecin praktycznie wszędzie ma swoich fanów.

– Ten pociąg, który trafia do pasażerów, do kibiców, to też wyraz naszego klubowego dbania o to, aby Zachodniopomorskie było razem, byśmy budowali lokalną społeczność – mówił Jarosław Mroczek, prezes Pogoni Szczecin. – Zależy nam na tym od 70 lat. Dziękuję w imieniu kibiców.

– Szanowni państwo, chciałbym tylko dodać, bo już tutaj na peronie takie spekulacje słyszę: nie, ten pociąg nie będzie jeździć do Poznania – komentował Olgierd Geblewicz, nawiązując do animozji i sympatii pomiędzy klubami piłkarskimi i ich kibicami.

Pociągi z rekordem

„Duma Pomorza" to ostatni z pojazdów, jakie województwo zachodniopomorskie zamówiło w nowosądeckich zakładach Newag SA. W sumie zamówiono 27 elektrycznych zespołów trakcyjnych.

– To szczególny dla nas dzień. Dwa lata temu rozpoczęliśmy dostawy z całej serii 27 pojazdów. Pierwszy z nich był niespodzianką dla mieszkańców Pomorza Zachodniego, bo był to „złoty pociąg". Kibice nam podpowiedzieli, że ostatni pociąg z tego zamówienia powinniśmy nazwać „Duma Pomorza". Dziś ten pociąg oddajemy do użytków mieszkańców regionu i kibiców. Tym samym jesteśmy pierwszym regionem, który ma na torach w 100 proc. nowoczesne pojazdy w przewozach regionalnych – komentuje Olgierd Geblewicz.

Wybrany przez województwo model Impuls to niskopodłogowy pociąg, którego pierwsze zestawy zostały wyprodukowane w 2012 roku. Impuls ma na koncie rekordy prędkości dla pojazdów zaprojektowanych i wyprodukowanych wyłącznie w Polsce. Ostatni padł w 2015 roku, kiedy zestaw 45E-010 pojechał z prędkością 225,2 km. Standardowe pojazdy mogą osiągać prędkość do 160 km/h.

Impulsy są sukcesywnie kupowane przez kolejne samorządy wojewódzkie. Pomorze Zachodnie pierwszy kontrakt podpisało w 2013 roku – wspólnie z województwem lubuskim – na dostawę 14 EZT w wersji 31WE. 12 z nich trafiło do Szczecina, a dwa do Lubuskiego. Pociągi zostały kupione z myślą o trasie Świnoujście-Szczecin-Poznań oraz Szczecin-Słupsk. Kolejną jednostkę kupiono w 2015 roku. Tabor elektrycznych Newagu liczył wtedy 13 sztuk. We wrześniu 2016 roku Pomorze Zachodnie zdecydowało się kupić kolejne zestawy – w sumie aż 27 sztuk – 18 trzyczłonowych pociągów i 9 czteroczłonowych. W maju 2017 roku w Szczecinie odbyło się uroczyste przekazanie pierwszych trzech jednostek z tej serii, a jedna z nich otrzymała złote barwy. Po wrześniowym odbiorze „Dumy Pomorza" po Pomorzu Zachodnim jeździ już łącznie 40 zestawów EZT.

– Województwo zachodniopomorskie jest jedynym województwem, które ma wszystkie elektryczne zespoły trakcyjne nowe – mówi Zbigniew Konieczek, prezes Newagu. – Inaczej powiem: ma zespoły nie starsze niż pięć lat – dodaje.

W ramach tego zamówienia do Szczecina trafił też profesjonalny symulator, który wiernie oddaje technologie zastosowane w impulsach. Łącznie cały tabor wojewódzki dysponuje dzisiaj flotą 75 pojazdów, z czego 57 jest napędzanych elektrycznie, a 18 spalinowo.

Powstaną centra przesiadkowe

Według zapowiedzi urzędu kolejne zakupy pociągów są możliwe w 2020 roku. Mają one trafić na trasy niezelektryfikowane. Teraz trwa modernizacja istniejących linii.

– Pełne wykorzystanie atutów transportu kolejowego będzie jednak w pełni możliwe dopiero po przywróceniu pełnych parametrów istniejącej infrastruktury liniowej oraz odpowiedniej przepustowości. To np. tak wyczekiwana budowa dwutorowego mostu w Szczecinie-Podjuchach czy tzw. mijanki w Tucznie, co umożliwi optymalne dla pasażerów kształtowanie oferty przewozowej – mówi Olgierd Geblewicz. – Aby przyspieszyć ten moment, w trwającej perspektywie 2014-2020 ze środków zachodniopomorskiego RPO modernizowana jest linia nr 210 na odcinku Szczecinek-Runowo Pomorskie. Na tę inwestycję przeznaczyliśmy blisko 150 mln zł, największą dotychczas kwotę wsparcia.

Marszałek wskazuje też na planowane centra przesiadkowe.

– Istotnym elementem spójnego systemu transportu publicznego w regionie staną się w najbliższych latach tworzone centra przesiadkowe. Inicjatywę mają gminy i powiaty, na których terenie powstaje infrastruktura przesiadkowa, a które wspieramy poprzez środki RPO WZ 2014-2020. Takie centra powstaną m.in. w Stargardzie, Goleniowie czy Kołobrzegu – wyjaśnia. – Jako samorząd województwa zbudowaliśmy szkielet połączeń kolejowych, zapewniając możliwość dojazdu do stolicy województwa, codzienny dojazd do pracy, szkoły oraz instytucji publicznych. Zachęcamy organizatorów transportu na poziomie gmin i powiatów, by zapewnili swoim mieszkańcom dostęp do wojewódzkiej sieci kolejowej. Chcemy, by wszystko opierało się na jednym bilecie, dlatego poprzez współpracę z PKP SA chcemy wypracować wzorcowy model.

Operatorem połączeń na Pomorzu Zachodnim są Przewozy Regionalne Sp. z o.o. Województwo zachodniopomorskie, które jest jednym z jej udziałowców, w 2016 roku podpisało czteroletnią umowę. Zgodnie z nią codziennie ma być uruchamianych około 200 połączeń, a poziom rocznej pracy eksploatacyjnej ustalono na 5,4 mln pociągokilometrów.

Kolej dla Szczecina

Nowym realizowanym projektem jest Szczecińska Kolej Metropolitalna. Sama idea powstała już w latach 70., jednak pozostawała na papierze, a w tym czasie powstawały kolejne jej wersje. Kolej ma obsługiwać połączenia z gmin wokół Szczecina – Polic, Goleniowa, Stargardu i Gryfina. Postęp nastąpił, gdy w 2013 roku Stowarzyszenie Szczecińskiego Obszaru Metropolitalnego złożyło w konkursie Ministerstwa Rozwoju Regionalnego wniosek o dofinansowanie opracowania strategii i studium dla SKM. Dotację przyznano, a rok później stowarzyszenie podpisało umowę na wykonanie studium. Koszty uruchomienia kolei oszacowano w nim na 741 mln zł brutto. W marcu 2018 roku projekt SKM uzyskał unijne dofinansowanie w wysokości 85 proc. wartości projektu. W maju 2018 roku w Urzędzie Marszałkowskim podpisano umowę potwierdzającą przyznanie SKM dofinansowania w wysokości 512 mln zł.