Sukces dzięki mieszkańcom

– By móc poszczycić się osiągnięciami, współpracujemy na co dzień z mieszkańcami, wsłuchujemy się w ich opinie. Dzięki temu dochodzimy do takich rozwiązań, które są najlepsze dla naszych małych ojczyzn – mówił Piotr Grzymowicz, prezydent Olsztyna, podczas gali rozdania nagród Lider Samorządu na III Europejskim Kongresie Samorządów w Krakowie.

Piotr Grzymowicz został laureatem tegorocznej nagrody w kategorii miast na prawach powiatu. Wśród gmin miejskich i wiejsko-miejskich uhonorowany został Grzegorz Niezgoda, burmistrz miasta i gminy Szczawnica (woj. małopolskie). Z kolei wśród gmin wiejskich wyróżniono Grzegorza Niestroja, wójta gminy Kornowac (woj. śląskie).

Spektakularne wyniki

W konkursie Lider Samorządu, którego organizatorami są dziennik „Rzeczpospolita" oraz Instytut Studiów Wschodnich, nagradzamy tych samorządowców, którzy przyczynili się do szybkiego rozwoju swoich gmin i miast na przestrzeni ostatni dziesięciu lat. Pod uwagę bierzemy wzrost dochodów i wydatków, wartość pozyskanych funduszy UE oraz wartość wydatków inwestycyjnych w przeliczeniu na jednego mieszkańca. Ważnym elementem oceny jest także dynamika zmian w liczbie mieszkańców.

Nasi laureaci mogą pochwalić się wybitnymi osiągnięciami w poszczególnych zakresach oceny. Dochody i wydatki gminy Kornowac od 2010 r., gdy wójt Grzegorz Niestrój zaczął urzędowanie, wzrosły dwukrotnie, a w porównaniu z 2006 r. nawet trzykrotnie. Jest to jeden z najlepszych wyników wśród wszystkich gmin wiejskich w Polsce.

Burmistrz Grzegorz Niezgoda za swój największy sukces uważa realizację dużych inwestycji, co wymagało sporego wysiłku. Tych inwestycji w Szczawnicy przez dziesięciu lat uzbierało się w sumie około 100 mln zł, co na jednego mieszkańca daje 13,5 tys. zł. Dla porównania – średnia wśród gmin miejskich i wiejsko-miejskich to ok. 5 tys. zł.

Także Olsztyn postawił na inwestycje, i to z wykorzystaniem funduszy UE. Jak mówi prezydent Piotr Grzymowicz, fundusze były niezwykłą i trudną do powtórzenia szansą na przyspieszenie rozwoju. Władze miasta wykorzystały tę szansę, przez ostatnich dziesięć lat wartość inwestycji sięgnęła 1,7 mld zł, a w ramach unijnej pomocy udało się pozyskać prawie 700 mln zł.

Sztuka tworzenia wspólnoty

Laureaci nagrody Lider Samorządu dziękowali przede wszystkim mieszkańcom i podkreślali, że bez ich współpracy nie byłoby sukcesu. – To co robimy w naszych samorządach, jest naprawdę doceniane przez naszych mieszkańców, którzy praktycznie codziennie wystawiają opinie na temat naszej pracy. Wiemy, że czujemy potrzeby naszych lokalnych społeczności i wychodzimy im naprzeciw – mówił prezydent Grzymowicz właściwie w imieniu wszystkich samorządowców.

– Zwykle patrzymy na nasze osiągnięcia przez pryzmat inwestycji – zauważył też Jacek Majchrowski, prezydent Krakowa i gospodarz kongresu. – Ale samorząd to nie tylko infrastruktura, to przede wszystkim ludzie, którzy tworzą tę wspólnotę samorządową. Umiejętność tworzenia tej wspólnoty ludzi jest naprawdę dużą sztuką. I cieszę się, że wszystkim liderom samorządów się to udaje – zaznaczył Majchrowski.

Obywatele wiedzą lepiej?

Podkreślanie roli mieszkańców w pracy samorządowców w tym roku nabrało szczególnej mocy w kontekście zmian w funkcjonowaniu samorządów przygotowywanych przez PiS. Podczas całego kongresu jego goście, zresztą nie tylko z Polski, polemizowali z pomysłem wprowadzenia dwukadencyjności wójtów, burmistrzów czy prezydentów miast. – Samorządowcy to najbardziej wiarygodni i odpowiedzialnie ludzie. Bo jak ktoś jest wybierany przez mieszkańców cztery razy, to znaczy, że musi wiedzieć, czego ludzie tak naprawdę chcą – mówił Emil Boc, były premier Rumunii, obecnie prezydent miasta Kluż-Napoka.

– Ja bym nie chciał mieszkać w mieście, którego prezydent nie czuje strachu przed przegraną w wyborach na III kadencję. Zamiast wziąć się do roboty w II kadencji, po prostu przestanie mu się chcieć – komentował socjolog Jarosław Flis z Uniwersytetu Jagiellońskiego. – Oczywiście samorządowcy to władza publiczna jak każda inna, ale skoro 1/3 z nich przegrała wybory w 2014 r., to okazuje się, że tę dwukadencyjność i tak wprowadzają sami obywatele – dodał.

Podczas gali została też wręczona nagroda specjalna Europejskiego Kongresu Samorządów dla kardynała Stanisława Dziwisza, byłego metropolity krakowskiego.

Kardynał Stanisław Dziwisz wyraził wdzięczność władzom samorządowym wszystkich szczebli za wieloletnią harmonijną współpracę, w szczególności zaś współpracę w przygotowaniu Światowych Dni Młodzieży, które w 2016 r. odbyły się w Krakowie. – Wiele razy podkreślałem, że reforma samorządowa w wolnej Polsce należy do najbardziej udanych reform przeprowadzonych w naszym kraju. Władze samorządowe stoją najbliżej realnych problemów życia lokalnych społeczności. Dlatego wybierani są do nich ludzie obdarzeni największym zaufaniem, którzy odwdzięczają się bezinteresowna służbą – mówił były metropolita krakowski.

Sylwetki

Piotr Grzymowicz, prezydent Olsztyna

Lider Samorządu w kategorii miast na prawach powiatu.

Prezydentem Olsztyna jest od 2009 r. Podkreśla, że jego głównym celem jest poprawa jakości życia mieszkańców. Tyle że to cel wieloaspektowy, wymagający działań i inwestycji praktycznie w każdym wymiarze samorządowych działań. Mieszkańcy oczekują bowiem i dostępu do wysokiej jakości edukacji i kultury, i nowoczesnej infrastruktury komunalnej oraz komunikacyjnej, i ciekawej przestrzeni publicznej, i możliwości realizacji swoich ambicji zawodowych.

Osiągnięcie tych celów wymaga dużego wysiłku, także inwestycyjnego. Przez dziesięć lat (w latach 2006–2015 r) miasto na inwestycyjne przeznaczyło prawie 1,7 mld zł. W przeliczeniu na mieszkańca daje to 9,6 tys. zł (średnia dla miast na prawach powiatu wyniosła zaś 7,7 tys. zł.). Prezydent Grzymowicz podkreśla, że każda inwestycja jest ważna, ale dwie z nich zdecydowanie zdominowały obraz dzisiejszego Olsztyna. To spektakularny powrót – po 50 latach nieobecności – tramwajów i powrót Olsztyna nad jeziora, a w szczególności zagospodarowanie brzegów Jeziora Krzywego.

Gruntowna modernizacja miasta nie byłaby możliwa bez funduszy UE. W ciągu ostatnich lat udało się pozyskać ok. 690 mln zł (w przeliczeniu na mieszkańca daje to prawie 4 tys. zł, czyli ponad dwa razy więcej niż średnia dla miast). – Nasz cel udało się osiągać, Olsztyn jest coraz nowocześniejszy i coraz lepiej postrzegany jako miasto otwarte, atrakcyjne i przyjazne – podkreśla prezydent.

Grzegorz Niezgoda, burmistrz miasta i gminy Szczawnica

Lider Samorządu w kategorii gmin miejskich oraz miejsko-wiejskich.

Burmistrzem miasta i gminy Szczawnica (woj. małopolskie, powiat nowotarski) jest od 2006 r. Obejmując funkcję, postawił sobie za cel odbudowę i umocnienie wizerunku Szczawnicy jako „perły polskich uzdrowisk". Tej idei podporządkowanych jest większość przedsięwzięć prorozwojowych w gminie.

W latach 2006–2015 samorząd na inwestycje (m.in. sieć wodno-kanalizacyjną czy modernizację sieci dróg lokalnych) przeznaczał 30–40 proc. swojego budżetu, co złożyło się na niebagatelne ok. 100 mln zł nakładów inwestycyjnych. W przeliczeniu na jednego mieszkańca daje to prawie 13,5 tys. zł, co stawia Szczawnicę w gronie 15 najlepszych gmin miejskich i miejsko-wiejskich w Polsce pod tym względem.

Wójt Grzegorz Niezgoda silny nacisk kładzie też na współpracę z inwestorami prywatnymi. Biznes w dużej mierze jest współtwórcą szeroko pojętej infrastruktury turystycznej, a ta jest największym magnesem dla odwiedzających. Inna sprawa, że wciąż do uregulowania pozostają skomplikowane kwestie własnościowe.