Dola seniora zależy od zamożności kraju

Na bogatą ofertę mogą sobie pozwolić bogate kraje i regiony: Niemcy, Skandynawia. Skromniej wspomagają starszych Włochy i Czechy.

Publikacja: 06.05.2018 21:30

Szwedzcy seniorzy uchodzą za krzepkich i długowiecznych.

Szwedzcy seniorzy uchodzą za krzepkich i długowiecznych.

Foto: shutterstock

Jak inni radzą sobie z opieką nad seniorami? Własny dom i towarzystwo bliskich to dla seniora najlepsze rozwiązanie na jesień życia. Aby ułatwić codzienny byt, organizowany jest bogaty pakiet usług. Celem jest wsparcie nastawione na trwającą jak najdłużej samodzielność.

Sąsiedzi z południa

Czesi wprowadzili system, który polega na finansowaniu z budżetu państwa świadczeń pieniężnych przysługujących osobom niesamodzielnym.

– Uniwersalny charakter tego świadczenia w istotny sposób ułatwia dostęp do opieki długoterminowej. Osoba korzystająca ze świadczenia może zdecydować, czy pomocy udzielać jej będą profesjonalne służby, czy opiekunowie nieformalni, najczęściej członkowie rodziny – mówi prof. Piotr Błędowski z Polskiego Towarzystwa Gerontologicznego.

Seniorzy mogą korzystać ze wsparcia w miejscu zamieszkania w postaci pomocy osobistej lub kontraktowanych usług opiekuńczych. – Wsparcie w miejscu zamieszkania jest odpłatne, jednak przepisy określają maksymalną kwotę, jaką mogą pobierać świadczeniodawcy za usługi – mówi dr Joanna Plak, polityk społeczny, która na portalu seniorzy.pl szeroko opisuje problematykę dotyczącą osób starszych.

Seniorzy mają do dyspozycji też m.in. weekendowe i dzienne domy dla osób niepełnosprawnych, placówki pobytu stałego – domy dla seniorów, i dla osób ze specjalnymi potrzebami (głównie natury psychicznej). Te placówki są prowadzone przez podmioty publiczne, prywatne i kościoły.

– Wsparcie finansowe w postaci dodatku opiekuńczego, finansowanego z budżetu państwa, przysługuje osobom niesamodzielnym bez względu na ich sytuację dochodową – zaznacza dr Plak.

Pieniądze te seniorzy mogą przeznaczyć na zakup usług opiekuńczych lub na opiekę sprawowaną przez rodzinę. Ta druga opcja jest w Czechach bardziej popularna.

Recepta i książka na telefon

Włochy są jednym z najszybciej starzejących się państw w Europie, stąd mocno rozbudowana opieka nad seniorami. Działania są nastawione na ich aktywizację i podtrzymanie samodzielności, by jak najdłużej mogli mieszkać w domu.

Model opieki nad seniorami jest zróżnicowany geograficznie – w bogatszych regionach północnych i centralnych Włoch opieka ma charakter instytucjonalny, a na południu seniorami zajmują się członkowie rodzin.

– Seniorzy włoscy mogą również skorzystać ze wsparcia opiekunek zwanych badanti, pochodzących spoza Włoch. Takie usługi są bardzo popularne – mówi dr Joanna Plak. Opiekunki mogą mieszkać z seniorem i być do jego dyspozycji całą dobę lub pomagać mu w trybie dochodzącym. Usługi badanti są finansowane przez seniora i jego rodzinę. – Ich niski koszt wpływa na spore zainteresowanie tą formą wsparcia seniora w środowisku domowym – dodaje ekspertka.

Dla seniorów, którzy chcą zostać w domach, ale wymagają stałego lub czasowego wsparcia, którego rodzina nie jest w stanie im zapewnić, powstał sektor usług świadczonych w środowisku domowym przez wyspecjalizowane podmioty. I tak w tym sektorze jest m.in. usługa (Telesoccorso), dzięki której senior może połączyć się operatorem, a ten, w razie zagrożenia życia lub zdrowia (chodzi o zgłoszenia natury medycznej, ale i np. upadek i niemożność podniesienia się z podłogi), zawiadomi właściwe służby.

Seniorom zapewnia się też pakiet usług ze strony wyspecjalizowanych opiekunów, którzy wykonują zabiegi higieny osobistej, pomagają np. w zakupach.

Kontrolę stanu zdrowia seniora na odległość i pomoc medyczną w razie potrzeby zapewnia mu telemedycyna. – Dzięki telemedycynie lekarz przyjeżdża do pacjenta tylko w sytuacji, gdy bezwzględnie wymaga tego jego stan zdrowia. W mniej poważnych przypadkach pomoc jest udzielana telefonicznie, co obniża koszty świadczenia opieki medycznej. Lekarze chętnie korzystają z tej usługi w przypadku pacjentów kardiologicznych, ale i innych cierpiących na przewlekłe schorzenia – tłumaczy dr Joanna Plak.

Senior może skorzystać także z takich dobrodziejstw jak książki z dostawą do domu (zamawia je telefonicznie w bibliotece), z cateringu – firma, która wygrała przetarg w danym regionie, dostarczy do domu posiłki zgodne z zaleceniami dietetyka. Jeśli chce wykupić leki, może zadzwonić do aptek i zostaną mu dostarczone do domu. – Tak bogaty zestaw usług świadczonych w środowisku domowym seniora świadczy o tym, iż priorytetem włoskiej polityki jest zapewnienie takim osobom możliwości długiego, aktywnego funkcjonowania w środowisku domowym i opóźnienie jego przejścia do zewnętrznej opieki instytucjonalnej – mówi dr Joanna Plak.

Włoscy seniorzy mogą też skorzystać z usług świadczonych przez wyspecjalizowane instytucje – centra pobytu dziennego dla osób w wieku 65+. Placówki te – na wzór dziennych domów pobytu – świadczą usługi opiekuńcze, np. rehabilitację, ale i rozrywkę. We Włoszech działają też wyspecjalizowane centra pobytu dziennego dla osób m.in. z chorobą Alzheimera (od 50+). Pobyt w centrach jest płatny, stawka zależy od dochodu seniora.

Dla seniorów są także domy pobytu stałego i mieszkania „chronione" dostosowane do potrzeb osób starszych i mniej sprawnych – stanowią alternatywę dla pobytu w instytucjach stacjonarnych.

– Pobyt w domach pobytu stałego jest dosyć kosztowny. W pierwszej kolejności do pokrycia kosztów zobligowani są seniorzy i członkowie ich rodzin. Kiedy te opłaty nie są wystarczające, pobyt jest dofinansowany przez władze regionalne – wyjaśnia dr Joanna Plak.

Za finansowanie usług dla seniorów we Włoszech odpowiadają zarówno władze państwowe, regionalne i prowincjonalne, jak i sami seniorzy.

Bogatsi zadbali wcześniej

W zamożnych Niemczech od 23 lat funkcjonuje system ubezpieczenia pielęgnacyjnego. – Działa na zasadzie obowiązkowego ubezpieczenia społecznego, ale pojmowanego tak szeroko, że ubezpieczeniem tym objęci są również ci, którzy nie pracują. Nawet studenci płacą symboliczną składkę – mówi prof. Piotr Błędowski. – Chodzi o to, by oni też zdawali sobie sprawę z tego, że także ich może kiedyś dotknąć ryzyko niesamodzielności, dlatego zawczasu trzeba to finansować.

W Niemczech świadczenia mają charakter rzeczowy (pobyt w placówce opiekuńczej, opieka w domu) lub pieniężny – osoba niesamodzielna w swoim domu sama opłaca usługi, z których korzysta.

Kraje skandynawskie finansują świadczenia dla seniorów z budżetów, zwłaszcza samorządowych. – To nie jest rozwiązanie, które nadaje się do zastosowania w naszym kraju, bo samorządy są na to za biedne – ocenia prof. Piotr Błędowski. Jego zdaniem w Polsce trzeba szukać jakiegoś rozwiązania mieszanego, w którym jednak byłby element ubezpieczeniowy.

Niektóre z rozwiązań innych krajów wprowadza się w Polsce, jak np. teleopieka czy bransoletki, dzięki którym samotni seniorzy mogą szybko wezwać pomoc.

Regiony
Katowice stawiają na miejską infrastrukturę rowerową
Regiony
Dolny Śląsk konsekwentnie wspiera Ukrainę
Regiony
Tak Warszawa podniosła się z ruin
Regiony
Dolny Śląsk zaprasza turystów. Szczególnie teraz
Regiony
Odważne decyzje w trudnych czasach