Samorządy nie radzą sobie z własnym zadłużeniem i źle zarządzają finansami publicznymi. W opublikowanym właśnie raporcie Fitch Ratings agencja zarzuciła im, że mają nieefektywne wskaźniki zarządzania długiem. Jako problem wskazała także na wysoki udział wydatków sztywnych w budżetach samorządowych oraz niewystarczające finansowanie przez budżet państwa nowych zadań.
- Trwający proces decentralizacji powoduje częste zmiany zadań realizowanych przez samorządy, co ma niekorzystny wpływ na ich budżety, gdyż zwykle środki przekazywane na finansowanie nowych zadań są niewystarczające - czytamy w raporcie. - Szybki wzrost wydatków na płace, głównie w związku z decyzjami rządu dotyczącymi zwiększania wynagrodzeń w oświacie bez odpowiedniego ich finansowania, powoduje presję na budżety samorządów i wzrost wydatków sztywnych w ich budżetach.
Dochody samorządów opierają się w dużej mierze na ich udziale we wpływach z PIT i CIT. To powoduje z kolei, że budżety samorządów są narażone na cykle gospodarcze, co było widoczne w latach 2009 i 2010, kiedy to w związku z pogorszeniem się koniunktury gospodarczej spadły dochody samorządów z podatków dochodowych. Ponadto, decyzje rządu o obniżeniu stawek PIT oraz udzieleniu ulg w PIT rodzinom wychowującym dzieci od 2008 roku spowodowały utratę części dochodów samorządów, która nie została skompensowana dochodami z innego źródła.
Fitch zwraca również uwagę, że nowe wskaźniki zarządzania zadłużeniem, które zaczną obowiązywać od 2014 roku nie dostarczą niezbędnej informacji ani samorządom, ani instytucjom nadzorującym sektor samorządowy.
- Wprowadzenie odpowiednich regulacji dotyczących zadłużania się samorządów, zwłaszcza w sytuacji, gdy rośnie ich zadłużenie jest konieczne - uważa agencja. - Efektywne przepisy dotyczące zadłużania się samorządów i zarządzania długiem pozwoliłyby prawidłowo oceniać zdolność sektora do zadłużania się i obsługi zadłużenia.
