W miastach z betonu szybko przybywa zieleni

Miasta jak nigdy dotąd przywiązują wagę do zieleni. Przybywa drzew, krzewów, mieniących się kolorami kwiatowych klombów. Pomysły podpowiadają sami mieszkańcy. – Dotychczas dzięki Bydgoskiemu Budżetowi Obywatelskiemu dokonano rewitalizacji parków i terenów zielonych. To doskonałe uzupełnienie przedsięwzięć z miejskiego budżetu – mówi Marta Stachowiak, rzeczniczka Urzędu Miasta Bydgoszczy. – Mieszkańcy często głosowali na projekty dotyczące aranżacji zieleni – zaznacza.

Zielony budżet i wsparcie unijne

Samorządy na utrzymanie zieleni rocznie wydają od kilku do nawet kilkudziesięciu milionów złotych.

– Mamy duże parki miejskie, prowadzimy nasadzenia, zagospodarowujemy małe tereny zielone w Śródmieściu – wylicza Olga Mazurek-Podleśna z Urzędu Miasta Lublina, który na utrzymanie zieleni wyda w tym roku ok. 22 mln zł. Lublin ma kilkanaście parków miejskich, najczęściej odwiedzane to Ogród Saski, park Bronowice, park Ludowy i park Jana Pawła II. Powstają nowe miejsca do spacerów i wypoczynku.

Największą zieloną inwestycją w ubiegłym roku było powstanie parku przy ul. Zawilcowej. W tym roku kluczowa jest rewitalizacja parku Ludowego. – Właśnie została podpisana umowa z wykonawcą. Inwestycja powstaje dzięki wsparciu środków europejskich, ma kosztować 34 mln zł, a budżet miasta przeznaczy 13 mln zł – mówi Olga Mazurek-Podleśna.

Powstanie miejsce aktywnego wypoczynku z placami zabaw, siłowniami, dydaktycznymi ogrodami, m.in. wodnym, i ścieżkami przyrodniczymi. Będą tereny do spacerów, jazdy na rowerze, powstaną przystań kajakowa i kładka łącząca park z bulwarem po drugiej stronie rzeki. Park na być gotowy we wrześniu 2020 r.

W planie jest powiększenie i zagospodarowanie dodatkowej powierzchni w parku Jana Pawła II.

Lublin to pierwsze miasto w kraju, które stworzyło narzędzie dla mieszkańców: Zielony Budżet. W tym roku do realizacji trafi 26 projektów. Powstaną skwery i zieleńce w różnych dzielnicach.

Kieszonkowy park

W Białymstoku o skali inwestycji świadczy chociażby to, że cztery lata temu w miejskich parkach i na skwerach posadzono 17 tys. roślin cebulowych, m.in. tulipanów, a w ubiegłym już 65 tys. Tworzone są zielone ekrany przy ruchliwych ciągach komunikacyjnych – posadzono 2000 pnączy, w tym roku przybędzie 1000.

Białystok ma ponad 100 hektarów terenów zielonych, sześć parków zabytkowych, pięć parków miejskich i liczne skwery. Na utrzymanie zieleni wydano w zeszłym roku 7,5 mln zł.

Perłą jest park Branickich – jeden z najcenniejszych ogrodów barokowych w kraju zwany Wersalem Podlasia. – Planowana jest odbudowa Pawilonu Chińskiego, rewaloryzacja ogrodu dolnego – mówi Anna Kowalska z Urzędu Miasta Białystok.

Planów jest więcej: innowacyjny w skali miasta pomysł, i być może w kraju, czyli Miejski Sad Edukacyjny. – Projekt zakłada utworzenie sadu owocowego we wschodniej części parku Antoniuk przy ul. Wierzbowej – mówi Kowalska.

W sadzie znajdą się elementy edukacyjno-informacyjne i zabawowe, w tym tabliczki z opisami dawnych odmian drzew owocowych, zabawki, mała architektura. Całość uatrakcyjnią altana z ławą i stołem oraz płoty z żywych pędów wierzby formowane przez ogrodnika.

W sadzie będzie można posmakować owoców, znajdą w nim schronienie ptaki i owady. – Zachęcimy mieszkańców do uprawy dawnych, zapomnianych odmian drzew, które rodzą owoce o fantastycznych walorach smakowych i aromacie – podkreśla Anna Kowalska.

Inna nowość Białegostoku to tzw. park kieszonkowy mający powstać jesienią. To nowa idea, po którą sięgają miasta. – Wykorzystywane są niewielkie przestrzenie, często wcześniej zaniedbane – podkreśla Kowalska.

Na stawach Marczukowskich zainstalowano pływające wyspy dla ptaków z funkcją oczyszczania wody. To pierwsze takie obiekty w tej części kraju. Miejsce szybko zasiedliły kaczki. W tym roku pojawią się kolejne platformy.

Gratką dla fanów zieleni są też budowle z żywych pędów wierzby. To przedsięwzięcie rozwijające się w Polsce od kilku lat pozwala ciekawie zagospodarować tereny rekreacyjne. Obok funkcji użytkowych „budowle" z wierzby przyczyniają się do oczyszczania gleby i wody z metali ciężkich.

Ścieżka dla niewidomych

W Bydgoszczy jest blisko 120 terenów parkowych – łącznie ponad 1000 hektarów, a cała miejska zieleń – parkowa i przyuliczna zajmuje 1356 ha. Miasto utrzymuje 18 parków miejskich i leśnych oraz 37 skwerów. – Dbamy także o bulwary, skarpy, wzgórza, ogrody i oczka wodne. Na terenach zielonych są 2000 ławek, jest gdzie odpocząć – mówi Marta Stachowiak.

Park Jana Kochanowskiego w latach 2014–2016 został kompleksowo zrewitalizowany – posadzono drzewa, krzewy, powstały ścieżki, latarnie, muzyczny plac zabaw dla dzieci. Wzięciem cieszy się największy w kraju Leśny Park Kultury i Wypoczynku w Myślęcinku. Ze stawami i „ptasią" wyspą – zwaną tak od mew śmieszek i rybitw mających tu siedliska. Ogród botaniczny ma oryginalną ścieżkę botaniczną dla osób niewidomych i niedowidzących – można rozpoznać przez dotyk poszczególne okazy opatrzone etykietami w języku Braille'a.

Trwa rewitalizacja parków na Wzgórzu Wolności i Wzgórzu Dąbrowskiego. – Powstaną ścieżki, lepiej wyeksponowane zostaną punkty widokowe, będą dosadzone drzewa i krzewy, w tym barwne różaneczniki i rośliny, których owoce będą stanowić pokarm dla ptaków i owadów – wylicza Marta Stachowiak.

A w zachodniej części parku będzie odtworzony historyczny plac wypoczynkowy z punktem widokowym, ścieżką, schodkami i aneksem wypoczynkowym.

W planie są nowe parki, w tym park Akademicki przy ul. Rejewskiego, gdzie ma powstać teren do sportu i rekreacji. Z kolei park miejski przy ul. Gniewkowskiej-Cmentarnej jest zagospodarowywany dzięki inicjatywom zgłaszanym przez mieszkańców w Bydgoskim Budżecie Obywatelskim (BBO). Powstało boisko do siatkówki plażowej, trwa budowa toru dla rolkarzy i rowerzystów.

Mieszkańcy chętnie wskazują inwestycje. W ubiegłym roku w BBO masowo zagłosowali za rewitalizacją nabrzeża Starego Kanału Bydgoskiego. – Zakłada ona m.in. wykonanie nowej nawierzchni ścieżki spacerowej, ścieżki rowerowej wzdłuż kanału i budowę trzech fontann na wodzie – mówi Marta Stachowiak.

Milion drzew

Rekordową sumę – ok. 60 mln zł – na utrzymanie terenów zielonych wydaje stolica, gdzie jest 27 kompleksów lasów miejskich, 85 parków i 250 zieleńców.

– Dzięki programowi „Zielone ulice Warszawy" większość z 76 głównych ulic miasta przechodzi kolejne etapy metamorfozy – mówi Dominika Wiśniewska ze stołecznego ratusza.

Mieszkańcy wskazują, gdzie chcieliby zobaczyć nowe drzewa, do czego służy m.in. aplikacja „Milion drzew". W dwa lata wpłynęło tam ponad 11 tys. zgłoszeń.

W ubiegłym roku w stolicy posadzono 6,2 tys. drzew przy głównych ulicach, w parkach i nad Wisłą, a warszawskie lasy wzbogaciły się o 32 tys. sadzonek.

Poznański park przy ul. Heweliusza oraz wieża widokowa i pomost na Stawie Rozlanym zostały uznane za najlepiej zagospodarowane przestrzenie publiczne w Wielkopolsce w ubiegłym roku. Perłą Poznania jest słynna Palmiarnia w parku Wilsona, oprócz tego niezwykłego miejsca jest w mieście kilkadziesiąt parków i ponad 100 skwerów. O większość troszczy się Zarząd Zieleni Miejskiej, który administruje 44 parkami i 116 zieleńcami. W ostatnich latach ZZM wybudował kilka parków i zagospodarował nieurządzone tereny zieleni, w tym park przy ul. Heweliusza. Posadzono ponad 100 drzew i blisko 800 krzewów. Powstały plac zabaw, siłownia, ławki i stoły piknikowe, zawieszono 40 budek lęgowych dla ptaków.

– Utworzyliśmy ogród społeczny, w którym mieszkańcy mogą realizować swoje pasje ogrodnicze. Na uwagę zasługują motywy tematycznie nawiązujące do pobliskiego obserwatorium astronomicznego, np. plac z układem słonecznym ułożony ze zróżnicowanej kolorystycznie nawierzchni – wskazuje Tomasz Lisiecki, dyrektor Zarządu Zieleni Miejskiej w Poznaniu.

Na ponad trzech hektarach, gdzie rosły chaszcze, powstał park Stare Koryto Warty, przestrzeń dla imprez kulturalnych o piknikowym charakterze. Przy samej Warcie wał rzeczny zaadaptowano na potrzeby widowni, tworząc amfiteatr z widokiem na panoramę poznańskiej starówki. Jest też fontanna korek, spod której usiłuje się wydostać „zasypana rzeka".Całość uzupełniają ścieżki piesze i rowerowe łączące starówkę z ciągiem pieszo-rowerowym Wartostrada. W parku rosną gatunki atrakcyjne przez cały rok, jest ogromny trawnik, 160 ławek i kreatywna przestrzeń dla dzieci, także tych niepełnosprawnych.

W grudniu 2018 r. zakończono budowę parku Rataje, zbudowano go od podstaw na nieużytkach. Są tu m.in. skansen Kolei Średzkiej z pociągiem i lokomotywą, plac z fontanną, aleja drzew pamięci.

Rekordowe Łagiewniki

W Łodzi znajduje się 40 parków, 56 zieleńców i największy w kraju las komunalny – Łagiewniki. Do najmłodszych parków należą: park Ocalałych, park im. Armii Łódź oraz park Nad Sokołówką.

Miasto może się poszczycić 14 parkami wpisanymi do rejestru zabytków. Do najstarszych należą: park Źródliska II, park im. Władysława Reymonta, park Helenów i park im. Adama Mickiewicza. Do najpiękniejszych – park im. ks. J. Poniatowskiego powstały w latach 1904–1908 oraz park im. Jana Matejki.