Kongres to jeden z efektów pracy powstałego w Lublinie think tanku Centrum Kompetencji Wschodniej (CKW) powołanego z udziałem miasta Lublina, samorządu województwa lubelskiego oraz międzynarodowej organizacji należącej do systemu ONZ – Programu Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju UNDP. CKW postawiło sobie za zadania m.in. inicjowanie nowych przedsięwzięć, inspirowanie skutecznej i trwałej współpracy transnarodowej, integrowanie środowisk, stymulowanie dialogu pomiędzy władzami lokalnymi i regionalnymi krajów UE oraz Partnerstwa Wschodniego.
Organizowany od 2012 r. w Lublinie Kongres Inicjatyw Europy Wschodniej gromadzi przedstawicieli władz centralnych i lokalnych, organizacji pozarządowych, menedżerów kultury, naukowców z Polski, Europy Zachodniej i Wschodniej oraz Azji Centralnej. W tym roku udział w kongresie, który odbędzie się w dniach 1–3 października zapowiedziało ponad 700 uczestników.