Unijna lokomotywa już ruszyła

Na półmetku wykorzystania funduszy UE z nowego rozdania na lata 2014–2020 r. samorządy z Pomorza podpisały łącznie umowy na projekty o wartości prawie 4,9 mld zł – wynika z szacunków „Rzeczpospolitej" w oparciu o dane prezentowane przez Ministerstwo Rozwoju. W większości unijne wsparcie dla lokalnych przedsięwzięć płynie przez Regionalny Program Operacyjny Województwa Pomorskiego (ok. 4 mld zł). Ale samorządy sięgają też po fundusze z programów krajowych – 625 mln zł z PO „Infrastruktura i środowisko" i 200 mln zł z PO „Wiedza edukacja rozwój."

Nowa formuła

Czy te ok. 4,9 mld zł to dużo czy mało, trudno ocenić. Większość samorządów ocenia jednak, że po nadrobieniu opóźnień w uruchamianiu funduszy UE z 2015 i 2016 r., nie jest źle.

– Można uznać, iż w pierwszym okresie nowej perspektywy udało się zrealizować zaplanowane cele – mówi wiceprezydent Sopotu Marcin Skwierawski. Choć nie obyło się bez pewnych problemów, związanych np. ze zmianą zasad w porównaniu z unijną perspektywą na lata 2007–2013. Pomorscy samorządowcy wskazują, że sporym wzywaniem było wprowadzanie nowej formuły unijnych inwestycji – zintegrowanych inwestycji terytorialnych (ZIT).

ZIT to kompromis

Zakłada ona, że projekty samorządowe mają kompleksowo rozwiązywać problemy pewnego obszaru funkcjonalnego, a nie jednej gminy. Oznacza to, że przygotowanie takich projektów wymaga wielu, często wyczerpujących, negocjacji pomiędzy sąsiadującymi jednostkami. A to z kolei, jak przyznaje prezydent Skwierawski, wymusza nie tylko lepszą współpracę, ale także pewne kompromisy.

– Formuła ZIT wymagała długotrwałych uzgodnień z poszczególnymi władzami miasta w ramach Obszaru Metropolitalnego Gdańsk Gdynia Sopot – mówi Magdalena Rabiega, z wydziału zamówień publicznych i funduszy zewnętrznych w Urzędzie Miejskim Wejherowo.

Dziś samorządowcy przyznają, że ZIT wyszły im na zdrowie. – Po wielomiesięcznych negocjacjach, w ZIT oznaczono najistotniejsze dla ziemi chojnickiej inwestycje planowane do dofinansowania w ramach perspektywy 2014–2020 – podkreśla Joanna Gappa z wydziału programów rozwojowych w Chojnicach.

Monika Sasin z Urzędu Miasta Malbork wylicza zaś, że nowe struktury miejskich obszarów metropolitalnych wymagały większych nakładów instytucjonalnych, ale dodatkowych funduszy na te cele już zabrakło. – Jednakże są również plusy tej sytuacji – przygotowywanie wspólnych partnerskich projektów o szerokim zasięgu pozwala na niwelowanie różnic w rozwoju na szerszym obszarze – dodaje Monika Sasin.

Michał Guć, wiceprezydent Gdyni, koniec końców także chwali sobie ZIT, ale zwraca uwagę, że pewnym kłopotem było skrócenie terminu składania wniosków o dofinansowanie (przesunięcie z okresu lipiec–wrzesień na luty).

– Wymusiło to przygotowywanie projektów w oparciu np. o audyty zamiast dokumentacji projektowo-kosztorysowej. Teraz zaś trzeba te projekty zmieniać – wyjaśnia Guć.

Biurokracja jak zawsze

Gdynia ma już podpisane umowy o dofinansowanie na projekty o wartości 622 mln zł. Gdańsk – na 570 mln zł.