Biblioteki niczym galerie kultury

Można w nich nie tylko wypożyczać i przeglądać książki w różnej postaci, czy skorzystać z komputera. Biblioteki to dziś także miejsca spotkań czy koncertów, a nawet place zabaw dla dzieci.

Współczesne biblioteki mają  coraz więcej funkcji, a samorządy wciąż wymyślają nowe, by przyciągać tam mieszkańców w różnym wieku. Niektóre pomysły potrafią zaskakiwać. Trwa właśnie przetarg na  modernizację XIX-wiecznej kamienicy po dawnej szkole przy pl. Metziga 25 w Lesznie. To do niej po remoncie przeprowadzi się Miejska Biblioteka Publiczna. W nowym miejscu ma powstać nie tylko wypożyczalnia czy czytelni, ale prawdziwa galeria kultury.

Bez zjeżdżalni i siłowni

– Nowa biblioteka ma być tym, czym są współczesne galerie handlowe, ale oczywiście bez handlu. Bezpłatnie będzie dawać kulturę. Ma być miejscem do spotkań, wymiany myśli, pewnych przeżyć, doznań, edukacji i obcowania z szeroko pojętą kulturą – zapowiadał Andrzej Kuźmiński, dyrektor MBP w Lesznie, na otwartym posiedzeniu komisji edukacji, kultury i sportu lokalnej rady miasta. Dodał, że w nowej bibliotece mają się znaleźć nietypowe elementy, jak zjeżdżalnia, czy mały plac zabaw.

CZYTAJ TAKŻE: Biblioteka na peronie pierwszym

Na dachu placówki ma być czytelnia. – Będzie tam trawa, będą drzewa i ławki, leżaki oraz pergole latem dające cień. W zabytkowej kamienicy ma też powstać np. muzeum drukarstwa, które opowie o tym, skąd się biorą książki. W tej części biblioteki będzie także czytelnia gazet w klubowym klimacie, a obok będzie czytelnia nawiązująca do XIX wieku – ze stołami, mosiężnymi lampami i antresolą.

W części ze szkła zostaną zainstalowane multimedialne ekrany, które będą się zmieniały, tworząc nowe wystawy. Na stworzenie nowej siedziby biblioteki Leszno dostało 20 mln zł z Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego. Samorząd miasta dorzuci kolejne 5 mln zł. Otwarcie ofert ma nastąpić na początku sierpnia.

Miasto zweryfikowało nieco swoje plany wobec modernizacji kamienicy przy pl. Metziga. – Pierwotnie planowano wewnątrz budynku zjeżdżalnię z pierwszego piętra na parter. Niestety, na etapie opracowywania projektu budowlanego zamierzenie to okazało się niemożliwe z uwagi na rozwiązania natury technicznej, ale i niepraktyczne z uwagi na potrzebę zapewnienia opieki i nadzoru nad dziećmi korzystającymi z takiej zjeżdżalni – tłumaczy Paulina Janowicz z biura prasowego ratusza. Zrezygnowano też z urządzenia siłowni plenerowej na placu pomiędzy Pl. Metziga 25 i ul. Kościelną. Pierwsze prace budowlane związane z nową siedzibą biblioteki mają ruszyć jeszcze w tym roku.

Na kawę i do kina

Biblioteki to dziś nowoczesne centra kultury. Łączą w sobie wiele funkcji, by integrować lokalną społeczność. Często samorządy decydują się na otwarcie multimedialnych mediatek, jak ostatnio w Piotrkowie Trybunalskim czy w Grodzisku Mazowieckim.

CZYTAJ TAKŻE: Biblioteki starają się sprostać wymogom ery cyfrowej

W Piotrkowie powstała nowoczesna biblioteka z aulą konferencyjną, pracownią gier komputerowych, kącikiem dla dzieci i częścią naukowo-techniczną, aulą konferencyjną z funkcją sali kinowej, całodobową wrzutnią książek, miejscem na wystawy oraz kawiarnią. Budynek, wzorowany kształtem na otwartej księdze, jest dostosowany do potrzeb osób z niepełnosprawnościami. Powstał również podziemny parking na 50 samochodów. Jej budowa trwała od 2017 roku i kosztowała 35 mln zł.

Nowoczesna jest także Mediateka z Grodziska Mazowieckiego. Powstała tam przestrzeń wymiany wiedzy, prezentacji pomysłów, czy twórczych rozwiązań. Będą się tam odbywać zajęcia dla różnych środowisk i grup wiekowych. – Parter to przestrzeń, w której odbywają się zajęcia ze Strefy Aktywnego Seniora. Piętro dedykowane jest nowoczesnej bibliotece, która połączy tradycyjne wypożyczanie książek z  działalnością multimedialną i edukacyjną. Dorośli mają salę komputerową, salę do pracy cichej oraz multimedia (audiobooki i filmy). Dla dzieci przygotowano innowacyjne rozwiązanie – salę YouMedia. Do nauki i zabawy będzie wykorzystywana m.in. bieżnia w wirtualnej rzeczywistości oraz druk 3D.

Czytelnia w galerii

Ale jest też inny trend: lokalizacje. Biblioteki wchodzą do centrów handlowych. I to dosłownie. Tak jak na warszawskim Bemowie, gdzie wypożyczalnię z czytelnią otworzono w  jednej z galerii handlowych. – Od 2011 roku, mimo prawie dwukrotnego wzrostu liczby mieszkańców w naszej dzielnicy nie było otwieranych nowych bibliotek. W tym roku po zwiększeniu budżetu jeszcze w 2018 roku, został w styczniu otwarty nowy punkt na Chrzanowie, na ul. Batalionów Chłopskich – mówi Anna Fiszer-Nowacka, dyr. Biblioteki Publicznej na warszawskim Bemowie. Dodaje, że władzom dzielnicy zależy na zwiększeniu liczby placówek bibliotecznych i ułatwienie mieszkańcom dotarcia do literatury i aktywności związanych z książkami i czytelnictwem.

CZYTAJ TAKŻE: Książki z biblioteki oddawane nocą

W czerwcu w Galerii Bemowo otwarto pierwszą bibliotekę publiczną w galerii handlowej. Powstała dzięki współpracy władz dzielnicy oraz zarządcy galerii – firmy Apsys Polska. – Wspólnie chcieliśmy,  aby klienci centrum handlowego mieli jak najszerszą ofertę, też kulturalną – tłumaczy Anna Fiszer Nowacka. Tak powstała „Spotykalnia”, czyli połączenie biblioteki i miejsca aktywności lokalnej. Ma 200 mkw. powierzchni. Odbywają się tam warsztaty, spotkania grup, to miejsce otwarte. Na półkach jest już 2,5 tys. książek, a ich liczba stale rośnie. Docelowo zmieści ich się  tam ok. 10 tys. – Reakcja czytelników jest wspaniała. Z każdym dniem mamy coraz więcej czytelników i uczestników właściwie wszystkich naszych propozycji warsztatowo-spotkaniowych – mówi pani dyrektor.

Od września Spotykalnia będzie otwarta także w soboty, zgodnie z rytmem pracy centrum handlowego. – Planujemy też ustawienia wrzutomatu na książki, co dodatkowo ułatwi naszym czytelnikom korzystanie z biblioteki i zapewni łatwiejszy dostęp do księgozbioru – tłumaczy Anna Fiszer-Nowacka.

 

170 milionów złotych do podziału

W ramach rządowego programu Narodowy Program Rozwoju Czytelnictwa, realizowanego w latach 2016-2020 Instytut Książki udziela dotacji na remonty, przebudowę, rozbudowę, budowę oraz wyposażenie bibliotek. O wsparcie mogą starać się same biblioteki lub instytucje kultury, w skład których wchodzą wyodrębnione organizacyjnie biblioteki publiczne z gmin wiejskich i małych miejskich (do 50 tys. mieszkańców).

Do podziału było 170 mln zł, choć początkowo przewidziano na ten cel 150 mln zł. – Ze względu na ogromne zainteresowanie programem, w tym roku minister kultury podjął decyzję o zwiększeniu puli środków o dodatkowe 20 mln zł – tłumaczy Łukasz Jarocki, rzecznik Instytutu Książki.

Minimalna kwota dofinansowania wynosiła 50 tys. zł., a maksymalna 2 mln zł. Dofinansowanie nie mogło przekroczyć 75 proc. kosztów zadania. Do tej pory przeprowadzono pięć naborów wniosków. Ostatni w maju. Złożono w nim w sumie 161 wniosków, w tym 153 poprawne formalnie na łączną kwotę dofinansowania 164,3 mln zł. Do dofinansowania zakwalifikowanych zostały 22 wnioski o najwyższej liczbie punktów uzyskanych w ocenie merytorycznej. Przyznano dofinansowania w łącznej kwocie 21,3 mln zł.