Wyludnianie się miast, przesunięcie handlu detalicznego do centrów handlowych, dyskontów i internetu oraz zmiany w sposobie spędzania wolnego czasu powodują, że centra miast stają się coraz mniej potrzebne. Ale panuje powszechny konsensus, że centra należy ocalić, i społeczności lokalne przeznaczają na ten cel coraz większe środki.
Optymizm mimo wszystko
W centrum zamiera handel. Dyskonty odbierają śródmieściom, lokalnym placykom handlowym, targom warzywno-owocowym, drobnym sklepikarzom wielu klientów zainteresowanych niskimi cenami. Efektem jest masowa likwidacja tego typu działalności. Galerie handlowe połączone z multikinami doprowadziły do wyprowadzenia się z centrum nieco bardziej prestiżowego handlu (np. ubrania, biżuteria).
Zmieniają się sposoby spędzania wolnego czasu przez mieszkańców na niekorzyść centrów, kina przenoszą się do multipleksów. Handel internetowy oraz bezpłatne podręczniki zdewastowały rynek księgarski. Nawet banki stopniowo wyprowadzają się do internetu, zamykając oddziały. Co gorsza – depopulacja, ograniczenie handlu i usług oraz zmiana sposobu spędzania wolnego czasu wzajemnie się wzmacniają.
Po wstąpieniu w 2004 r. do UE szczególnie popularnym instrumentem odnowy centrum stała się rewitalizacja. Jest ona procesem realizowanym na podstawie dokumentów strategicznych – lokalnych/gminnych programów rewitalizacji. Krajowy Instytut Polityki Przestrzennej i Mieszkalnictwa od kilkunastu lat przygląda się tym dokumentom. Pomimo ogromnego zróżnicowania formy, diagnoz i metodyki ich tworzenia wnioski jakie prezentują są zazwyczaj bardzo podobne: należy rewitalizować centrum.
Estetyzacja
W praktyce rewitalizacja centrów to estetyzacja. Ze względu na brak środków i instrumentów wielkim nieobecnym jest mieszkalnictwo. Budowa, przebudowa, remonty mieszkań, czyli to, co jest znakiem rozpoznawczym urban regeneration w Wielkiej Brytanii, Francji czy Niemczech, u nas właściwie nie występuje. Występuje natomiast odnawianie rynków, parków, głównych ulic, z obowiązkową budową/renowacją fontanny. Dużym procesem jest też budowa lub remont obiektów użyteczności publicznej: powstają domy kultury, odnawiane są biblioteki, przedszkola, szkoły i remizy.
