30 stycznia br. Związek Miast Polskich (ZMP) przedłożył stronie rządowej oraz podał do wiadomości publicznej projekt nowelizacji ustawy o pracownikach samorządowych. Jego celem jest wprowadzenie nowych zasad wynagradzania pracowników samorządowych zatrudnionych na podstawie wyboru, czyli tzw. kierownictwa jednostek samorządu terytorialnego (JST). Dotyczy on zatem przede wszystkim wójtów, burmistrzów, prezydentów miast pochodzących z wyborów bezpośrednich oraz członków zarządu województwa (w tym marszałka) i zarządu powiatu (w tym starosty) wybieranych odpowiednio przez sejmik województwa i radę powiatu. Nad założeniami i ostatecznym brzmieniem proponowanych przepisów pracowano blisko rok, co wskazuje, jak ważną są one dla samorządowców inicjatywą, a zarazem, że rezultat końcowy stanowi efekt pogłębionych przemyśleń w tej niezwykle trudnej społecznie materii.
Twórcy projektu podkreślili, że prezentowana propozycja stanowić ma przyczynek do podjęcia rzetelnej i merytorycznej debaty publicznej nad modelem kształtowania wynagrodzeń nie tylko kierownictwa JST, ale również wynagrodzeń na najważniejszych stanowiskach państwowych. Przedstawiciele Związku zaapelowali o odpowiedzialne podejście do inicjowanej debaty, w szczególności o jej oderwanie od populistycznych i bezrefleksyjnych haseł „taniego państwa".
Ocenę proponowanych w jej ramach przepisów prawnych, jak przy każdym projekcie ustawy, powinna poprzedzać przede wszystkim refleksja nad założeniami, celami i wartościami, jakim projektowane przepisy mają służyć.
Niezależność od administracji rządowej
Zgodnie z uzasadnieniem projektu ustawy jednym z naczelnych założeń przyświecających nowelizacji jest uniezależnienie systemu wynagrodzeń w samorządzie od administracji państwowej, w tym zwłaszcza administracji rządowej, likwidując tym samym możliwość bezpośredniego wpływania za jego pośrednictwem na bieżącą działalność samorządu. W uzasadnieniu projektu podkreślono, że kształtowanie wysokości wynagrodzeń pracowniczych w samorządzie terytorialnym objęte jest konstytucyjnie chronioną samodzielnością finansową JST i jakakolwiek ingerencja w tą sferę może być dokonywana wyłącznie w drodze ustawowej, a nadto musi się opierać na narzędziach adekwatnych (proporcjonalnych) do realizowanego przez nią celu.
Powołaną w uzasadnieniu zasadę samodzielności finansowej JST rozpatrywać należy przez pryzmat szerszej zasady, jaką jest zasada samorządności. Zasada ta wyraża bowiem istotę samorządu terytorialnego – gwarantowaną zarówno na poziomie konstytucyjnym, jak i na poziomie międzynarodowym (Europejską Kartą Samorządu Lokalnego). Oznacza ona, że w związku z dokonaną decentralizacją zadań publicznych, samorządom przysługuje swoboda – rozumiana jako niezależność od administracji rządowej - w podejmowaniu decyzji o sposobach i formach realizacji powierzonych zadań, w tym także decyzji dotyczących ich kadr, a tym samym dotyczących ludzi, którzy te zadania będą faktycznie wykonywać.
