Rewolucja w transporcie to więcej ludzi na rowerach

Materiał przygotowany przez Urząd Miejski w Gdańsku

Europejska Federacja Cyklistów przyznaje prawo organizacji swojego flagowego, odbywającego się od 1980 roku wydarzenia, oceniając potencjał organizatorski miasta.

W czerwcu 2025 r. Gdańsk odwiedzi przeszło półtora tysiąca praktyków i zwolenników komunikacji rowerowej z 60 krajów, a wiedzą podzieli się blisko 400 prelegentów. Program imprezy wzbogaci komercyjna oferta turystyki rowerowej po Pomorzu, na czym jeszcze bardziej skorzysta lokalna gospodarka.

Wniosek, który wysnuć można z kolejnych edycji tej podróżującej po świecie bezkonkurencyjnej globalnej konferencji rowerowej, jest jasny: jazda na rowerze zyskuje na popularności. Ewoluuje z typowo sportowej aktywności w najbardziej racjonalny i niezbędny środek transportu dla każdego.

Z Gandawy do Gdańska

W Velo-city 24 w Gandawie (18–21 czerwca) brało udział przeszło 1600 uczestników, a w obudowanym licznymi atrakcjami artystycznymi przejeździe rowerowym 3000 osób, w tym także mieszkańcy. Eksperci urbanistyki, zrównoważonego rozwoju, samorządowcy i aktywiści prezentowali inspirujące przykłady redystrybucji przestrzeni, tak aby miasta były miejscami przyjaznymi do życia. Gwiazdą kongresu, po dziesięcioletniej przerwie, była Janette Sadik-Khan, dawniej komisarz ds. transportu w Nowym Jorku, która pod rządami burmistrza Michaela Bloomberga nadzorowała historyczne zmiany na ulicach miasta, obecnie dyrektor w Bloomberg Associates.

– Rewolucją w transporcie nie będzie nowa technologia w samochodach, ale więcej ludzi jeżdżących na rowerach po ulicach miast – mówiła Sadik-Khan, przywołując przykłady pozytywnych zmian z całego świata, także z Gdańska. Pokazując rowerową ulicę Wita Stwosza, wspomniała, że kolejna edycja Velo-city odbędzie się właśnie w Gdańsku.

Propozycje ważnych zmian

Wystąpienia autorów odważnych zmian uświadamiają, że wprowadzanie ruchu pieszego i rowerowego, a także buspasów, w przestrzeniach od dekad zarezerwowanych dla samochodów, długofalowo służy każdemu, a statystyki pokazują wzrost bezpieczeństwa i rozkwit lokalnych biznesów.

Najlepszym przykładem jest Gandawa, obecnie najbardziej rowerowe miasto w Belgii. Filip Watteeuw, zastępca burmistrza Gandawy, który od przeszło dekady odpowiada za mobilność i przestrzeń publiczną w mieście, mimo protestów, a nawet gróźb śmierci, wdrożył „Ghent circulation plan”. Dzięki reorganizacji ruchu pomiędzy dzielnicami nie można już podróżować na skróty samochodem. Teraz miasto wygląda jak kawałki urbanistycznego tortu otoczonego obwodnicą. W centrum rowerzyści i piesi czują się bezpiecznie i mogą korzystać z komunikacji publicznej. Wzrósł udział codziennych podróży odbywanych rowerem, spadł udział tych samochodowych, poprawiła się jakość powietrza, a liczba wypadków drogowych spadła.

„Energetyzująca Solidarność”

W panelu dyskusyjnym wraz z Filipem Watteeuw uczestniczył Piotr Kryszewski, zastępca prezydenta Gdańska, opowiadając o udanych transformacjach gdańskich ulic, które zamknięto dla samochodów, m.in. o Stągiewnej czy Grobli, lub na których wyznaczono pasy rowerowe kosztem samochodowych, tak jak na Jana z Kolna.

Proponowany temat Velo-city 2025 – „Energising Solidarity” (pol. Energetyzująca Solidarność) – uwzględnia dziedzictwo Gdańska i jego zaangażowanie w promowanie zmian społecznych, także poprzez popularyzację komunikacji rowerowej.

– Nasze starania o organizację tej prestiżowej międzynarodowej konferencji dla 1500 uczestników oznaczają nie tylko wysiłek logistyczny, ale przede wszystkim zmianę spojrzenia na politykę przestrzenną i transportową. Niewątpliwie wzmocni to wizerunek naszego miasta i regionu jako przyjaznego turystom i inwestorom. Mieszkańcy skorzystają na organizacji Velo-city, a wszyscy uczestnicy Velo-city 2025 Gdańsk mogą spodziewać się niesamowitego wydarzenia. Jesteśmy zaszczyceni, że jako pierwsze polskie miasto będziemy gospodarzem Velo-city! – powiedziała Aleksandra Dulkiewicz, prezydent Miasta Gdańska.

Velo-city za rok w Gdańsku

Coroczne spotkanie społeczności rowerowej służy nawiązywaniu kontaktów i wzajemnemu inspirowaniu się do propagowania mobilności aktywnej. W zeszłym roku Velo-city odbyło się w Lipsku, edycja 2024 w Gandawie. W miastach, które gościły Velo-city na przestrzeni lat, zauważono wzrost udziału roweru w codziennym transporcie.

Gdańska edycja Velo-city 2025 odbędzie się od 10 do 13 czerwca 2025, w centrum wystawienniczo-kongresowym Amber Expo Międzynarodowych Targów Gdańskich. Wydarzenie będzie współorganizowane przez ECF, Miasto Gdańsk, Gdańską Organizację Turystyczną oraz Polską Unię Mobilności Aktywnej PUMA. Poza konferencją i towarzyszącymi targami odbędzie się także masowy przejazd rowerowy (ang. Bike Parade) dla mieszkańców, który zwieńczy impreza muzyczna na wyspie Ołowianka.

Przed nami wiele wyzwań

Choć polskim miastom daleko do takiego udziału ruchu rowerowego jak w Kopenhadze, Amsterdamie czy Gandawie, Gdańsk jako miasto rowerowe wciąż się rozwija, wykorzystując rower w transporcie, rekreacji i turystyce. Sieć tras rowerowych, łącznie z ulicami o ruchu uspokojonym, liczy w Gdańsku ponad 850 km. Obejmuje ona fragmenty trzech tras EuroVelo, przebiegających przez miasto: EuroVelo 9 – Szlak bursztynowy Bałtyk–Adriatyk, EuroVelo 10 – Szlak dookoła Bałtyku, oraz EuroVelo 13 – Szlak żelaznej kurtyny. To właśnie położenie na przecięciu trzech tras EuroVelo stanowi o atrakcyjności Gdańska dla turystyki rowerowej, a także pierwszego kongresu Velo-city w Europie Środkowo-Wschodniej.