Gdańsk i kultura w czasach pandemii

Rozprzestrzeniająca się pandemia koronawirusa dotknęła wielu branż, w tym kultury. W trudnej sytuacji znalazło się wiele artystek i artystów, dla których podstawą utrzymania często są umowy cywilnoprawne. Łatwiej nie miały także działające na rzecz kultury organizacje pozarządowe oraz księgarnie i wydawcy. Gdańsk nie mógł pozostawić ludzi kultury samych sobie.

Materiał przygotowany przez Miasto Gdańsk

Gdańsk przygotował pakiet wsparcia dla kultury, systematycznie wprowadzając lub modyfikując istniejące programy. Ich celem było zniwelowanie strat ponoszonych przez osoby i organizacje działające w obszarze kultury. Wśród nich znalazły się zmiany w zasadach przyznawania stypendium kulturalnego, utworzenie Gdańskiego Funduszu Wydawniczego czy dostosowanie projektów NGO do czasów pandemii.

Wsparcie dla NGO

Pod koniec marca rozstrzygnięto w Gdańsku konkursy na kulturalne granty dla organizacji pozarządowych na działania i wydarzenia kulturalne 2020. Łącznie na oba konkursy wpłynęły 223 oferty, z czego 93 otrzymały dofinansowanie. Konkursy rozstrzygnięto w przewidzianym terminie, co zbiegło się w czasie z wprowadzonymi obostrzeniami z powodu pandemii. Konieczne były więc zmiany, które mimo zaistniałej sytuacji pozwolą organizacjom zrealizować projekty.

– Dostosowanie realizacji projektów grantowych do sytuacji to jedna z form pomocy, jaką zaoferowaliśmy środowiskom twórczym i kulturalnym w tym trudnym czasie. Wykazaliśmy możliwie maksymalną elastyczność, aby każdy grantobiorca mógł dostosować zakres rzeczowy realizowanego zadania, do istniejącej sytuacji, dokonać aktualizacji harmonogramu, kosztorysu oraz rezultatów zadania – mówi Barbara Frydrych, dyrektor biura prezydenta ds. kultury.

Konkurs na wydarzenia kulturalne 2020 przeznaczony jest dla organizacji, które chcą zaprezentować publiczności ważną, ciekawą i inspirującą twórczość w postaci wydarzenia lub cyklu wydarzeń. Na konkurs wpłynęło 138 ofert. Pula środków wynosiła 2 400 000. Przyznano dofinansowanie 57 ofertom na łączną kwotę 1 697 900.

Natomiast w konkursie na działania kulturalne 2020 priorytetem jest włączenie uczestników w proces twórczy. Jego celem jest realizacja działań artystycznych i kulturalnych z wykorzystaniem urozmaiconych form i metod współuczestnictwa w kulturze. Na ten konkurs wpłynęło 85 ofert. Pula środków wynosiła 600 000, a dotację otrzymało 36 ofert na łączną sumę 477 000.

Czytaj także: Gdańskie instytucje wspierają twórców

W dobie koronawirusa organizacje pozarządowe w Gdańsku mogły i nadal mogą skorzystać również z tak zwanych małych grantów. To dofinansowywanie ofert z zakresu kultury, sztuki lub ochrony dóbr kultury i dziedzictwa narodowego. W tym przypadku wnioski rozpatrywane są w trybie pozakonkursowym i ciągłym. Na jedno zadanie NGO-sy mogą otrzymać maksymalnie 10 tysięcy złotych, a projekt powinien być zrealizowany w terminie do 90 dni.

Stypendia dla artystek i artystów

Od wielu lat osoby tworzące mogą ubiegać się o stypendium kulturalne miasta Gdańska. Nabór odbywa się trzy razy w roku, a wnioski można było składać do końca lutego, do końca maja i do końca września. Gdy przez pandemię zamknięto instytucje kultury i odwołano wydarzenia, wiele osób związanych z branżą kulturalną znalazło się w trudnej sytuacji finansowej. Dlatego w Gdańsku zmieniono zasady przyznawania stypendium na tryb ciągły.

Nabór ruszył na początku maja, od tamtej pory do 4 czerwca wpłynęły 173 wnioski. Wybór najlepszych zdaniem komisji projektów wniosków odbywał się za pomocą aplikacji Teams.

Kulturalne stypendium miasta Gdańska otrzyma 90 osób. Dzięki temu będą mogły skomponować muzykę, napisać powieść bądź zrealizować inne projekty. Łącznie do gdańskich artystek i artystów trafi 715 000 złotych. Stypendia przyznano na okres od dwóch do sześciu miesięcy, a miesięczna transza wynosi 2600 złotych brutto. Najwyższe stypendium wynosi 15 600 złotych brutto.

Czytaj także: W czasie pandemii działo się w sieci

Stypendia otrzymali twórcy i twórczynie z Gdańska, m.in.: Barbara Piórkowska, pisarka, poetka, autorka powieści „Kraboszki”, „Szklanka na pająki”, laureatka Nagrody Prezydenta Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury, Czesław Podleśny – artysta rzeźbiarz, założyciel Przestrzeni Sztuki WL4, znajdującej się na terenie Stoczni Cesarskiej w budynku Mleczny Piotr, a także Julita Wójcik, rzeźbiarka, absolwentka Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku.

Pomoc dla wydawnictw i umorzenie czynszu twórcom

Wsparciem dla lokalnych księgarni i wydawnictw jest Gdański Fundusz Wydawniczy. Program polega na zakupie wartościowych książek z zakresu literatury pięknej, w tym książek dla dzieci i młodzieży, poezji, reportażu oraz nauk humanistycznych i społecznych, a także wydawnictw muzycznych.

Program ruszył pod koniec kwietnia, a księgarnie i wydawnictwa mogły zgłaszać się przez miesiąc. Do skorzystania z programu zgłosiło się 28 podmiotów – księgarnie, wydawnictwa, organizacje pozarządowe i indywidualni wydawcy, którzy złożyli łącznie 369 wniosków. Obecnie trwa ich ocena.

Zakupione wydawnictwa zostaną przeznaczone na nagrody w konkursach organizowanych lub współorganizowanych przez miasto oraz jako rzeczowe wsparcie Wielkiego Maratonu Czytelniczego – ogólnopolskiego konkursu dla dzieci i młodzieży oraz filii bibliotecznych i filii bibliotek szkolnych. Na program miasto Gdańsk przeznaczy 400 000 złotych.

Stypendia i granty to niejedyny rodzaj pomocy branży kulturalnej. Podobnie jak przedsiębiorcom Gdańsk zagwarantował umorzenie czynszu w gminnych lokalach użytkowych dla twórców, w tym artystów korzystających z programu Gdańskie Otwarte Pracownie na okres jednego miesiąca z możliwością zawieszenia obowiązku płacenia czynszu w dwóch kolejnych miesiącach.

Razem dla sektora kultury

Gdańsk zaangażował się również w apel Koalicji Miast dla Kultury. Prezydenci Gdańska, Katowic, Krakowa, Lublina, Łodzi, Poznania, Szczecina, Warszawy i Wrocławia w przesłanym 30 kwietnia otwartym liście do premiera oraz ministra kultury i dziedzictwa narodowego apelowali, aby w czasie pandemii nie zapominać o znaczeniu tego sektora oraz jego powiązaniu z wszystkimi gałęziami życia społecznego i ekonomicznego.

– Materiał przygotowany przez Miasto Gdańsk