Trzy dekady samorządności

27 maja przypada 30. rocznica pierwszych w pełni wolnych wyborów w powojennej Polsce – wyborów do samorządu terytorialnego. Huczne świętowanie trzeba jednak odłożyć.

Publikacja: 26.05.2020 08:08

Trzy dekady samorządności

Foto: AdobeStock

Samorząd przywróciła ustawa z 8 marca 1990 roku. Pierwszych reprezentantów do rad gmin (rad tych było wówczas 2383) Polacy wybrali 27 maja tego samego roku. Zdecydowane zwycięstwo odniosły Komitety Obywatelskie „Solidarność” (53 proc. głosów). Frekwencja nie była oszałamiająca, do urn poszło nieco ponad 42 proc. obywateli. Musieliśmy nauczyć się samorządności. Trzy dekady po tamtych wydarzeniach chciałoby się poświętować, bo samorządy, chociaż same też wciąż się uczą, zdają egzamin. Pandemia zmusiła jednak urzędy miast i gmin do odłożenia planowanych uroczystości.

Niech rosną

Mimo ograniczeń, rocznica nie przejdzie bez echa. W zeszłym tygodniu na stołecznym Polu Mokotowskim posadzono z tej okazji 50 jabłoni. Wśród chwytających za szpadel znalazł się prezydent Warszawy Rafał Trzaskowski.

CZYTAJ TAKŻE: 30 lat samorządu w Polsce: Dobrze wykorzystany czas

– Z samorządów w dużej mierze wyrosła później demokratyczna, europejska Polska. Owoce tej wieloletniej pracy i dynamicznego rozwoju widzimy na każdym kroku – w naszych wsiach, miasteczkach, miastach. Tak jak „Solidarność” przez wielkie „S” przyczyniła się do zbudowania samorządnej Polski po roku 1989, tak nasza współczesna, nowa solidarność może nam pomóc w dźwignięciu się z obecnego kryzysu, związanego z koronawirusem – mówił.

Debaty tylko online

W sadowniczym dziele brali udział także samorządowcy z podwarszawskich gmin. Natomiast podczas zaplanowanych na wtorek i środę debat przewidziano wystąpienia prezydentów większych miast.

We wtorkowej dyskusji o przyszłości polskich samorządów organizowanej przez Związek Miast Polskich i „Rzeczpospolitą” udział zapowiedzieli prezydenci Wrocławia Jacek Sutryk i Gdyni Wojciech Szczurek oraz senator Zygmunt Frankiewicz – prezes ZMP. Początek o godz. 11.

Wśród prelegentów podobnego spotkania w środę znajdą się prezydent Gdańska Aleksandra Dulkiewicz, prezydent Białegostoku i prezes zarządu Unii Metropolii Polskich Tadeusz Truskolaski, wójt Izabelina Dorota Zmarzlak, prezydent Rybnika Piotr Kuczera i marszałek województwa zachodniopomorskiego Olgierd Geblewicz. Debata, która rozpocznie się w samo południe, będzie transmitowana w mediach społecznościowych, m.in. na profilach samorządowców. Okoliczności są jubileuszowe, jednak temat jak najbardziej bieżący: „Jak samorządy wyjdą z kryzysu koronawirusa?”

Także na 27 maja samorządową debatę zapowiedziała Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej. Temat: „30 lat samorządności terytorialnej – doświadczenie i przyszłość”. Udział wezmą m.in. rzecznik praw obywatelskich Adam Bodnar, były premier Jerzy Buzek, marszałek województwa lubuskiego Elżbieta Polak i prezydent Lublina Krzysztof Żuk.

Ciąg dalszy jesienią

Zapytane przez nas urzędy miejskie pamiętają o przełomowej dacie. Prezydent Poznania Jacek Jaśkowiak zaplanował okolicznościowe wystąpienie (relacja w mediach społecznościowych), trwają prace nad biało-czerwonym oświetleniem poznańskiego ratusza.

W Krakowie główne obchody zostały przeniesione na jesień, teraz odbędą się tylko działania on-line. – Planujemy okolicznościowe teksty, konkursy dla mieszkańców i specjalne wydanie dwutygodnika miejskiego „Kraków.pl” – zapowiada Joanna Dubiel z Urzędu Miasta Krakowa.

CZYTAJ TAKŻE: 30-lecie samorządu w Polsce: Wspólnota nie zbuduje się sama

Gdańsk proponuje debatę w Europejskim Centrum Solidarności z udziałem trójmiejskich prezydentów – Aleksandry Dulkiewicz, Wojciecha Szczurka i Jacka Karnowskiego oraz marszałka województwa pomorskiego Mieczysława Struka (27 maja, godz. 18). Na środę zapowiedziano też premierę jubileuszowego albumu „Gdańsk 1990/2020”.

Pod wspólnym znakiem

Uroczystości w sferze online spina logotyp przygotowany na tę okazję przez Związek Miast Polskich. Można go pobrać i spersonalizować, czy raczej „zmetropolizować” dodając nazwę swojego miasta.

„30. rocznica odrodzenia polskiej samorządności to dobra okazja, aby uczcić to, co nam się przez ten czas udało, a także porozmawiać o tym, co moglibyśmy zrobić lepiej w przyszłości. To także dobry moment, aby wspólnie zastanowić się, jak reagować na coraz silniejsze centralistyczne tendencje rządu i coraz częstsze przypadki obciążania samorządów kosztami zadań, które są im narzucane z góry” – napisano w komunikacie ZMP. Związek namawia miasta do podkreślenia jubileuszu na tyle, na ile się da w tym trudnym czasie.

Samorząd przywróciła ustawa z 8 marca 1990 roku. Pierwszych reprezentantów do rad gmin (rad tych było wówczas 2383) Polacy wybrali 27 maja tego samego roku. Zdecydowane zwycięstwo odniosły Komitety Obywatelskie „Solidarność” (53 proc. głosów). Frekwencja nie była oszałamiająca, do urn poszło nieco ponad 42 proc. obywateli. Musieliśmy nauczyć się samorządności. Trzy dekady po tamtych wydarzeniach chciałoby się poświętować, bo samorządy, chociaż same też wciąż się uczą, zdają egzamin. Pandemia zmusiła jednak urzędy miast i gmin do odłożenia planowanych uroczystości.

Pozostało 86% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Dyskusje
Jerzy Buzek: Zohydzanie Polakom Zielonego Ładu to cynizm
Dyskusje
10 tys. zł za krótki film. Startuje 9. edycja konkursu #63sekundy
Dyskusje
Zygmunt Berdychowski: Potrzebne jest nowe otwarcie
Dyskusje
25 lat samorządu województw. Co się udało, co przyniesie przyszłość?
Dyskusje
Prezydent Lublina: Robimy to, co do nas należy