Prezydent Chełma: Trudne decyzje dopiero przede mną

Od 1989 r. Chełm stracił najwięcej mieszkańców ze wszystkich miast średniej wielkości. Miasto jest zagrożone zapaścią. Trzeba temu przeciwdziałać – mówi Jakub Banaszek, prezydent Chełma.

Publikacja: 01.03.2020 15:11

Prezydent Chełma: Trudne decyzje dopiero przede mną

Foto: mat.pras.

Gdy rozmawialiśmy rok temu, jednym z ważnych tematów była deglomeracja – rozpraszanie urzędów po kraju. Co od tego czasu się wydarzyło?

W Chełmie powstało Centrum Usług Wspólnych NFZ oraz zamiejscowy Wydział Obsługi Kont Nieaktywnych ZUS, realizujący zadania dla oddziałów z całej Polski. Obecnie trwają ostatnie prace zmierzające do otwarcia Centrum Doradczego Polskiego Funduszu Rozwoju, które rozpocznie swoją działalność od maja. Przygotowywane są już biura i lada dzień ruszy rekrutacja.

Oprócz tego miasto podpisało listy intencyjne ws. utworzenia w Chełmie oddziału Instytutu Elektrotechniki oraz ws. powołania spółki PKP Linia Chełmska Szerokotorowa, która ma rozwijać transport międzynarodowy w oparciu o lokalizację Chełma. Trwają prace nad jej utworzeniem.

W minionym roku wicepremier Jacek Sasin zapowiedział również utworzenie w Chełmie Centrum Dyspozycji Mocy Polskiej Grupy Energetycznej Dystrybucja.

Fot. Facebook / Miasto Chełm

Czy coś to zmieni lub zmienia w życiu miasta?

Rok to za mało, by wyciągnąć odpowiednie wnioski. Zaniedbania, które doprowadziły do stagnacji miasta, sięgają bowiem wielu lat. Dostrzegamy jednak, że już dziś zmienia się rynek pracy. Staje się bardziej różnorodny, a przez to zdecydowanie bardziej atrakcyjny. Powoli spada bezrobocie. W Chełmie jest ogromne zapotrzebowanie na specjalistyczne miejsca pracy. Świadczy o tym pierwsza rekrutacja do CUW NFZ, która cieszyła się ogromnym zainteresowaniem.

CZYTAJ TAKŻE: Deglomeracja dotarła do Chełma

Minął ponad rok od wyborów. Co było największym wyzwaniem w zarządzaniu miastem?

Przede wszystkim sytuacja finansowa miasta. Okazała się bowiem bardziej skomplikowana, niż zakładaliśmy– każdy z nas znał wielkość długu, ale nie znaliśmy wielu zobowiązań, bo nie informowano o nich opinii publicznej. Podobnie jak stan finansów miejskich spółek, z których większość znajdowała się w bardzo trudnej sytuacji. To była pierwsza paląca rzecz, z którą trzeba było się zmierzyć. Natychmiast podjęliśmy działania naprawcze. Konieczne były trudne decyzje – takie jak reorganizacja urzędu i oświaty – które przyniosły wymierne efekty w postaci wypracowanej w ubiegłym roku rekordowej w historii miasta nadwyżki operacyjnej. Mogliśmy dzięki temu zrezygnować z założonej przez moją poprzedniczkę emisji obligacji na 2019 rok i dalszego zadłużania miasta. Co więcej, spłaciliśmy pierwsze pięć milionów złotych obecnego długu. Do tej pory w moim mieście zaciągano kolejne kredyty, spłacając je poprzez zaciąganie kolejnych zobowiązań.

Na prostą wychodzą również wspomniane spółki komunalne. Świetnym przykładem są np. Chełmskie Linie Autobusowe, które na koniec 2019 roku pierwszy raz od wielu lat odnotowały zysk w wysokości pół miliona złotych, co w porównaniu do 2018 roku oznacza poprawę wyniku finansowego o 1,1 miliona złotych. Wszystkie te działania to wielki krok do przodu, ale zdaję sobie sprawę, że wiele trudnych decyzji dopiero przede mną.

Analizy, które posiadam, wskazują, że potrzebne są dalsze działania w kierunku redukcji zadłużenia, ponieważ koszt obsługi długu przerasta możliwości finansowe miasta.

Co w takim razie z pana obietnicami?

Podchodzę do swojego zadania menedżersko. Przed wyborami ogłosiłem listę obietnic i staram się je sukcesywnie realizować. Jedną z nich było oddłużenie miasta. Zaciskanie pasa i jednoczesny rozwój są trudne, ale nie niemożliwe do wykonania – postrzegam to jako wyzwanie.

Na wiosnę rozpoczyna się budowa medycznego miasteczka przy Państwowej Wyższej Szkole Zawodowej w Chełmie. Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego przekazało prawie 30 mln złotych na realizację projektu Instytutu Nauk Medycznych, który jest integralną częścią tego projektu. To wszystko sprawi, że Chełm zostanie podniesiony do rangi miasta akademickiego.

CZYTAJ TAKŻE: Marcin Krupa: Wyprowadzę ruch z centrum Katowic

Druga ważna rzecz – rozwój potencjału logistycznego miasta. To też już się dzieje. Podpisaliśmy z PKP list intencyjny, chcemy wykorzystać potencjał chełmskiej linii szerokotorowej i lokalizacji miasta. Trwają prace końcowe nad powołaniem spółki. Jest też realizowany projekt Chełma jako hubu logistycznego w kontekście jego położenia. To największe miasto przy granicy z Ukrainą, które do tej pory nie wykorzystuje swojego potencjału. Podpisaliśmy umowę z Agencją Rozwoju Przemysłu, która będzie u nas tworzyć ten hub logistyczny. Udało się pozyskać także dodatkowe 12 mln zł dofinansowania na Chełmskie Centrum Aktywności Gospodarczej, czyli warty prawie 40 mln zł inkubator przedsiębiorczości.

Jak w takim razie mieszkańcy przyjmują politykę cięć, o której mówił pan wcześniej?

To nie jest jednoznaczne. Część mieszkańców wie, że to niezbędne działania. Część osób, głównie moi przeciwnicy czy wyborcy poprzedniej władzy, uważa, że powinniśmy dalej funkcjonować tak, jak funkcjonowaliśmy. Sugerują, że nic się dzieje. Czasami mieszkańcy nie zdają sobie sprawy, że spółki czy instytucje podtrzymują swoją działalność, opierając się na zaciąganych kredytach. Nie widzą też potęgującego się zadłużenia czy tego, że miasto się nie rozwija. Dla nich najważniejszy był spokój, podejście „jakoś to będzie”. Ja przyjmuję zasadę, o czym informuję radę miasta i mieszkańców, że o każdej, nawet najmniejszej, ale trudnej decyzji, chcę rozmawiać z mieszkańcami. To oni są najważniejsi. Muszą mieć możliwość wypowiedzenia się. Chcę jednak, by wiedzieli również, co udało nam się osiągnąć od momentu objęcia przeze mnie urzędu.

W ubiegłym roku, gdy zostałem prezydentem, na koncie miasta brakowało kilku milionów złotych. Musiałem szukać pieniędzy, by regionalna izba obrachunkowa nie wprowadziła w mieście planu naprawczego.

""

mat.pras.

regiony.rp.pl

Czyli liczy się szczerość?

Mieszkańcy muszą wiedzieć, jak wygląda sytuacja. Wtedy lepiej się zarządza miastem, również pod względem czystego sumienia. Nie jestem prezydentem po to, by mieć fajny wpis w CV, ale po to, by wyprowadzić moje rodzinne miasto z trwającej od lat stagnacji i zapaści. Od 1989 r. Chełm stracił najwięcej mieszkańców ze wszystkich miast średniej wielkości. Utracił też wiele funkcji społeczno-gospodarczych. Jest tu bardzo wysokie bezrobocie. We wszystkich prognozach instytutów, think tanków i ekspertów miasto jest zagrożone zapaścią. Trzeba temu przeciwdziałać.

To nie jest tak, że my podjęliśmy tylko decyzje o cięciach i reorganizacji. Chełm nie podniósł podatków, nie podwyższyliśmy również opłat za odbiór odpadów. Jestem przeciwnikiem przenoszenia kosztów na mieszkańców.

Jak na problemy miast średniej wielkości nakłada się walka o jakość życia mieszkańców?

Myślę, że jest to takie samo wyzwanie, niezależnie od wielkości miasta. Świat się zmienił. Mieszkańcom mniejszych miejscowości bardzo łatwo zobaczyć, jak żyją i funkcjonują te większe. W mniejszych też powstają ruchy miejskie. Jest oczekiwanie mieszkańców, że to, co otrzymują w Warszawie i Krakowie, otrzymają też w średnich miastach. Uważam, że średnie miasta powinny być przyjazne dla mieszkańców. Przede wszystkim pod względem niskich podatków, ale powinny też zapewniać mieszkańcom odpowiedni poziom życia społecznego. Mam tu na myśli odpowiednia bazę kulturalną, ale również promocję poprzez naturalne atrybuty: Zamość ma rynek, a Chełm wspaniałe, unikalne w skali Europy podziemia kredowe.

CZYTAJ TAKŻE: Marszałek Mazowsza: Toczy się gra o łupy polityczne

Na ile głos mieszkańców w mieście średniej wielkości jest bardziej słyszalny niż w dużych?

To jest zdecydowanie widoczne. Dlatego jestem z mieszkańcami w stałym kontakcie, w stałym dialogu. Czy bezpośrednio, czy przez media społecznościowe. Ja i moi współpracownicy odbyliśmy rekordową liczbę spotkań z mieszkańcami. Uważam bowiem, że powinni poznać wszystkie możliwe warianty przy najważniejszych decyzjach. Dzięki temu można też zwrócić uwagę na rzeczy, z których nie zawsze zdajemy sobie sprawę.

Został pan jednym z najmłodszych prezydentów miast w 2018 roku. To później pomagało czy przeszkadzało?

Jestem dumny, że jestem pierwszym prezydentem urodzonym po 1989 roku. Dla przeciwników byłem oczywiście celem ataków. Podważali moja wizję miasta i doświadczenie, które jest przecież bogate. Chełm wymagał natychmiastowej pracy. W tym przypadku młodość jest atutem, bo to ciężka praca. Osobiście nie uznaję tego, że się nie da. Tego byłem nauczony. Praca w samorządzie to praca po kilkanaście godzin dziennie. Młodość pomaga, bo dzięki temu mam więcej energii czy sił.

CZYTAJ TAKŻE: Mogę rozmawiać nawet z diabłem, o ile uznaje dane. Prezydent Wrocławia o rządzeniu metropolią

A na ile pomaga to, że wywodzi się pan politycznie z obozu władzy?

Samorząd to zmaganie się z codziennymi problemami, z dala od polityki. Niemniej jednym z zadań prezydenta jest pozyskiwanie zewnętrznych środków – a to wiąże się z lobbowaniem na szczeblu wojewódzkim i centralnym. Moja współpraca na tych płaszczyznach jest owocna, czego przykładem są np. inwestycje w ramach polityki deglomeracji. Moim zdaniem nie wynika to jednak z politycznych powiązań, tylko z polityki rządu, który skupia się bardziej na potrzebach i problemach marginalizowanych dotąd miast i regionów.

Na ile uznaje pan za trafne zastrzeżenia prezydentów z opozycji dotyczące starcia władzy z samorządami?

Prospołeczne zmiany wprowadzane przez rząd są potrzebne, a ich kwestionowanie jest hipokryzją skalkulowaną na usprawiedliwienie nieudolności lub zbicie kapitału politycznego. Wzrost płacy minimalnej i obniżanie podatków mają stymulować gospodarkę i zachęcać do pozostania w Polsce lub powrotu z emigracji. Trzeba w tym kierunku robić jeszcze więcej. Każdy samorządowiec powinien patrzeć na to szerzej, w skali makro.

Gdy rozmawialiśmy rok temu, jednym z ważnych tematów była deglomeracja – rozpraszanie urzędów po kraju. Co od tego czasu się wydarzyło?

W Chełmie powstało Centrum Usług Wspólnych NFZ oraz zamiejscowy Wydział Obsługi Kont Nieaktywnych ZUS, realizujący zadania dla oddziałów z całej Polski. Obecnie trwają ostatnie prace zmierzające do otwarcia Centrum Doradczego Polskiego Funduszu Rozwoju, które rozpocznie swoją działalność od maja. Przygotowywane są już biura i lada dzień ruszy rekrutacja.

Pozostało 95% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Dyskusje
10 tys. zł za krótki film. Startuje 9. edycja konkursu #63sekundy
Dyskusje
Zygmunt Berdychowski: Potrzebne jest nowe otwarcie
Dyskusje
25 lat samorządu województw. Co się udało, co przyniesie przyszłość?
Dyskusje
Prezydent Lublina: Robimy to, co do nas należy
Dyskusje
Prezydent Lubina: Dolny Śląsk potrzebuje elektrowni atomowej